Sıfırcı çeteye dört tokat
Türkiye’ye ekonomik operasyon çeken küresel güçlerin taşeronu kredi derecelendirme kuruluşları S&P, Fitch, Moody’s’e ekonomik verilerle dört tokat peş peşe atıldı.
En kritik dönemlerde Türkiye ekonomik operasyon çekmeyi uzun yıllardır alışkanlık haline getiren uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarının oyunu, bir kez daha suya düştü. 2017 Cumhurbaşkanlığı Referandumu öncesinde olduğu gibi, 24 Haziran seçimlerinde de hiçbir ekonomik veriyi dikkate almadan Türkiye’nin notunu düşüren S&P ve seçimlerden hemen sonra, yine Türkiye’nin notunu düşürerek, görünümü negatife çeken Fitch’e en güzel cevap ekonomik verilerden geldi. Türkiye’de işsizliğin artacağını, özel sektör borçlarının yükseleceğini ve sanayi üretimin düşeceğini öngörerek not düşüren sıfırcı hocalar, 4 koldan tokat yedi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Türkiye’de işsizlik oranı nisan ayında 0.9 puan azalarak 9.6 olarak gerçekleşti. Böylece işsizlik 2 yıl sonra ilk kez tek haneye düşmüş oldu. Son tek hane 2016 Nisan ayında 9.3 olarak gerçekleşmişti.
TOKAT GİBİ RAKAMLAR
Kredi derecelendirme kuruluşları ve uluslararası finans kurumlarının Türkiye’nin yumuşak karnı olarak nitelediği ‘özel sektörün yurtdışı borçları’nda da azalma görüldü. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından mayıs dönemine ait özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borcu gelişmeleri yayımlandı. Özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcu mayısta bir önceki aya kıyasla 2.3 milyar dolar azalarak 222.8 milyar dolara, kısa vadeli kredi borcu da 0.7 milyar dolar gerileyerek 19.7 milyar dolara indi. Sanayi üretimi beklenti anketlerinden de sevindirici haberler geldi.
BÜYÜME BEKLENTİSİ YÜKSEK
Anadolu Ajansı Finans Sanayi Üretimi Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, arındırılmamış sanayi üretim endeksinin mayısta bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 5,2 artmasını beklediklerini açıkladı. Büyümenin öncü göstergesi konumunda bulunan bu veriler Türkiye’nin yılsonu büyüme hedeflerini rahatlıklar tutturabileceğini kanıtlamış oldu. Ayrıca Türkiye’nin Avrupa’ya yaptığı otomotiv ihracatında da ciddi artışlar yaşandı. Türk otomotiv sektörünün ihracatı, ocak-haziran döneminde toplamda yüzde 14.5 artarken, AB ülkelerinde yüzde 15.37 büyüdü.
İŞSİZLİK 2 YIL SONRA TEK HANE
Türkiye’de işsizlik oranı, nisanda geçen yılın aynı ayına göre 0.9 puan azalarak yüzde 9.6 oldu. Böylece işsizlik oranı, Mayıs 2016’dan sonra yeniden tek haneye geriledi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), nisan ayına ilişkin iş gücü istatistiklerini açıkladı. Buna göre istihdam edilenlerin sayısı, nisanda geçen yılın aynı dönemine göre 852 bin kişi artarak 29 milyon 9 bin kişi, istihdam oranı ise 0.7 puanlık artışla yüzde 47.9 oldu. Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 15 bin kişi azalırken, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 868 bin kişi arttı. İstihdam edilenlerin yüzde 18.3’ü tarım, yüzde 19.5’i sanayi, yüzde 7.4’ü inşaat, yüzde 54.8’i ise hizmetler sektöründe yer aldı.
İŞ GÜCÜNE KATILIM ARTTI
Nisanda geçen yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında tarım sektörünün, istihdam edilenler içindeki payı 0.6 puan, inşaat sektörünün payı 0,4 puan azalırken, sanayi sektörünün payı 0,4 puan, hizmet sektörünün payı 0.5 puan arttı. İş gücü, geçen yılın aynı dönemine göre 651 bin kişi artarak 32 milyon 95 bin kişi, iş gücüne katılma oranı ise 0.3 puan artarak yüzde 53 olarak gerçekleşti.
HEDEF 2023’TE YÜZDE 5
İŞKUR Genel Müdürü Cafer Uzunkaya, İşsizlik rakamları ile ilgili yaptığı açıklamada “İşsizlik rakamlarımız tek hanelere inecek demiştik. 2018 Nisan dönemi itibarıyla işsizlik oranımız 0.9 puan azaltarak yüzde 9.6 seviyesine indirdik. 2023 hedeflerimiz doğrultusunda işsizlik oranımızı yüzde 5 seviyesine indirmek için çalışmalarımızı kararlılıkla sürdürüyoruz” dedi.
ÖZEL SEKTÖRÜN YURTDIŞI BORCU DÜŞÜŞE GEÇTİ
Türk şirketlerinin yurtdışından sağladığı kredi borçlarında da düşüş gözlemleniyor. Merkez Bankası tarafından mayıs dönemine ait özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borcu gelişmeleri yayımlandı. Özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcu mayısta bir önceki aya kıyasla 2.3 milyar dolar azalarak 222.8 milyar dolara, kısa vadeli kredi borcu da 0.7 milyar dolar gerileyerek 19.7 milyar dolara indi. Verilerin borçluya göre dağılımına bakıldığında, uzun vadeli kredi borcu açısından, geçen yıl sonuna kıyasla bankaların kredi biçimindeki borçlanmaları 328 milyon dolar azaldı. Aynı dönemde, bankacılık dışı finansal kuruluşların kredi biçimindeki borçlanmaları 75 milyon dolar azaldı,.
FİNANS KURUMLARI ÖNDE
Döviz kompozisyonuna bakıldığında, 222,8 milyar dolarlık uzun vadeli kredi borcunun yüzde 60›ı dolar, yüzde 34›ü Euro, yüzde 4.3’ü Türk Lirası ve yüzde 1.7›si ise diğer döviz cinslerinden oluştu. Kısa vadeli 19.7 milyar dolarlık kredi borcunun ise yüzde 46.3’ü dolar, yüzde 30.6’sı Euro, yüzde 23’ü Türk lirası ve yüzde 0.1’i diğer döviz cinslerinden meydana geldi. Sektör dağılımı incelendiğinde, mayıs sonu itibarıyla 222,8 milyar dolar tutarındaki uzun vadeli toplam kredi borcunun yüzde 50,8’i finansal kuruluşların, yüzde 49,2’si ise finansal olmayan kuruluşların borcundan oluştu.
SANAYİDE ÇARKLAR HIZLANACAK
Anadolu Ajansı Finans Sanayi Üretimi Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, arındırılmamış sanayi üretim endeksinin mayısta bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 5,2 artmasını bekliyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından bugün açıklanacak mayıs ayı sanayi üretim endeksi verilerine ilişkin beklenti anketi, 12 ekonomistin katılımıyla sonuçlandı. Buna göre, ekonomistlerin mayıs ayı arındırılmamış sanayi üretim endeksine ilişkin beklentilerinin medyanı yüzde 4,9, ortalaması yüzde 5,2 oldu. Mayısta takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksinin yıllık bazda yüzde 5,4 artacağı, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksinin ise aylık bazda yüzde 1,1 gerileyeceği tahmin ediliyor.
AVRUPA’YA OTO İHRACATI TAM GAZ
Türk otomotiv sektörünün ihracatı, ocak-haziran döneminde toplamda yüzde 14.5 artarken, AB ülkelerinde yüzde 15.37 büyüdü. Yılın ilk yarısında 16.4 milyar dolar olarak gerçekleşen sektör ihracatının 12.9 milyar dolarlık kısmı AB ülkelerine yapıldı. Ocak-haziran döneminde ihracat yapılan ilk 10 ülkenin tamamını AB üyesi ülkeler oluşturdu. Yüzde 12.37’lik artışla 2 milyar 461 milyon 849 bin dolar ihracat yapılan Almanya, açık ara lider pazar özelliğini sürdürdü. Bu ülkeyi yüzde 11.91 artış ve 1 milyar 874 milyon 753 bin dolar ihracat ile İtalya, yüzde 17.39 artış ve 1 milyar 746 milyon 657 bin dolar ile Fransa takip etti.
Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) Yönetim Kurulu Başkanı Baran Çelik, “Toplam ihracatımızın yüzde 79’u, neredeyse 5’te 4’ü AB ülkelerine yapıldı. AB ülkelerine ilk 6 aydaki ihracat artışımız gayet memnun edici seviyede oldu. AB’ye ihracatımızda yılın ilk yarısında toplamda yüzde 15 arttı. Sadece AB’ye 13 milyar dolara yakın ihracatımız mevcut” diye konuştu.
