Türkiye'den daha Türk Macarlar

Kırgızistan’da yakın zamanda yapılan Türk Kurultayı’na Başkan Recep Tayyip Erdoğan’la birlikte Türkiye’den Kazakistan’a kadar çok sayıda Türk devleti lideri katıldı. Ama kurultayın sürpriz konuğu şüphesiz ‘gözlemci üye’ sıfatıyla katılan Orta Avrupa ülkesi Macaristan Başbakanı Viktor Orban’dı... Peki ama Avrupalı Macarların, Asyalı Türkler’e olan ilgisini nasıl okumalı? Aslında Macaristan’da uzun yıllardır ‘Hun-Macar-Türk-Turan’ kurultayları düzenleniyor; Orta Asya ile bağlantı Avrupa ve Rusya arasında sıkışıklığa karşı bir araç görülüyor. Macaristan’da ‘Turan Kurultayı’ düzenleyen ve TİKA aracılığıyla yaptığımız röportajda bizimle Türkçe konuşan ‘Macar Turan Vakfı Başkanı’ Andras Zsolt Biro ile röportajımız, Macaristan’ın Türk dünyası ilgisine ışık tutacak.

Köklerinizin Orta Asya Türkleri olan Turan topluluğu olduğunu söylüyorsunuz. Sizin için nedir Turan?

Turan sembolik bir kavram. Turan’ın coğrafi sınırlarını tam olarak belirlemek imkansız. Orta Asya’dan İran’ın kuzeyindeki bölgeye kadar yerleşmiş bir göçmen kültürüdür. Macarların kökleri Orta Asya’dan başlıyor. Ural Dağlarının güneyinden gelip Kuzey Kafkasya’dan geçip Orta Avrupa’daki Karpat havzasına varmışız. Günümüz antropoloji ve arkeolojisi, Macarların kökleri ve nereden geldiğini böyle anlatıyor. Hatta, Macarlar Avrupa’da köklerini en iyi bilen millet. Köklerimizden gurur duyuyoruz. Unutmadık ki, doğudan gelmişiz. 

Sembolleriniz neden Türkiye’deki ülkücü harekette olduğu gibi kurt ve turkuaz mavisi?

Karpat havzasına gelen yedi boy var ve en büyüklerinden biri simgesi Kurt olan Türk boyu. Macarlar her zaman kurda saygı duymuş, hâlâ efsaneleri mevcuttur. 

AVRUPA’DAKİ ASYALILARIZ 

Macarların ataları kim?

Köklerimizde en eski Macar hanedanı Hunlar ve Atilla. Göçmen kültüründe kavimlerin ismi sürekli değişir ve yeni isimler ortaya çıkar. Aynı milletin bir sürü ismi olabilir. İlk olarak Hunlar varmış. Bugünkü Macaristan bölgesine gelmişler. Atilla burada doğmuş ve dünya imparatorluğunu buradan yönetiyor. Sonra Asya’da kalan Hun kavimleri, Türk olarak ortaya çıkıyor. Macarlarla Türkler arasında akrabalık var, dedelerimiz akraba. Ama bu coğrafyada önce Hunlar vardı...

Avrupalı bir milletsiniz ama kökleriniz Orta Asyalı Türk-Hun. 

Biz Asya kökenli Avrupalılarız. Avrupa’da sadece iki millet var ‘Biz Asyalıyız’ diyen. Macaristan ve Türkiye. Avrupa Birliği içinde Macarlar, her zaman özel bir durumu var. Biz hem mental ve zihniyet olarak hem de kültürel olarak farklıyız. 

Biz Türkofobi ve İslamofobi’den rahatsızız. Asya kökenli Macarlar, AB içinde herhangi bir fobi ile karşılaşıyor mu?

Avrupa Futbol Şampiyonası kapsamında Slovakya futbol takımı Romanya’ya gidiyor. Tribündeki Rumen ve Slovak taraftarlar ‘Hunlar, Asya’ya geri dönün’ diye slogan atıyor. Futbol maçından bahsediyoruz.

Avrupa içinde Türkler lehine bir sempati sadece Macaristan’da var. Çünkü Türk dünyasıyla en çok kültürel ortak mirasa Macarlar sahip. Batı Avrupa’daki İslamofobi’yi hem Ruslar hem İsrail destekliyor. Burada köklerimize ve Türklere karşı bir sempati varsa da Türk medyasına ulaşamıyorlar ve bilgi sahibi olamadıkları için etki altında kalıyorlar. Okuyabildikleri iki şey var: Rus ve İsrail propagandası. Macaristan’da da bir sürü web sayfası açtılar. Onlar için Türkleri ve Macarları ayırmak çok önemli. Çünkü Türk dünyasının Orta Asya’dan Orta Avrupa ve Balkanlara kadar ulaşmasını istemiyorlar. Slavlar arasında Macarlar bir ada gibi görünüyor. AB ile de anlaşmazlıklarımız var çünkü Macarlar kendi kültürlerini korumak istiyor, AB buna sıcak bakmıyor. 

Peki bu propaganda dabaşarılı oluyorlar mı?

DEAŞ’ın rolünü çok abartıyorlar, ‘İslami dünya ortaya çıkacak’ diye. AB ve Ruslar panik oluşturmaya çalışıyorlar. Macarlar da bunu hissediyor. Türkiye’nin hassas durumunu çok iyi biliyoruz, Suriye ile sınırda ama sıradan vatandaşlar bunu anlamıyor. Buradaki medya Türkiye’yi DEAŞ’a karşı bir şey yapmıyor gibi gösteriyor. Macaristan’da ve Avrupa’da Türkiye’nin kültürü, tarihi ve rolünü sergileyebilen medyaya ihtiyacı var. Bu medyanın, Orta Asya’daki ortak köklerimize vurgu yapması, Macarları Türkiye’nin yanına çekecektir. 

Kurultaylarınıza ilgi nasıl?

Macar milleti kültürünü tanımak istiyor. Örneğin bu coğrafyada sabit kalmış bir at kültürü var. Macarlar doğudan geldiği için doğuya her zaman mistik ve özel bir bakışa sahip. ‘Eski yurdumuz’ diye bakılıyor ve Macarlar o yurdu bilmek istiyor. Dolayısıyla, Turan’a her zaman bir merak var.