İlk yasa teklifi OHAL sonrası için geldi

15 Temmuz darbe girişimi sonrasında devlete sızmış FETÖ’cüler başta olmak üzere terör örgütü mensuplarıyla etkin mücadele için çıkarılan OHAL’in süresi dolmadan ilk kanun teklifi geldi. Yeni sistemin ilk kanun teklifi TBMM’ye OHAL sonrası için verildi. 21 Temmuz 2016’dan itibaren 3’er ay sürelerle uzatılan OHALn 18 Temmuz’da sona ereceği için AK Parti Grup Başkanvekillerinin imzasını taşıyan Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Başkanlığına sunuldu.

VALİLER ÖNLEYİCİ YETKİ

Teklifle valilerin il sınırları içinde huzur ve güvenlik, kişi dokunulmazlığının sağlanması için var olan “önleyici kolluk yetkisi” daha işlevsel hale getiriliyor. Buna göre Vali, kamu düzeni veya güvenliğinin olağan hayatı durduracak veya kesintiye uğratacak şekilde bozulduğu ya da bozulacağına ilişkin ciddi belirtilerin bulunduğu hallerde, 15 günü geçmemek üzere ildeki belirli yerlere girişi ve çıkışı sınırlayabilecek. Yapılan düzenlemeyle uygulamadaki farklılıkları gidermek amacıyla, valilerin belirli yerlere giriş ve çıkışı sınırlamaya ilişkin var olan yetkileri somut hale getirildi ve bu yetkisine süre sınırı getirildi. 

KIŞLADA ÖNLEME ARAMASI

Teklifin önemli düzenlemelerinden birini de askeri mahallerde önleme araması yapılması oluşturdu. Bunun için TSK İç Hizmet Kanununa ek yapıldı. Askeri mahallerde, oluşabilecek tehlikenin veya suç işlenmesinin önlenmesi amacıyla önleme araması yapılmasına yönelik ihtiyaç üzerine askerî mahallerde fiziki güvenlik ile bilgi güvenliğine ve emniyet ve kazaların önlemesine yönelik olarak verilmiş emirlere riayet edilip edilmediğinin tespiti maksadıyla, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde askerî birlik komutanı, askerî kurum amiri ya da hukuk hizmetleri başkanı veya birim amirinin yazılı emriyle idarî kontroller yapılabileceği hükme bağlandı. 

ASKERE X-RAY ZORUNLULUĞU

Asker kişiler de dahil olmak üzere, askerî mahallere girmek veya çıkmak isteyenlerin duyarlı kapıdan geçmeleri de zorunlu hale getirildi. Şüphe halinde veya bu cihazların bulunmadığı yerlerde, herhangi bir emir veya karar olmasına bakılmaksızın, kontrolün elle yapılacağı da düzenlendi. 2017’de yapılan anayasa değişikliği ile sıkıyönetim anayasadan çıkarılmıştı. Anayasadaki bu değişiklik uyarınca 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu yürürlükten kaldırıldı. 

GECEYARISINA KADAR GÖSTERİ

Kanun teklifine göre, açık yerlerdeki toplantılar ile yürüyüşler, gece vaktinin başlamasıyla dağılacak şekilde, kapalı yerlerdeki toplantılar ise saat 24.00’e kadar yapılabilecek. Açık yerlerdeki toplantı ve gösteri yürüyüşlerinin dağılma saati, kamu düzeni ve asayişin bozulmasına neden olmamak şartıyla 24.00’e kadar uzatılabilecek 

TMK’YA EK MADDE

Terörle Mücadele Kanunu’na geçici ek madde eklenerek gözaltı süreleri yeniden düzenlendi. Terör faaliyetleri kapsamında işlenen suçlarla mücadelenin güçlüğü de dikkate alınarak yapılan düzenlemede gözaltı süresi kırksekiz saat olarak uygulanacak. Toplu olarak işlenen suçlarda ise bu süre CMK hükümleri de dikkate alınarak dört günü geçemeyecek. 

Yapılan düzenleme kapsamında, gözaltı süreleri sulh ceza hâkimi tarafından belirtilen süreleri geçmemek üzere en fazla iki defa uzatılabilecek. 

Bu uygulama bir çok Avrupa ülkesinde de var. Örneğin, İngiltere’de bazı suçlar yönünden 48 saatlik gözaltı süresinden sonra hakim kararıyla 

7 günlük uzatma süreleri bulunmakta, bu süre toplamda 14 güne kadar uzatılabilmektedir.