MERVE YILMAZ ORUÇ
İstanbul’da herkes trafikten şikayetçi. Bisiklet bu soruna çare olabilir. Dünya genelinde ulaşım aracı olarak bisikleti kullanan birçok ülke var. Türkiye’de bu konuda geçtiğimiz on yıl içerisinde önemli adımlar atıldı. Özellikle İstanbul’da bazı belediye ve dernekler sosyal sorumluk projeleri kapsamında farkındalık oluşturmak için bisiklet ile ilgili etkinlikler düzenliyor. Ancak trafikte bisikleti kabul ettirmek biraz zor oluyor. Trafiğe bisikleti ile çıkan birçok sürücü sıkıntılı durumlar ile karşılaşıyor. Özel bisiklet yollarının olmadığı alanlarda diğer araçlar bisikletli sürücülere zor zamanlar yaşatabiliyor. Bunun önüne geçmek ve bisikletin hayatın içerisine sokulması için çalışmalar yürüten Eti, Sarı Bisiklet sosyal sorumnluluk projesi kapsamında Aktif Yaşam Derneği ile birlikte projeler yürütüyor. Bisikleti sadece bir ulaşım aracı olarak görmek yanlış olur. Bisiklet aynı zamanda nerdeyse bütün kasları çalıştıran bir spor aracı.
SAĞLIK İÇİN HAREKET
‘Sağlık için hareket, hareket için bisiklet’ mottosuyla yolu çıkan Sarı Bisiklet, 6 yıldır yollarda. Ve bu zamana kadar farkındalık oluşturmak için birçok proje yapıldı. Sarı bisiklet son olarak da gün içerisinde trafikte epeyce yer alan taksi şöförleri ile birlikte ortak bir projeye imza attılar. Bugüne kadar gerçekleştirdiği eğitim ve etkinliklerle bisiklet kültürünün ülkemizde yaygınlaşmasına öncülük eden Eti Sarı Bisiklet, ilkokullarda çocuklarla, üniversite kampüslerinde gençlerle, semt pazarlarında ev kadınlarıyla, işe giden çalışan kadınlarla ve annelerle 400 bin km’den fazla pedal çevirdi. Sarı Bisiklet’in amacı “sağlık için hareket” kavramını savunmak ve bu doğrultuda toplumu teşvik etmek.
Yapılan saha araştırması ile Türkiye’de 2 milyon atıl bisikletin olduğu ortaya çıkmış. Eti ve Aktif Yaşam Derneği işbiliğinde bu zamana kadar gerçekleştirilen projelerden biri de bu kullanılmayan bisikletlerin geri dönüşümle yeniden hayata kazandırılması ve daha fazla çocuğun bisiklete binmesini sağlamak olmuş. 2 yıl önce hayata geçirilen Geri Dönüşüm Kampanyası İstanbul’da başlayıp Türkiye geneline yaygınlaşmış. Kampanya kapsamında kullanılmayan yüzlerce bisiklet, çocuklarla buluşturulmuş. Türkiye’nin dört bir yanından kullanmadığı bisikletini vermek isteyen bisiklet sahiplerinden taleplerin gelmesi üzerine kampanyayı dijital platforma taşındı. İhtiyaç Haritası ile yapılan işbirliği kapsamında https://saribisiklet.ihtiyacharitasi.org adresi üzerinden proje Türkiye’ye yayıldı.
GERİ DÖNÜŞÜME DESTEK
Geçtiğimiz 2 yılda toplanan bisikletlerin geri dönüşümünü bizzat üstlenen Eti, kampanyaya hediye edilen 700 bin TL’ye yakın ekonomik değere sahip bisikletin yeniden kullanıma katılmasını sağladı. Eti Sarı Bisiklet Geri Dönüşüm Kampanyası ekonomik değerinin yanı sıra toplamda 12 ton metalin ve 2 ton plastiğin de yeniden kullanıma girmesine imkan verdi. Bir bisiklet üretilirken ortalama 25 kilogram karbon salınımı gerçekleşir ve bir bisikletin kendi üretimi sırasında salınan karbonu dengelemesi için en az 514 kilometre yol yapması gerekir. Geri Dönüşüm Kampanyamız sayesinde 20 bin tonun üzerinde karbon salınımının da önüne geçilmiş oldu. Ayrıca, Sarı bisiklet projesi kapsamında 20 binden fazla ilkokul öğrencisine bisiklet sürme eğitimi verildi. Gezici tamir istasyonları ile binlerce atıl bisiklet ücretsiz olarak tamir edildi.
TAKSİCİLER PEDAL ÇEVİRDİ
Sarı bisikletin amaçlarından biri de bisikletin bir ulaşım aracı olarak trafik içinde motorlu araç sürücüleri nezdinde farkındalığını artırmak. Trafikte en fazla vakit geçiren araçların başında taksiler geliyor. Trafikte bisiklet farkındalığını öncelikle taksilerden başlatırsak bu bilincin hem diğer ticari araçlara hem de özel araç sahiplerine etki edeceğine inandıklarını belirten Eti İcra Kurulu Başkanı Hakan Polatoğlu, “Bu amaçla İstanbul Taksiciler Esnaf Odası’na bağlı taksicilere Bisikletli Kadın inisiyatifi ile birlikte trafikte bisiklet farkındalığına dair eğitimler verdik. Eğitimin ardından taksi şoförleri ile birlikte bisiklete binerek, trafiği bir de bisiklet kullanıcıları gözünden deneyimlemelerini sağladık. Aynı zamanda bilgilendirici el kitapçıkları ile farkındalık yaratmak amaçlıyoruz.” şeklinde konuştu.
Sarı Bisiklet projesini taksiciler olarak desteklediklerini vurgulayan İstanbul Taksiciler Esnaf Odası Başkanı Eyüp Aksu, taksici arkadaşların trafikte bisikletlileri fark etmelerini ve dikkatli olmaları gerektiğininin altını çiziyor. Aksu sözlerine şöyle devam ediyor; “Taksiler trafikte en çok vakit geçiren araç sürücüleri, onların dikkatli olmaları diğer sürücülere örnek olacaktır. Arkadaşlarımızın bu eğitimlere ilgi göstermesi bizi çok mutlu ediyor. Kampanya kapsamında bisikletli sürücülerin farkında olduğumuzu yansıtan stickerlarımızı taksilerimize yapıştıracağız. Ayrıca hazırlanan bilgilendirme kitapçığını taksi kaptanı arkadaşlarımıza iletiyor olacağız.”
BİSİKLETLİ SÜRÜCÜLERİ ANLADIK
Proje kapsamında bisiklete binerek trafiğe karışan taksicilerden Gökhan Demirci, “Yaklaşık 3 senedir taksi kaptanlığı yapıyorum. Sürekli oturarak çalıştığımız için hareketsiz kalıyoruz ve sağlığımız için bu bir risk. Geçen hafta bisiklet aldım. Boş vakitlerimde bisiklete binerek hayatıma hareket katmak istiyorum. Sarı Bisiklet projesine bu kapsamda tam destek veriyorum” dedi. Yine sarı bisikletin pedallarını çeviren taksi şoförlerinden Engin Ersoy ise şunları aktardı: “Taksi kaptanları olarak bizler risk altındayız. Her zaman kaza yapma ihtimalimiz var. Bu yüzden de en dikkatli sürücüler bizlerden olur. Trafikte bisikletli sürücüleri her geçen gün daha fazla görmeye başladık. Bizler onlara karşı aldığımız bu eğitimlerde bundan sonra daha da dikkatli olacağız. Bugün trafiğe bisiklet sürücüsü olarak çıktık. Biraz tedirgin olduğumu söylemeliyim. Ama eğlenceliydi. Onların yaşadıklarını daha iyi anladık.”
KADINLAR YOLDA OLMALI
Bisikletli Kadın İnsiyatifi, bisikletli olan ve bisikletli olmak isteyen kadınlar arasında bir dayanışma ortamı oluşturmak, kadınlara cesaret vermek, Türkiye’de gündelik hayatlarında bisiklete binen kadın sayısını arttırmak ve bisiklet dünyasındaki kadınları görünür kılarak daha çok kadına ulaşmak amacıyla 2015 yılında kuruldu. Gündelik hayatlarında bazen işe giderken, bazen çocuğumuzu okula bırakırken bisiklet süren kadınlar olduklarını dile getiren Bisikletli Kadın İnsiyatifi Üyesi Gülay Çamursoy, sayılarının az olduğunu ve bisiklet kullanmak isteyen kadınları desteklemek ve onlara cesaret vermek için çalıştıklarını anlatıyor.
Neler yapıyor?
- Bisiklet sürmeyi bilenler ama pratik yapmaya ihtiyacı olanlar için ‘Bisiklet Sürüş Etkinlikleri’,
- Bisikletli olmak isteyen kadınlara cesaret vermek ve bisiklet kullanan kadın sayısını artırmak için ‘Bisikletli Kadın Buluşmaları’,
- Açık Radyo’da kadın bisikletlilerin mikrofonu aldığı ve hikayelerinin paylaşıldığı “Trapez Kadro” adındaki radyo programı,
- Hali hazırda bisiklet sürenler ama trafiğe çıkmaya çekinenler için ‘İş Çıkışı Trafikte Sürüş Etkinlikleri’,
- “Ne olursa olsun ben kendi başımın çaresine bakarım” diyenler için ‘Bisiklet Tamir Atölyeleri’,
- İhtiyaçları belirlemek, fikir ve önerileri duymak için toplantılar,
- Bisiklet sürmeyi bilmeyen ve yeni başlayanlar için ‘Bilmeyenler için Bisiklet Eğitimleri’,
- ‘Benim Bisikletim Benim Şehrim’ bisikletli kadın buluşmaları ve Türkiye’nin yedi bölgesinden gündelik hayatında bisiklet kullanan kadınların hikayesini anlatan ‘Benim Bisikletim Benim Şehrim Film’.