Suriye'de Baas rejiminin devrilmesinin ardýndan, rejim ordusunda görev yapan ve iç savaþ boyunca askeri hastanelere getirilen cesetleri kayýt altýna almakla sorumlu "Sezar" kod adlý askerin çektiði fotoðraflar tekrar gündeme geldi.Fotoðraflarýn, rejim tarafýndan iþkence ve insanlýk dýþý yöntemlerle öldürüldüðü belirlenen, yaþlarý 20 ile 40 arasýnda deðiþen yaklaþýk 11 bin kiþiye ait olduðu düþünülüyor.Sezar Aileleri Derneði Baþkaný Yasemin Meþan, Esed rejiminin devrilmesinin ardýndan Sezar'ýn fotoðraflarýnýn hukuki süreçlere, alýkonulan kiþilere ve yakýnlarýna etkilerini AA muhabirine deðerlendirdi.<img class='rich-text-photo' src='https://imgs.stargazete.com/imgsdisk/2024/12/11/36452376.jpg'/>Dernek üyelerinin, Sezar'ýn fotoðraflarýndan yakýnlarýný tespit ettiðini belirten Meþan, çöken Esed rejimi hapishanelerinde tutulan, akýbeti belli olmayan veya iþkencelere maruz kalan kiþilerin bulunmasý ve faillerin sorumlu tutulmasý konusunda çalýþmalar yürüttüklerini belirtti.Meþan, "Sednaya'da hiçbir aile, yakýnlarýnýn cenazesine ulaþamadý. Kayýplarýn akýbetini öðrenmeye çalýþýyoruz." dedi.Þu an Almanya'da ikamet eden Meþan da erkek kardeþini Sezar'ýn fotoðraflarýnda tespit ettiðini ve diðer 4 kardeþini Suriye'de kaybettiðini ifade ederek, "Aileler için en önemli þey, yakýnlarýnýn son anlarýný öðrenmek ve hak ettikleri adaleti saðlamak. Rejimin iþlediði suçlarýn büyüklüðü karþýsýnda umudumuzu kaybetmeden adalet arayýþýmýza devam ediyoruz." diye konuþtu.<b>- 'MEVCUT YARALAR YENÝDEN DEÞÝLÝYOR'</b>Devrik rejimin yetkililerince iþkence görmüþ binlerce kiþinin görüntüsünü içeren "Sezar fotoðraflarýný" hatýrlatan Meþan, ailelerin, fotoðraflar üzerinden kayýp yakýnlarýnýn kimlik tespiti sürecinde çok zor anlar yaþadýðýný belirtti.Meþan, "Fotoðraflar dýþýnda sevdiklerimize dair hiçbir þeyimiz yok. Fotoðraf ve kanýtlara raðmen, cenaze teslim alýnmadýðý ve tören düzenlenmediði için mevcut yaralar yeniden deþiliyor." ifadesini kullandý.Kayýp kiþilerin akýbetini ortaya çýkarmak için Uluslararasý Kayýp Kiþiler Komisyonu (ICMP) ile çalýþtýklarýný aktaran Meþan, önceliklerinin, Suriye'deki toplu mezarlarýn yerlerini tespit etmek, yakýnlarýnýn kalýntýlarýný bulmak ve kimlikleri tespit etmek olduðunu söyledi.Meþan, fotoðraflarýn, yayýnlandýðý ilk anda dünya genelinde oldukça ses getirdiðini söylerken, Rusya, Çin ve Esed rejimini, uluslararasý camiaya baský yaparak adaletin saðlanamamasýndan sorumlu tuttu.<b>- 'BAZI AÝLELER UMUDUNU YÝTÝRDÝ'</b>Rejimin çökmesinin ardýndan "bir geçiþ dönemine girdiklerini" dile getiren Meþan, hapishanelerdeki tutsaklarýn serbest kalmasýnýn ardýndan bu kiþilere ve yakýnlarýna destek olmaya çalýþtýklarýný kaydetti.Meþan, rejimin hapishanelerinden kurtulanlarýn büyük ölçüde fiziksel, psikolojik ve týbbi bakýma ihtiyacý olduðunu söyleyerek yakýnlarýný arayanlarýn bilgilere eriþememelerine iliþkin, "Bazý aileler umudunu yitirdi." dedi.<b>- 'REJÝMÝN DÜÞMESÝYLE SOMUT SONUÇLAR ELDE ETMÝÞ OLDUK'</b>Yaklaþýk 11 bin kiþiye ait olduðu düþünülen 55 bin kadar fotoðrafý çeken "Sezar" kod adlý askerle doðrudan iletiþim kurmadýklarýný ancak Sezar'ýn "yakýnda kendini gösterebileceðini" söyleyen Meþan, bu kiþiye yakýn kuruluþ ve kiþilerle irtibat kurduklarýný belirtti.Meþan, Sezar'a yakýn olduðu belirtilen, "Sami" kod adlý kiþiyle görüþtüklerini ifade ederek "Elde ettiðimiz dosyalar, hesap verebilirlik açýsýndan güçlü bir baþlangýç ve neredeyse hazýr durumda. Uluslararasý Tarafsýz ve Baðýmsýz Mekanizma (IIIM) ile iletiþim halindeyiz ve onlara kanýtlar, belgeler saðlýyoruz." diye konuþtu.Sezar'ýn, Mayýs 2011 ve Aðustos 2013 tarihleri arasýnda çektiði fotoðraflarda yer alan cesetlerdeki yaralar, rejim güçlerinin askeri tesislerinde tutulanlarýn nasýl iþkence gördüðünü ve öldürüldüðünü gösterdiði için kanýt deðeri taþýyor."Rejimin düþmesiyle somut sonuç elde etmiþ olduk." ifadesini kullanan Meþan, hukuki sürecin Uluslararasý Ceza Mahkemesine (ICC) taþýnmasý ya da Suriye'ye iliþkin özel bir mahkeme kurulmasý için uluslararasý bir karar beklediklerini vurguladý.Meþan, Uluslararasý Adalet Divanýnýn (UAD), 1984 tarihli BM Ýþkencenin Önlenmesi Sözleþmesi'ni ihlal ettiði gerekçesiyle Suriye aleyhine açtýðý dava sürecinin de ilerleyebileceðini ve Suriye'de "yeni hükümetin" sözleþmeye taraf olmasýný saðlayarak hapishanelerdeki iþkencelere son verilebileceðini vurguladý.UAD, 2023'te, Kanada ve Hollanda'nýn, 1984 tarihli BM Ýþkencenin Önlenmesi Sözleþmesi'ni ihlal ettiði gerekçesiyle Suriye aleyhine açtýðý davada, Esed rejiminin "iþkence, insanlýk dýþý veya aþaðýlayýcý muamele ve diðer zalimane eylem veya cezalarý önlemek için yetkisi dahilindeki tüm tedbirleri almasýna" karar vermiþti.<b>- 'ÝSTEKLERÝMÝZDEN BÝRÝ DE SEVDÝKLERÝMÝZÝN ÖLDÜRÜLMEDEN ÖNCEKÝ SON SÖZLERÝNÝ BÝLMEK'</b>Meþan, "Artýk rejim sonrasý dönemdeyiz ve tüm failler hesap verecek." ifadesini kullandý.Fransa ve Almanya'da süren davalar kapsamýnda, Esed rejiminin bazý yüksek rütbeli subaylarý ile yetkilileri hakkýnda tutuklama emri ve mahkumiyet kararlarý çýkarýldýðýný aktaran Meþan, "Dernek üyelerimiz, Alman mahkemelerinde sevdiklerimizin iþkence görmesini denetlediði düþünülen kiþilerle ilgili de davalar açtý." dedi.Meþan, ölen sevdikleriyle ayný dönemde alýkonulan kiþilerle iletiþim halinde olduklarýný söyleyerek, "Bu kiþiler, iþkence yöntemleri ve belki de sevdiklerimizin son sözleri hakkýnda bilgi sahibi. Ýsteklerimizden biri de sevdiklerimizin öldürülmeden önceki son sözlerini bilmek." dedi.<b>- ESED REJÝMÝNÝN ÝÞKENCE MERKEZÝ SEDNAYA</b>Uluslararasý kuruluþlarýn yayýmladýðý raporlara göre, Þam'a 30 kilometre uzaklýkta bulunan ve çöken rejimin Savunma Bakanlýðýna baðlý Sednaya Askeri Hapishanesi'nin Mart 2011'deki olaylarýn ardýndan rejim karþýtý barýþçýl göstericilerin tutulduðu bir üsse dönüþtüðü belirtiliyor.Raporlarda, devrilen rejim yetkililerinin cezaevinde alýkoyduklarý binlerce kiþinin öldürülmesini sessiz ve sistematik þekilde organize ettikleri aktarýlýyor.Rejimin, Sednaya'da alýkoyduklarýný kasýtlý þekilde insanlýk dýþý koþullarda tuttuðunu aktaran raporlar, tutsaklara defalarca iþkence yapýldýðýný ve sistematik olarak yiyecek, su, ilaç ve týbbi bakýmdan mahrum býraktýðýný gösteriyor.