AA
İlk döneminde ABD ile AB'nin geleneksel müttefiklik ilişkisinde gerilemeye yol açan Trump'ın başkanlığı devralması, Brüksel'de endişeyle bekleniyor.
Haziran 2024'teki seçimlerin ardından görevine yakın zamanda başlayan yeni AB yönetimi, bir süredir 2. Trump döneminde karşılaşacağı muhtemel olumsuz senaryolara hazırlık yaparken diğer yandan ABD'ye olumlu mesajlar gönderiyor.
Bunun son örneği, yürütme organına başkanlık etmesiyle AB'nin esas yöneticisi konumundaki Ursula von der Leyen'in sosyal medya hesabı üzerinden paylaştığı mesaj oldu.
Ağır zatürre geçiren von der Leyen, hasta yatağından paylaştığı mesajda, "ABD bizim en yakın ortaklarımızdan biri ve transatlantik bağımızı güçlendirmeye kararlıyız." ifadelerini kullandı.
Von der Leyen mesajında, "Gelecek ABD yönetimi ile olumlu bir etkileşim kurmayı dört gözle bekliyoruz. Zorlu bir dünyada, Avrupa ve ABD birlikte daha güçlüdür." sözlerine de yer verdi.
Von der Leyen'in mesajı, AB ülkelerinin liderlerini temsil eden Konsey Başkanı Antonio Costa tarafından da paylaşıldı.
Ancak Trump'ın 20 Ocak'taki yemin töreninin davetli listesi netleştikçe kulislerde, bu çabaların sonuçsuz kaldığı yorumları yapıldı.
Geleneksel olarak ABD Başkanlarının yemin törenlerine yabancı konuklar çağrılmıyor. Tören ABD'den siyasetçilerin katılımıyla yapılıyor. Bu nedenle Trump'ın davetli listesi, Brüksel tarafından doğrudan bir siyasi mesaj olarak okunuyor.
AB Komisyonunun Baş Sözcüsü Paula Pinho, AA muhabirine yaptığı açıklamada, von der Leyen'in, Trump'la tek iletişiminin başkanlık seçimini kazanmasının ardından gerçekleştiğini, yemin törenine ise davet edilmediğini duyurmuştu.
Sözcü, AB'nin Trump yönetimiyle olumlu ilişki kurma konusundaki isteğini yineledi.
- AŞIRI SAĞCI LİDERLER LİSTEDE
Von der Leyen'in davet edilmemesi, Brüksel'de yankılanırken listede Avrupalı aşırı sağcı liderlerin olduğu bilgisi yayıldı.
Bunlar arasında Macaristan Başbakanı Viktor Orban ve İtalya Başbakanı Giorgia Meloni öne çıkıyor.
Orban, daveti aldığını ve törene katılacağını bildiren ilk liderler arasında yer aldı. Meloni'nin ise daveti aldığı biliniyor ancak katılımına dair bilgi henüz paylaşılmadı.
AB ülkelerinden Belçika'nın, son seçimlerde ikinci sıraya yerleşen partisi Vlaams Belang'ın aşırı sağcı lideri Tom Van Grieken de Trump'ın yemin töreni için davet aldığını ve katılmaktan onur duyacağını bildirdi.
Van Grieken, aşırı sağcı Hollandalı siyasetçi Geert Wilders'ın da davet edildiğini savunarak "Gelecek pazartesi bizim için bir törenden daha fazlası. Bu, dünya çapındaki vatanseverlerin ortak değerlerimizi savunmak için birlikte çalışmaları gerektiğinin bir işareti. Donald Trump'ın göreve başlaması bize siyasi cesaretin karşılığını aldığını hatırlatıyor." şeklinde yorum da yaptı.
Davet aldığını ve katılacağını duyuran bir diğer Avrupalı lider de aşırı sağcı ve popülist Reform UK Partisi lideri Nigel Farage oldu.
- "İDEOLOJİK MÜTTEFİK OLARAK GÖRDÜĞÜ LİDERLERLE YAKIN İLİŞKİLER"
German Marshall Fund'ın Başkan Yardımcısı Ian Lesser, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Başkan seçilen Trump'ın ideolojik müttefik olarak gördüğü liderlerle yakın ilişkiler kurmayı çok olası bulduğunu düşünüyorum." ifadesini kullandı.
Lesser, bunun partiler ya da hareketlerle ilgili olmadığını belirterek "Daha çok bireysel... Yakınlık bulduğu liderlerle ilgili olduğunu düşünüyorum." değerlendirmesini yaptı.
- ABD'DE İLK TRUMP DÖNEMİ AB İLE CİDDİ GERİLİMLERE SAHNE OLDU
İlk döneminde başkan seçilmeden önce Brüksel'i "cehennem çukuru" olarak tanımlayan Trump, göreve geldikten sonra da AB'yi "ABD karşıtı" ve "ticari hasım" olarak nitelendirdi.
Trump'ın NATO'nun Avrupalı müttefiklerinden bazılarını "ihmalkar" olmakla suçlaması, NATO'nun kendisinin ise "modasının geçtiğini" söylemesi, üstü örtülü şekilde ABD'yi NATO'dan çekebileceğine yönelik sözleri, AB nezdinde büyük rahatsızlık uyandırdı.
Üslubundaki katılığa ek olarak Trump, özellikle Avrupa ülkelerini daha fazla savunma harcaması yapmaya zorladı, İran nükleer anlaşmasından ve Paris İklim Anlaşması'ndan çekildi, izlediği korumacı ticaret politikalarıyla da ABD'yi, AB için tümüyle öngörülemez bir müttefike dönüştürdü.
- GÜVENLİK ENDİŞELERİ DOĞURDU
İkinci kez aday olmaya hazırlanırken de Trump, AB'yi endişeye sevk eden söylemlerinden geri durmayıp NATO'ya finansal yükümlülüklerini yerine getirmeyen müttefiklere yönelik herhangi bir Rus saldırısını engellememe tehdidinde bulundu.
Trump, başkan seçilmesinin ardından da AB ülkesi Danimarka'nın özerk bölgesi Grönland'ın ülkesinin kontrolünde bulunması gerektiğine ilişkin bir söylem ortaya koyması da Brüksel'deki tedirginliği körükledi.