AA
Türkiye ekonomisi, yılın ikinci çeyreğinde yüzde 2,5 büyüme kaydetti.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), yılın ikinci çeyreğine (nisan-haziran dönemi) ilişkin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) sonuçlarını açıkladı.
Buna göre, GSYH 2024 yılı ikinci çeyrek ilk tahmini, zincirlenmiş hacim endeksi olarak, geçen yılın aynı çeyreğine kıyasla yüzde 2,5 arttı.
Üretim yöntemiyle GSYH tahmini, ikinci çeyrekte cari fiyatlarla geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 78,6 artarak 9 trilyon 949 milyar 792 milyon lira oldu. GSYH'nin ikinci çeyrek değeri cari fiyatlarla dolar bazında 308 milyar 158 milyon dolar olarak kayıtlara geçti.
GSYH'yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde, yılın ikinci çeyreğinde geçen yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak, diğer hizmet faaliyetleri yüzde 7,4, inşaat yüzde 6,5, tarım sektörü ile gayrimenkul faaliyetleri yüzde 3,7'şer, bilgi ve iletişim faaliyetleri ile finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 3,4'er, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 3,2'şer, hizmetler yüzde 2,9, meslek, idari ve destek hizmetleri faaliyetleri yüzde 0,6 arttı. Söz konusu dönemde sanayi sektörü faaliyetleri ise yüzde 1,8 azaldı.
Böylece, Türkiye ekonomisi Kovid-19 salgını tedbirlerinin uygulandığı 2020 yılının ikinci çeyreğinden sonra üst üste 16 çeyrek büyümüş oldu.
Öte yandan TÜİK, geçmiş dönemlere ilişkin bazı verileri revize etti.
AA Finans Büyüme Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistler, bu yılın ikinci çeyreğinde Türkiye ekonomisinin yüzde 3 büyüyeceğini öngörmüştü.
Türkiye ekonomisinin 2020 yılından bu yana büyüme hızı yıllar ve çeyrekler itibarıyla şöyle:
Yıllar1.Çeyrek2. Çeyrek3. Çeyrek4. ÇeyrekYıllık20204,4-10,36,56,41,920217,522,27,99,611,420227,87,64,13,35,520234,54,66,54,65,120245,32,5
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,1 arttı. Takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, ikinci çeyrekte geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 2,8 artış gösterdi.
Yerleşik hane halklarının tüketim harcamaları, yılın ikinci çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 1,6 yükseldi. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 0,7, gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 0,5 artış kaydetti.
Mal ve hizmet ihracatı, yılın ikinci çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 0,04 artarken ithalatı yüzde 5,7 azaldı.
- İŞ GÜCÜ ÖDEMELERİNDE YÜZDE 112,4 ARTIŞ
İş gücü ödemelerinde söz konusu dönemde yüzde 112,4, net işletme artığı/karma gelir yüzde 47,7 artış gösterdi.
İş gücü ödemelerinin cari fiyatlarla gayrisafi katma değer içerisindeki payı geçen yılın ikinci çeyreğinde yüzde 33,8 iken bu oran 2024'te yüzde 40,8 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise yüzde 44,6 iken yüzde 37,4 oldu.
- TABLOLAR
YılCari fiyatlarla GSYHCari fiyatlarla GSYHGSYH Zincirlenmiş HacimDeğişim oranı(milyon lira)(milyon dolar)Endeksi(2009=100)(yüzde)2022 1. Çeyrek2.519.789181.490186,97,82022 2. Çeyrek3.424.670219.665201,67,62022 3. Çeyrek4.273.138242.416223,84,12022 4. Çeyrek4.794.179262.243231,23,32022 Yıllık15.011.776905.814210,95,52023 1. Çeyrek4.687.492248.416195,34,52023 2. Çeyrek5.571.440274.908210,94,62023 3. Çeyrek7.759.106298.760238,46,52023 4. Çeyrek8.527.683307.925241,94,62023 Yıllık26.545.7221.130.009221,65,12024 1. Çeyrek8.858.091286.728205,75,32024 2.Çeyrek9.949.792308.158216,12,5- SEKTÖRLER
TÜİK verilerine göre, GSYH iktisadi faaliyet kollarına göre zincirlenmiş hacim endeksi değişim oranı (yüzde) şöyle:
2023 2. çeyrek2024 2. çeyrekTarım, ormancılık ve balıkçılık-0,63,7Sanayi0,4-1,1İmalat sanayisi1,7-2İnşaat6,66,5Hizmetler8,53,1Bilgi ve iletişim4,34,4Finans ve sigorta faaliyetleri9,83,4Gayrimenkul faaliyetleri4,43,7Mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri0,50,6Kamu yönetimi, eğitim ve sosyal hizmet faaliyetleri53,2Diğer hizmet faaliyetleri8,87,4Sektörler toplamı4,21,8Vergi-sübvansiyon1910,5Gayrisafi yurtiçi hasıla (Alıcı fiyatlarıyla)Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kırılganlıkların önemli ölçüde azaltıldığı zorlu bir dönemin geride bırakıldığını belirterek, "Öncü göstergeler yılın üçüncü çeyreğinde büyümede dengelenmenin sürdüğüne işaret ediyor. 2024 yıl genelinde iç talebin büyümeye daha az katkı verdiği dengeli bir büyüme kompozisyonu öngörüyoruz." ifadelerini kullandı.
Bakan Şimşek, yazılı açıklamasında, yılın ikinci çeyreğine ilişkin büyüme verilerini değerlendirdi.
Türkiye ekonomisinin ikinci çeyrekte yıllık yüzde 2,5 büyüdüğünü ve böylece yılın ilk yarısında büyümenin yüzde 3,8 olduğunu vurgulayan Şimşek, yıllıklandırılmış milli gelirin ikinci çeyrek itibarıyla 1,2 trilyon doları aştığını bildirdi. Şimşek, takvim ve köprü günlerinin ekonomik aktiviteyi etkilediği ikinci çeyrekte ekonominin yüzde 23'ünü oluşturan sanayi sektörünün daraldığına, sanayi hariç diğer tüm sektörlerde büyümenin devam ettiğine dikkati çekti.
Ekonomide dengelenmenin sürdüğünü ve iç talebin büyümeye verdiği katkı 1,2 puana gerilerken net dış talebin pozitif katkısı 1,3 puan olduğunu aktaran Şimşek, şu değerlendirmede bulundu:
"İşsizlik oranının yüzde 8,8 ile yatay seyrettiği ikinci çeyrekte istihdamın geçen yılın aynı dönemine göre 1,2 milyon kişi, bir önceki çeyreğe göre 205 bin kişi arttı. Öncü göstergeler yılın üçüncü çeyreğinde büyümede dengelenmenin sürdüğüne işaret ediyor. 2024 yıl genelinde iç talebin büyümeye daha az katkı verdiği dengeli bir büyüme kompozisyonu öngörüyoruz. Öngörülebilir ve uluslararası normlara uygun politikalarımız ekonomimizi güçlendiriyor. Büyümede dengelenme başladı, cari açık daraldı, risk primi azaldı, dış kaynak girişleri arttı, rezervler iyileşti ve dezenflasyon sürecine girdik."
- "ADIMLARIMIZI KARARLILIKLA ATMAYA DEVAM EDECEĞİZ"
"Kırılganlıkları önemli ölçüde azalttığımız zorlu bir dönemi geride bıraktık. Güçlenen makro finansal istikrarımızın ve daha destekleyici olması öngörülen küresel koşulların dezenflasyonun büyüme üzerindeki kısa vadeli etkilerini sınırlamasını bekliyoruz." ifadelerini kullanan Şimşek, yakın zamanda 2025-2027 dönemi Orta Vadeli Program'ın (OVP) kamuoyuyla paylaşılacağı bilgisini verdi. Şimşek, şunları kaydetti:
"İyileşen güven ve istikrar ortamını pekiştirmek ve program hedeflerimize ulaşmak için adımlarımızı kararlılıkla atmaya devam edeceğiz. Öncelikli amacımız olan kalıcı fiyat istikrarını sağlayarak sürdürülebilir büyümenin zeminini sağlamlaştıracak, katma değerli üretimi, istihdamı, yatırımı ve ihracatı destekleyerek büyümenin potansiyelini ve vatandaşlarımızın refahını artıracağız."