Fetullahçı Terör Örgütü bundan tam 4 yıl önce 15 Temmuz 2016 tarihinde büyük bir ihanete imza attı. Bu kanlı darbe girişiminde 2 bin 194 kişi gazi olurken, 251 vatandaşımız şehitlik mertebesine ulaştı. Peki bu 4 yılda neler yaşandı? Pandemi sürecini yaşadağımız bu günlerde 15 Temmuz ihanetinin 4. yıldönümünde şehitlerimizi nasıl anacağız? İletişim Başkanı Prof. Fahrettin Altun Sabah Gazetesi'nden İsa Tatlıcan'ın sorularını yanıtladı.
-15 Temmuz ihanetinin üzerinden 4 yıl geçti. Bugünden baktığınızda 15 Temmuz'u nasıl özetlersiniz?
İlk günden beri 15 Temmuz'u sadece bir darbe girişimi olarak görmedim. Hem işgal hem de darbe girişimiyle karşı karşıya kaldık o gün. Sayın Cumhurbaşkanımızın canına kastedilmesi, Meclis ve Cumhurbaşkanlığı'nın bombalanması, direnen milletimize kurşun yağdırılması topyekün bir işgale girişildiğinin en net kanıtıydı zira. Dolayısıyla milletimizin o gün verdiği destansı mücadeleyi, şehitlerimizin hangi şuurla şehadete yürüdüğünü, gazilerimizin ve kadınıyla genciyle yaşlısıyla milletimizin, hangi inançla mermilere doğru yürüdüğünü iyi idrak etmemiz gerekiyor. 15 Temmuz direnişimiz dünyanın başka bir yerinde göremeyeceğiniz bir zafer destanıdır. Milletimizin, bağımsızlığına, iradesine ve liderine canı pahasına sahip çıktığı bir gündür. Milletçe ölüm korkusunu yendiğimiz, sarsılmaz bir imanla dimdik yürüdüğümüz bir andır. Maneviyatı, toplumu ortak bir duygu etrafında birleştirebilen ender olaylardan biridir. Minarelerden yükselen selaları her işittiğimizde aynı duyguyu yüklendiğimiz, saf bir imanı kuşandığımız tarihtir. Dolayısıyla her geçen gün değerini daha çok anladığımız, şehitlerimizi minnetle yad ettiğimiz ve üzerine daha çok düşündüğümüz ve bir tarihtir 15 Temmuz.
-15 Temmuz ihanetini dünyada ve Türkiye'de hakkı ile anlatabildik mi?
Hakkıyla anlamak, idrak edebilmek, anlatabilmek, hatırlamak ve unutturmamak. Elbette hepimizin ortak çabası bu yönde. Kolay değil tabi. "Hafız-ı beşer nisyan ile maluldür" denir. Gerçekten de insanın fıtratında olan bir şey unutmak. Ancak yine insanın fıtratında unutmaya karşı bir direnç de vardır her zaman. Bağımsızlığımız için, milli irademiz için büyük bedeller ödedik o gece. Sesimiz, sözümüz var olduğu müddetçe anlatacağız 15 Temmuz'u. Bunun yanında ülke olarak çok şey yaşadık son birkaç yılda. Yaşadığımız zaman diliminde hepsini hakkıyla idrak edebilmemiz en büyük hedefimiz.
-Toplumsal ve siyasi hafızamıza işleyen sıra dışı bir dönem yaşadık diyebilir miyiz?
Evet. Bugün yaşadıklarımızı ileride okuyanlar büyük tabloyu çok daha rahat görecekler ve milletçe verdiğimiz mücadele çok daha net anlaşılacaktır. Biz ise bugün verdiğimiz mücadelenin ya da ödediğimiz bedellerin sıcaklığıyla yaşıyoruz. Zira bağımsızlık ve milli irade mücadelemiz hala devam ediyor. Millet ve devlet olarak hala o kanlı darbe girişiminin artçılarıyla mücadele ediyoruz. İçeride ve dışarıda teröre karşı verdiğimiz mücadele, FETÖ'nün sızdığı kurumlardan temizlenmesi, uluslararası ilişkilerde Türkiye'nin artan etkinliğine karşı geliştirilen dirence karşı duruşumuz. Tüm bunları yaşarken bir yandan 15 Temmuz'u unutmamak ve unutturmamak çok önemli. O gece ortaya konan diriliş ruhunun, manevi ve siyasi manasını çok iyi anlamamız ve anlatmamız gerekiyor.
-Peki sizce doğru anlamlandırabiliyor muyuz o gece yaşananları?
15 Temmuz'u üç aşamada değerlendirmek gerekiyor. Gece başlayan darbe girişimi, tankların yollara dökülmesi, köprülerin tutulması, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nin, TBMM'nin, Emniyet binalarının savaş uçaklarıyla vurulması millet olarak büyük bir şok geçirdiğimiz bir zamanı işaret ediyordu. Sonraki aşamada Sayın Cumhurbaşkanımızın çağrısıyla millet sokağa çıktı ve bir diriliş, direniş ruhu ortaya kondu. Milletin tanklara karşı çıplak elleriyle gösterdiği bu direniş ve sonrasında elde edilen zafer, dünyada örneği olmayan bir ruh halini ortaya koydu. Son olarak şehitlerimiz ve onların acısı 15 Temmuz'un en önemli boyutunu oluşturuyor elbette. Dolayısıyla 15 Temmuz'u tek bir ruh hali üzerinden anlamlandırmak çok mümkün değil. Şok, zafer ve yas. Bize göre her üç anın da hakkını vermemiz lazım. 15 Temmuz'u sadece zafer ya da sadece yas ile okursak yanlış okuruz. Hem biz hem de gelecek nesillere o gece yaşananları doğru aktarmalıyız. Olduğu gibi. Kurgulara ya da masallaştırmaya ihtiyacı yok 15 Temmuz'un. Zira gerçek, en güçlü olandır.
-Geçtiğimiz yıl, Cumhurbaşkanlığı imzalı bir genelgeyle 15 Temmuz ile ilgili tüm çalışmalar ve etkinliklerin koordinasyon görevi İletişim Başkanlığı'na verildi. Neler planlıyoruz?
Biz büyük bir devletiz. Milletimiz büyük bir millet. Milletimize yönelik bu ihaneti, milletimizin bu onurlu direnişini unutturmamak, gelecek nesillere aktarmak için sayın Cumhurbaşkanımız, bu anma etkinliklerini, yeni hükümet sisteminin ruhuna uygun şekilde tek bir kurum tarafından koordine edilmesi talimatını verdi. Gerek yurtiçinde gerekse de yurtdışında 15 Temmuz ruhu gerçekten çok yüksekti ve çok değerli çalışmalar ve etkinlikler yapılıyordu. İletişim Başkanlığı'nın da sürece dahil olmasıyla hem nitelik hem de nicelik açısından daha da iyiye doğru bir gidiş oldu. Tüm kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşları ile birlikte geçtiğimiz yıl koordineli bir şekilde çalışmalarımızı sürdürdük. Bu yıl da yine aynı şekilde birlikte hareket ediyoruz.
15 TEMMUZ DUYARLILIĞI ARTIYOR
-Kaç proje var şu anda? Geçtiğimiz yıldan bu yana bir artış oldu mu? 15 Temmuz duyarlılığı artıyor mu azalıyor mu?
2019 yılında "15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü" kapsamında yurt içinde ve yurt dışında yaklaşık 1.500 olan etkinlik sayısı bu yıl 3.000'e ulaştı. Bu kapsamda 2020 yılında yurt içinde bakanlıklar ve kamu kurumları 1.609, üniversiteler 521, sivil toplum kuruluşları 132 adet olmak üzere toplam 2.236 program gerçekleştirecek. Yurtdışında ise ilgili kurumlar 752 faaliyet icra edecek. Sadece projelerin sayısındaki artışa baktığınızda dahi toplumda 15 Temmuz duyarlılığının azalmadığını, aksine artığını görebilirsiniz.
-Yüzlerce kamu kurumu, STK ve üniversite arasında nasıl bir koordinasyon süreci yürütüyorsunuz?
Herkes kendi projesini kendisi uyguluyor. Biz koordine ediyoruz. Birlikte yaptığımız projeler de elbette var. Mükerrer projeler konusunda, 15 Temmuz ruhuna uygun olmayan etkinlikler veya görseller konusunda kurumlarımızla müzakerelerde bulunuyoruz. Kamu kurumları, sivil toplum ve özel sektör arasında gerekli ilişkileri ve iletişimi kuruyoruz. Projelerin güçlenmesi ve etkisinin artırılması için onlarla istişare ediyor ve birtakım öneriler sunuyoruz. Bizim koordine etmemiz, her yerde benzer çalışmaların olacağı anlamına gelmiyor. Tam tersi, projelerin çeşitlenmesi, sayılarının ve etkilerinin artması için çaba gösteriyoruz. Bunun için Mart ayında Başkanlığımız bünyesinde bakanlıklar, kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları ve üniversitelerle koordinasyon toplantıları gerçekleştirdik.
Bu çerçevede "15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü Anma 2020 Yılı Etkinlikleri Strateji Belgesi" hazırladık ve tüm kurumlarla paylaştık. Bu belge ile etkinliklerin 15 Temmuz ruhuna uygun bir şekilde gerçekleştirilebilmesi ve kamu kurumlarının kendi aralarında, kamu kurumları ile sivil toplum örgütleri arasında, medya ve üniversiteler arasında yakın bir iş birliği ve koordinasyon sağlanması için bir strateji oluşturuldu. Eylem stratejisinde, anma günü etkinliklerinin toplumun tüm kesimlerini kapsayıcı bir mahiyette gerçekleştirilmesine özel bir önem atfedilerek sürece tüm aktörler dahil edildi.
15 TEMMUZ DİJİTAL ARŞİV OLUŞTURUYORUZ
-Binlerce projeyi nasıl takip ediyorsunuz? Süreçlere nasıl dahil oluyorsunuz?
Söz konusu etkinliklerin hazırlık, uygulama ve değerlendirme süreçlerinin takibi ve raporlanması için Başkanlığımız bünyesinde "15 Temmuz Proje Takip Sistemi" kuruldu.
Anma etkinliklerinin 15 Temmuz ruhuna uygun bir şekilde gerçekleştirilebilmesi, milletimizi bütünüyle kucaklayan etkinliklerin yaşama geçirilmesi ve projelerin strateji belgesine uyumluluğunun sağlanması amacıyla oluşturulan sistem, Başkanlığımız bünyesinde yürütülen koordinasyon çalışmaları neticesinde proje mantığına göre şekillendi.
Sistem şöyle çalışıyor. Bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşları, STK ve üniversiteler tarafından yapılacak olan etkinliklere ilişkin bilgiler sisteme yükleniyor. Sistem aracılığıyla, etkinliklere ilişkin tüm bilgi, veri ve görseller elektronik ortamda Başkanlığımızda mevcut halde bulunmuş oluyor. İstediğimiz zaman sistemden çeşitli istatistikler ve raporlar alınabiliyor ve sisteme işlenen bilgiler takip edilebiliyor. Böylece 15 Temmuz etkinliklerine ilişkin veriler, görseller, videolar, raporlar, makaleler ve diğer materyaller Başkanlığımız bünyesinde toplanarak, toplumsal hafızanın diri tutulmasını sağlayacak büyük bir 15 Temmuz dijital arşivi oluşturuluyor.
-İletişim Başkanlığı'nın koordinasyon dışında yürüttüğü projeler olacak mı?
İletişim başkanlığı olarak sürecin genel koordinasyonu yanında birçok kurumumuzla pek çok ortak projeye imza atıyoruz. Bunların yanında elbette müstakil olarak kendi başımıza ürettiğimiz projelerimiz de var. Biliyorsunuz bu yıl Covid-19 dolayısıyla kitlesel büyük etkinlikler yapamıyoruz. Ancak 15 Temmuz ruhunu teknolojik tüm imkanları da kullanarak yenilikçi projelerle bu yıl da yaşatacağımıza inanıyorum.
İLETİŞİM BAŞKANLIĞI'NIN 15 TEMMUZ PROJELERİ
Kuleli Yerleşkesi Duvarlarında 15 Temmuz
15 Temmuz akşamı, darbe girişiminin önemli noktalarından Kuleli yerleşkesinin duvarlarında video haritalama (video mapping) teknolojisiyle FETÖ'nün ihaneti, milletin ortaya koyduğu mücadele ve şehitlerin kahramanlığı görsel bir sunumla anlatılacak.
Milletin Zaferi 200 Drone ile Gökyüzünde
Darbe girişiminin önemli noktalarından biri olan 15 Temmuz Şehitler Köprüsü üzerinde de 15 Temmuz akşamı Türkiye'de ilk kez 200 drone ile "15 Temmuz temalı ışık gösterisi" gerçekleştirilecek.
Dijital Gösterim Merkezleri
15 Temmuz'da yaşanan hain darbe girişimini ve bunun karşısında kazanılan demokrasi zaferini etkili bir biçimde anlatacak "15 Temmuz Zaferi Dijital Gösterim Merkezi" Bursa, Çanakkale, Samsun, Konya, Kayseri, Antalya ve Diyarbakır'da şehir meydanlarda 15 Temmuz haftasında vatandaşlarla buluşacak.
Fahir Atakoğlu'ndan "15 Temmuz Destanı Senfonisi"
Türkiye'nin önde gelen bestecilerinden Fahir Atakoğlu da 15 Temmuz şehitlerinin anısına ve demokrasi zaferinin onuruna "15 Temmuz Destanı Senfonisi" besteledi. Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası ile koordineli gerçekleştirilecek konser televizyon kanallarından, 15 Temmuz portalından ve sosyal medya hesaplarından izlenebilecek.
"15 Temmuz 15 Panel"
FETÖ yapılanması ve 15 Temmuz darbe girişiminin uluslararası kamuoyuna anlatılacağı "15 Temmuz 15 Panel" başlıklı panel serisi ABD, İngiltere, Almanya, Fransa, İtalya, Belçika, Kazakistan, Çin, Katar, Arnavutluk, Güney Afrika, Bangladeş İspanya, Guatemala ve Etiyopya'da düzenlenecek. Paneller Kovid-19 pandemisi nedeniyle online webinar olarak gerçekleştirilecek.
Uluslararası Medyaya 15 Temmuz Kiti
İletişim Başkanlığı, dünyanın önde gelen medya kuruluşlarının genel yayın yönetmeleri ile medya mensuplarına 15 Temmuz ve terör örgütü FETÖ ile ilgili belgesel ve materyallerden oluşan bir kit gönderecek.
Kısa Film ve Senaryo Yarışması
İletişim Başkanlığı tarafından FETÖ'nün 15 Temmuz darbe girişimi ve milletin onurlu direnişini sinema üzerinden anlatacak çalışmaların desteklenmesi ve öne çıkarılması amacıyla 2019 yılında başlatılan 15 Temmuz konulu kısa film ve senaryo yarışmasının ödül töreni de bu yıl içinde gerçekleştirilecek.
Uluslararası Anti-Darbe Hekatonu
Geçen yıl ilki gerçekleştirilen Uluslararası Anti-Darbe Hekatonu, bu yıl da devam edecek. Hekoton ile demokratik işleyişe sekte vuran darbelerin sonuçlarının gözler önüne serilmesi ve askeri darbelere dair büyük verinin oluşturulması hedeflenecek.
İletişim Başkanlığı tarafından ayrıca 15 Temmuz temalı kamu spotu, kareografi etkinlikleri, artırılmış gerçeklik uygulaması, hat sergisi ve kum sanatı performansı gerçekleştirilecek. Başta 15 Temmuz olmak üzere tüm şehitlerimizin kahramanlığını ve milletimizin mücadelesini anlatan "Yiğitler Destanı" isimli türkünün yanı sıra 15 Temmuz temalı birçok kısa film, video ve ezgi ile sosyal medya mecralarında da milli birlik ve demokrasi zaferinin anılması sağlanacak.
15 Temmuz'un dördüncü yılında bakanlıklar, kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşları da kendi alanları ile ilgili birçok program, proje ve faaliyeti hayata geçirecek. Anma etkinliklerinden 15 Temmuz temalı resim, şiir, kısa film yarışmalarına, yurt içinde ve yurt dışında sergi ve panellerden konser ve film gösterimlerine kadar geniş bir yelpazede gerçekleştirilecek projelerle, 15 Temmuz darbe girişimine karşı milletimizin ortaya koyduğu destansı mücadele ve FETÖ'nün ihaneti anlatılacak.