İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri, Ankara’ya yakın çalışma ekibinin de aralarında bulunduğu 9 kişilik üst düzey askeri heyetle geldi. Tahran’dan 38 yıl sonra genelkurmay başkanı düzeyinde ilk resmi ziyarette terörle mücadele ve sınır güvenliğinin yanı sıra bölgedeki gelişmelerin iki ülkeye olumsuz yansımaları ele alındı.
Genelkurmay Başkanı Org. Hulusi Akar’ın davetlisi olarak 3 günlük ziyaret için Türkiye’ye gelen Bakıri, dün Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Milli Savunma Bakanı Nurettin Canikli ve MİT Müsteşarı Hakan Fidan ile görüştü. Erdoğan’ın Bakıri’yi kabulü sırasında, Külliye’de İran heyetinde yer alan askeri ve siyasi temsilcilerle alt düzeyde toplantılar yapıldı.
KAPSAMLI GÖRÜŞMELER
İran heyeti ile görüşmelerin, kamuoyuna yansıyan konuların ötesinde çok daha geniş kapsamlı bir çerçevede gerçekleştirildiği belirtiliyor. Bakıri’nin ziyareti, Arap coğrafyası ve Ortadoğu’da güvenliğin sağlanmasında kritik konumdaki iki ülkenin işbirliği arayışlarıyla öne çıkmış durumda. Askeri heyetler nezdinde yapılan görüşmelerde Suriye ve İdlib’deki gelişmeler üzerinde ağırlıklı durulurken, halen Katar krizi ardından Körfez ülkeleri arasında Mukteda el Sadr’ın temasları doğrultusunda yaşanan gelişmeler de özellikle heyetteki siyasi temsilcilerin temaslarında öne çıkan konular arasında.
REFERANDUM ENDİŞESİ
Halen Haşdi Şabi’nin ulusal ordunun bir parçası haline getirildiği Irak’ta İran’ın hamlelerinden duyulan endişe masada olacak. Yine siyasi açıdan Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nde beklenen referandumun bölgede yol açabileceği sonuçlar da detaylı olarak çalışılıyor. Özellikle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun bağımsızlık referandumuna destek açıklamasının İran’ı, bölgeye yönelik endişeye sevkettiği belirtiliyor.
TAHRAN’DAN PEŞ PEŞE ZİYARETLER
Bölgede kaos ortamı ve ateş çemberi giderek büyürken, İran’da Humeyni türbesi ve parlamento binasına saldırıların ertesi Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’in Türkiye’yi ziyareti ardından İran Genelkurmayı’ndan bu kadar kapsamlı bir heyetin ziyareti dikkati çekiyor. Bu durum, Türkiye’nin yıllarca İran’ı uyardığı, anlatmaya çalıştığı tehdidi ve bölgedeki durumun vahametini İran’ın ancak bugün anlayabildiği şeklinde değerlendiriliyor.
KURMAYLARIYLA GELDİ
Bakıri, Türkiye’ye 9 kişilik askeri heyetle geldi. Heyetteki 9 İranlı komutan arasında uluslararası işlerden sorumlu Genelkurmay Başkan Yardımcısı, Kara Kuvvetleri Komutanı, Hudut Komutanı, İran Genelkurmay Başkanlığı İstihbarat Dairesi Başkan Yardımcısı, Harekat Başkanlığından temsilciler yer alıyor. Geniş bir askeri heyetle gelip 3 gün gibi uzun bir süre kalan İranlı konuk bugüne kadar olmamıştı. Yine İranlı üst düzey askeri ve siyasi heyetin Türkiye’nin karşılıklı her kurumuyla uzun bir görüşme maratonu gerçekleştirmesi de İran’ın bölgedeki son gelişmeler ve bu gelişmelere yönelik Tahran'ın güvenliğine yönelen tehdit karşısında Türkiye ile işbirliğine verdiği önemi ortaya koyuyor.
Sınırın güvenliği için güven ortamı şart
Terörle mücadele kapsamında üzerinde durulan önemli konulardan biri ise hudut güvenliği konusunda karşılıklı işbirliği ve güven ortamının sağlanması. Tümgeneral Bakıri ile birlikte, İran’ın sınır güvenliğinden sorumlu en üst düzey yöneticisi olan İran Devrim Muhafızları Kara Kuvvetleri Komutanı General Muhammed Hakpur ile Hudut Komutanı da heyette yer aldı. Sınır güvenliğine yönelik görüşmeler kapsamında, PKK’lı teröristlerin sınırlardan yaptığı sızmalar, İran’da bulunan PKK terör örgütü yuvalarının mevcut durumu ve bölgede terörist elebaşılarının barındırılıyor oluşu, kaçakçılık olayları ve sınırda yapılmak istenen fiziki güvenlik sistemleri ile mülteci geçişleri sorunu detaylı olarak masaya yatırıldı. Özellikle hudutlar konusunda kaybedilen işbirliği ve güven ortamının yeniden sağlanması isteniyor.
Rusya’dan askeri heyet
İran heyeti bugün de Türkiye’de olacak. Heyet Türkiye’den ayrılmadan önce Rusya’dan da bir askeri heyetin gelebileceği belirtildi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, bir televizyon kanalına yaptığı açıklamada, İdlib konusundaki görüşmelerin sürdüğünü belirtirken, Rusya Genelkurmay Başkanı’nın da Türkiye’ye geleceğini açıkladı. Bugün İran askeri heyeti ile Rus heyetin birarada olduğu bir görüşmenin ihtimal dahilinde olduğu belirtiliyor. Gerçekleşmesi halinde bu toplantının konusu da ağırlıklı olarak İdlib’deki çatışmasızlık ortamına ilişkin çalışmaların hızlandırılması ve güvenlik tedbirlerinin alınması ile Türkiye’nin Fırat Kalkanı harekat bölgesini taciz eden PKK/PYD’li terörist unsurlara karşı hazırlandığı Afrin operasyonu oluşturacak.
Ortak mücadele şart
İran ile temaslara ilişkin ilk resmi açıklama, TSK’dan geldi. Genelkurmay Başkanları nezdinde önceki gün yapılan görüşmelere ilişkin TSK açıklamasında teröre karşı ortak mücadele ve sınır güvenliği öne çıktı. Açıklamada, görüşülen konulara ilişkin, “Bölge güvenliğini tehdit eden tüm terör örgütleri ile ortak mücadelede kararlılığın önemi; hudut güvenliği konusunda mevcut işbirliğinin gerekliliği; ayrıca, bölgesel güvenlik ve istikrar için yapılabilecek katkı konularında görüş alışverişinde bulunulmuştur” ifadelerine yer verildi. İran ile terörle mücadele konusundaki görüşmelerin ağırlıklı olarak PKK/PJAK tehdidi üzerinden yapıldığı belirtiliyor.
Halen İran, Türkiye’nin PKK terör örgütüne karşı Irak’ın kuzeyine gerçekleştirdiği operasyonlarda terörist liderler için bir kaçış ülkesi olarak öne çıkıyor. Türkiye, iki ülke işbirliği kapsamında İran’a, özellikle terörle mücadele kapsamında anlık istihbarat paylaşım sisteminin tesisinin zaruri olduğunu vurguluyor. Türkiye, teröre karşı önleyici bir tedbir olarak komşuları ve müttefiki ülkelerle istihbarat paylaşımını önemsiyor. Türkiye, uzun bir sınır hattı bulunan İran ile de sınırlardaki terörist hareketliliğe karşı aynı sistemin tesisini istiyor. (Yeni Şafak)