AA
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Özbekistan Başbakan Yardımcısı ve Yatırımlar ve Dış Ticaret Bakanı Sardor Umurzakov ve beraberindeki heyeti Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde kabul etti.
Umurzakov ile baş başa görüşen Oktay, daha sonra heyetler arası görüşmenin başında bir konuşma yaptı.
Türkiye ve Özbekistan arasındaki ikili ticari ve ekonomik ilişkilerin, kadim gönül bağları üzerinde yükseldiğini belirten Oktay, geçen yıl düzenlenen 5'inci Karma Ekonomik Komisyon (KEK) toplantısında 61 eylem üzerinde mutabakata vardıklarını anımsatarak bu eylemleri yakından takip ettiklerini belirtti.
Kovid-19 salgınının etkisiyle bir araya gelemedikleri için Özbekistan Hükümeti ile istişareleri video konferanslar aracılığıyla sürdürdüklerini kaydeden Oktay, teknik heyetlerce yapılan görüşmelerde KEK eylemlerinin birinci yıl değerlendirmesinin yapıldığını aktardı.
Temasların iki ülke Cumhurbaşkanlarının sıkı iş birliği iradesinin önemli bir parçası olduğuna işaret eden Oktay, bu temasların ekonomik ilişkilere önemli katkılar sunacağına inandığını dile getirdi.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, 2020'nin ilk çeyreğinde AB, G20 ve OECD ülkeleri arasında en güçlü büyüme performansı gösteren ülkenin Türkiye olduğuna dikkati çekerek, şöyle devam etti:
"Ekonomimiz, sanayi üretimimiz, ihracat rakamlarımız güçlü ve hızlı bir şekilde toparlanıyor ve bu yılı pozitif büyüme performansı ile kapatacağımızı öngörüyoruz. Özbekistan'ın salgınla mücadelesini de takdirle izliyor, Özbekistan yönetiminin aldığı önlemler sayesinde salgının kontrol altında tutulduğunu görmekten memnuniyet duyuyoruz. 137 ülkeye yaptığımız tıbbi malzeme yardımı kapsamında 50 solunum cihazı ile 17 ton tıbbi malzemeyi kardeş ülke Özbekistan'a sevk etmiştik."
Salgınla mücadelede Özbekistan'ın yanında olmaya devam edeceklerine dikkati çeken Oktay, şunları kaydetti:
"İki ülke arasında yükselen iş birliği neticesinde 2019 yılında ticaret hacmi bir önceki yıla göre yüzde 26,4 artarak 2,4 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmişti. 2020'nin ilk 6 aylık dönemine baktığımızda ise geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 15'lik bir daralma yaşandığını görüyoruz. Salgının neden olduğu bu azalışı gayretlerimizle, krizi fırsata çeviren yeni iş birlikleri ile telafi etmeliyiz. Önümüzdeki hedef, ticaret hacminde 5 milyar doları yakalamaktır. Karşılıklı diyalog yoluyla çözebileceğimiz hiçbir durum bizi bu hedefimizden alıkoymamalı.
Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan ile Özbekistan Cumhurbaşkanı Sayın Şevket Mirziyoyev'in bizlere çizdiği vizyon, çözüm ve iş birliği odaklıdır. Bunun için tercihli ticaret anlaşmasının 'kazan kazan' anlayışını tesis edecek şekilde imzalanmasına son derece önem vermekteyiz. Özbek tarafının 6'lı bazda 328 Gümrük Tarife Pozisyonundan oluşan listesini aldık. Bizim listemiz de en kısa zamanda Özbek tarafıyla paylaşılacaktır. Tercihli ticaret anlaşması konusunda devam eden istişareler ile taviz talep listeleri üzerinde hızla mutabakata varılacağına inanıyorum. Ümitvarız ama biraz daha hızlandırmamız gerekiyor. 5 milyon dolardaki ilk milestone aslında. Burada artık bir an önce imzaları atmamız gerekiyor. Mükemmeliyeti ararken iyiden olmayalım. Benim temennim bu."
Türkiye'den Özbekistan'a yapılan yatırımın, üçüncü ülkeler üzerinden yapılan yatırımlar da dahil edildiğinde 1 milyar dolara ulaştığına değinen Fuat Oktay, Özbekistan Dış Ticaret ve Yatırım Bakanlığı bünyesinde Türk firmalarının Özbekistan'daki yatırımlarıyla ilgili konularda yardımcı olmak üzere bir temas noktası kurulmasının memnuniyet verici olduğunu anlattı.
Başta enerji olmak üzere altyapı ve üstyapı alanındaki yatırımların çok daha yüksek seviyelere ulaşacağına ve mevcut girişimlerin daha hızlı ilerleyeceğine inandığını vurgulayan Oktay, doğal gaz elektrik ve yenilenebilir enerji santralleri kurulması alanında faaliyet gösteren firmaların çalışmalarındaki olumlu gelişmelerden duyduğu memnuniyeti dile getirdi.
Türk firmalarının, Özbekistan'da yenilenebilir enerji alanında kamu-özel sektör işbirliğinin en güzel örneklerini vermeyi sürdüreceklerini kaydeden Oktay, şöyle konuştu:
"Özbekistan'da faaliyetlerini başarıyla sürdüren Türk müteahhitlik firmalarımız bugüne kadar 3,7 milyar dolar değerinde 168 proje üstlenmiştir. Eximbank, destek kapılarını iş insanlarımıza 350 milyon dolara kadar açmış, işlemleri hızlandıran temassız ticaret uygulamalarımız yürürlüğe girmiştir. Girişimcilerimizi, iş insanlarımızı bu imkanlardan daha fazla yararlanmaya teşvik etmeliyiz. Biz Türkiye tarafında bunu yoğun şekilde yapmaya çalışıyoruz. Başta 'Tashkent City' kapsamındaki projeler olmak üzere, kredilerin ikili ticaretimizde daha etkin şekilde kullanılması için heyetlerimizde bulunan ilgili kurumların stratejik yönlendirme yapacaklarına inanıyorum."
Ulaştırma alanında sürücü vizeleri ve geçiş belgeleri konusunda atılan adımların da ikili ticareti desteklemeye devam ettiğini aktaran Oktay, "Türkiye, İran ve Türkmenistan arasındaki kara sınır kapılarının kapanması, Trans-Hazar Doğu-Batı Orta Koridorunun ve Bakü-Tiflis-Kars demiryolunun önemini ortaya koymuştur. Özbekistan, Kırgızistan, Azerbaycan, Gürcistan ve Türkmenistan beşlisi arasında imzalanan orta koridor sürecine ülkemizi de dahil etmek için çalışmalarımız sürüyor. Burada da yine son noktaya geldiğimizi biliyorum. Ulaştırma Bakanlığımız, Trans-Hazar Doğu-Batı Orta Koridoru ve BTK demiryolunun daha fazla kullanılabilmesi için yapılabilecek düzenlemeler konusunda iş birliğine açıktır." diye konuştu.
Özbekistan ile mobilya, demir-çelik-bakır ve makine alanındaki ticari ilişkilerinin yanına daha fazla savunma sanayi, sağlık-medikal ve otomotiv alanında iş birlikleri eklemeye de hazır olduklarını ifade eden Oktay, Türkiye'de yatırım yapan Özbek firmalarını yerli-milli firmalardan ayırmadan desteklemeyi sürdüreceklerini bildirdi.
Özbekistan'da "Bilim, Eğitim ve Dijital Ekonomiyi Kalkındırma" yılı olarak belirlenen bu yıl içinde kamuda dijital dönüşüm alanında iş birliklerine de açık olduklarına değinen Fuat Oktay, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"İlişkilerimizi her alanda geliştirmek için ortak iradeye sahibiz ve üzerimize düşen ne varsa yapmaya hazırız ve yapıyoruz. Biz Özbekistan'ı da içine alan Maveraünnehir tacındaki faaliyetlerimizi önceliği kâr etmek olan faaliyetler olarak görmüyoruz. Gönül coğrafyamızın bu güzide bölgesine, Atayurdumuz Özbekistan'a sağlayacağımız katkı kardeşliğimize sağlayacağımız katkı demektir ve hep beraber kalkınmamız anlamına gelir. Ekonomik ve ticari ilişkilerimizi kardeşlik temelinde geliştirerek, bölgede esen rüzgarı arkamıza alacak iş birliği imkanlarına, refaha birlikte yürüyeceğiz. Bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da Türkiye olarak bulunduğumuz her masada Türk Konseyi ve Dünya Ticaret Örgütünde yaptığımız gibi 'Özünün Beği Özbekistan olmazsa olmaz' diyeceğiz."
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, Özbekistan heyetini Türkiye'de ağırlamaktan ve beşinci KEK toplantısında alınan kararların somutlaştığını müşahede etmekten büyük mutluluk duyduğunu, 6'ncı KEK toplantısı planlamasını salgının seyrine göre Taşkent'te, mümkün olmazsa da video konferans yöntemiyle yakın zamanda gerçekleştirmeyi arzu ettiklerini sözlerine ekledi.
Özbekistan Başbakan Yardımcısı ve Yatırımlar ve Dış Ticaret Bakanı Sardor Umurzakov da salgın şartları sonucunda oluşan zorlu dönemde Özbekistan'a en büyük ve en hissedilir yardımı Türkiye'nin yaptığını söyledi.
Salgın nedeniyle iki ülkenin ticaret hacminin ilk çeyrekte yüzde 15 azaldığına işaret eden Umurzakov, bu açığı kapatmak için Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ile görüşmelerde bulunduklarını ifade etti.
Tercihli ticaret anlaşmasını ağustos ayı sonuna kadar imzalamaya hazır olacaklarını kaydeden Umurzakov, "Bugün ektiğimiz tohumların meyvelerini bizden sonraki nesiller görecektir." ifadesini kullandı.
Ulaşım, lojistik ve yatırım konularının önemine dikkati çeken Umurzakov, sağlık ve savunma alanlarında atılacak adımlardan da memnuniyet duyacaklarına vurgu yaptı.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, görüşmelerin konuk heyet onuruna akşam yemeği verdi.