ZAHİT KAPLAN
Annesi için kutlamaya değer bir şey değildi. 35 yaşındaki Akihiko Kondo, en mutlu gününde; düğününde, boyutlararası bir ruh halindeydi. 17 bin dolardan fazla para harcamıştı bu evlilik için. 16 yaşındaki şarkıcı Hatsune Miku ile saadeti arıyordu. Küçük bir kedi boyundaki sevgilisini ailesi kabul etmedi. Düğünlerine gelen, Akihiko’nun 40 kadar davetlisi vardı ve hiçbiri akrabası değildi. Fakat gelen davetliler de belli ki rasyonelleştirmekte zorlandıkları bu düğün için fazla heyecanlanmamışlardı…
Japonya’da, “Gatebox” isimli sanal asistan üreten şirket, piyasaya sürdüğü karakterlerle yapay zekânın insan hayatını kolaylaştırmasını amaçlıyor. Hologram, yani üç boyutlu lazer fotoğraflar, artık daha canlı, daha gerçekçi oldu. Üzerine bir de yapay zekâ asistan modu eklenince, Gatebox’ın ürettiği ürünler gitgide yaygınlaştı. Fakat bu şirketi, benzerlerinden ayıran başka bir özellik var. O da, sanal dünya ile gerçeklik arasına yeni kavramları sokabilmesi. Evlilik gibi…
Gatebox, müşterileri için “boyutlar üstü evlilik sertifikası” hazırlamış. Henüz Japonya’da böyle bir evliliğin yasal bir zemini yok. Fakat Akihiko için bu çok da önemli değil. Çünkü boyutlararası ilişkileri düzenleyebilecek bir kurum da tanımıyor. Bazı insanlara göre aseksüellik, depresyon ve içe kapanıklık kişileri bu tür eğilimlere itiyor. Belki Japon toplumunun içinden bu duruma baktığımızda bir açıklaması bulunabilir. Fakat Akihiko’nun annesi dâhil hiçbir akrabasının düğününe gelmemesi, bu evliliğin geleneksel Japon toplum yapısına da uymadığını gösteriyor.
Peki, nasıl bir açıklaması olabilir? Bunun cevabını bulabilmek için Akihiko’nun içinde olduğu topluma biraz bakmakta fayda var. Japonlar, genel olarak saygılı, onurlu, çok çalışkan ve temiz bir toplum olarak bilinir. Sadeliği seven, gösterişten kaçan… Fakat Japonya, bazı konularda “ileri” seviyede…
TEKNOLOJİ HAYATIMIZA EL ATTI
Japonya’da aile içi çocuk istismarı oldukça yüksek bir oranda. Yalnızca 2016’da, kayıtlara geçen 103 bin 260 çocuk istismarı vakası var. Bu oran, her geçen yıl artış gösteriyor. Ülkede 15 yaş altı çocuk nüfusu son yarım asrın en düşük seviyelerinde. Çocuklara bu nedenle çok daha fazla kıymet verilmesi beklenirken, ülkede aile içi şiddet artarken cinsel istismar vakaları da zirvede dolaşıyor.
Akihiko, bir okulda idarecilik yapıyor. Eğitim hayatının içinde, yeni neslin sorunlarını çok iyi biliyor. Kendisi de yıllarca toplum içinde sorunlar yaşamış bir isim. Medyaya verdiği bir demeçte “Ağırlıklı olarak kadınlar benimle alay ediyordu, üzerimde ciddi travma yarattılar” diyor.
Japonya’da son yıllarda en büyük sorunlardan biri de gençler arasında yaygınlaşan intihar vakaları. 2016-2017 eğitim döneminde 250 çocuk kendi hayatına son verdi. Aslında gençler arasındaki intihar sorunu Japonya’yla sınırlı değil. Genel olarak Asya-Pasifik bölgesinde çok yüksek oranlara rastlamak mümkün. Fakat Japonya’da intihar vakaları ilköğretim çağındaki gençler arasında oldukça yaygın. Bu ise ülkede büyük bir endişe kaynağı. Zira çocukların birbirlerinden özenerek aynı eğilime düşmeleri söz konusu. Toplum yapısının bu kadar şirazesinden kaydığı bir ülkede Akihiko Kondo’nun böylesi bir tuhaflığa imza atması çok da garip değil aslında,
Japonların animasyon karakterlere, oyunlara ve sanal âleme olan düşkünlüğü de bilinen bir gerçek. Evlerde, işten çıkış saatinizi takip eden, size yol durumu, yağış ihtimali gibi konularda yardımcı olan, şemsiye almanız gerektiği ihtar eden, ışıkları yakıp söndüren bir sanal asistanın varlığı hiç de kötü bir durum değil. Fakat bu asistanla boyutlararası ve sanal bir aşk yaşamak daha önce örneği olmayan bir durum. Böyle bir evlilik Japonya için bile oldukça uç bir durum.
Gelelim “Gatebox” firmasının bu konudaki rolüne. Şirketin açıklamasına göre Japonya dâhil dünyanın daha birçok ülkesinde sanal karakterlerle evlenmek isteyen binlerce insan var. Eğer “evlilik” talebi olursa, isteğe göre yeni karakterler üretilebilecek. Fakat tüm bu “hizmet”in bir de bedeli var. Hologram zevcenin ses ve görüntüsünü sağlayan cihazın ilk alım ve kurulum bedeli var. Ayrıca aylık 250 TL gibi bir ücret. Yani bu evlilikte aslında sanal sevgilinin cümlelerini, davranışlarını üretici firma belirliyor. Her ay belli bir ücret karşılığı bir hayal satıyor.