Yaylacıların imecesi kış turizmine ilham verdi 

 Eskiden Karadeniz’in köylerinde varolan vartevor geleneği şehirde yaşayan Rizeliler tarafından canlandırılıyor. Kendilerine Güz Vartevorcuları adını veren bir grup, 2013’ten beri kar, kış demeden yaylaya çıkıp memleket havası alıyor, kuzine başında çay içip, tulum eşliğinde horon oynuyor.

16 Aralık 2018 Pazar 07:00
Pazar Haberleri

GÜLCAN TEZCAN



Anadolu’da bahar gelip dallar yeşermeye başladığında yahut havalar ısınıp hayvanları otlatacak yeşillik kalmadığında yaylaya çıkılır. Köy hayatının rutinlerindendir. Ama şehre göçenler için çok daha kıymetli hale gelir dağ başında odun ateşinin etrafında toplanıp eş dost muhabbet etmek, çayın tadını almak, odun ateşinde pişen yemeğe ekmek banmak, dışarının soğuğu iliklerine işlerken yol üstündeki çeşmeden buz gibi su içmek...  Rize Çayeli’nden bir grup arkadaş senede bir gün olsun bu güzelliği yaşamak ve yaşatmak için bir araya gelmiş ve kendilerine Güz Vartevorcuları adını vermiş. Her sene kış aylarında Zargistal Yaylası’na çıkıyorlar. Kar yolları kapatsa da sorun değil; arazi araçlarıyla zirveye ulaşıp şehir merkezindekilere canlı yayın yapmayı başarıyorlar. Bu çılgın ekibin ilk yolculuğu 2013 yılı kış ayında Rize’ye günü birlik gidip gelme fikriyle başlamış. Önce 5 arkadaş iki günlük Rize gezisi gerçekleştirmiş. İstanbul’da memleket hasreti çeken diğer arkadaşları da bu güzellikten geri kalmak istememiş. Muhammet Karakaş ve Ali Petekçi’nin öncülüğünde her yıl bu gezilerin tekrarlanması için karar alınmış. Grubun isim babalığını yapan kişi, İsmail Bilgin. 

Muhammet Karakaş, ‘vartevor’ isminin hikâyesini şöyle anlatıyor: “Eskiden Karadeniz’in iç kesimlerinde hayvancılık yapılırdı. Hayvanlarla üç ay kadar yaylalara çıkılırdı. Üç aylık sürenin ikinci ayında yaylacılar kaplarında biriktirdikleri kaymaklarını yağ yapmak için köyden yardım isterdi. Köydeki insanlar işlerinin az olduğu bir dönemde topluca yaylalara çıkardı. Bu gruplar kendi aralarında dayanışma göstererek tüm yaylacıların işlerini yaparlardı. İş olarak en ilgi çeken aktivitelerden biri kızların ve delikanlıların kaymakları yayıklara doldurarak atma türkü eşliğinde yağ yapmalarıdır. Bu sosyal gezilere Karadeniz’de “Vartevor” denilir. İsmail arkadaşımız da bu geleneğe atıfta bulunarak gezilerimiz kış aylarında olduğu için grubumuzun ismini Güz Vartevorcuları koydu.” 

Bu eğlenceli gezileri hayata geçirmek elbette hiç kolay değil. Sözgelimi 2014 yılında Zargistal Yaylası’na gitmeye hazırlanan grup Çayeli’ne vardığında büyük bir sürprizle karşılaşmış. Aşırı yağıştan dolayı derelerin taşmasıyla tüm yollar kapanmış. O yıl büyük buluşma köyde gerçekleşmiş. Bu vesileyle köyün yaşlıları ziyaret edilmiş. 2015 yılında grubun ilgi çekmesi için logolu şapkalar hazırlanmış, daha sonraki yıllarda da imkânlar dahilinde tek tip giyinme kararı alınmış. 

2016 yılında Güz Vartevorcuları daha da ses getirmiş. O yıl grubun başkanlığını yapan Muharrem Petekçi, yayladaki durumu tespit için iki gün önceden Çayeli’ne gönderilmiş. Muharrem Bey’den gelen haberler Zargistal Yaylası’nın tamamen karalarla kaplı olduğu şeklinde imiş. Ama bu vartevorcuları yıldırmamış. Yaylaya çıkacakları gün için beş tane arazi aracı ve yolları açması için de iş makinesi kiralamışlar. İnsanlar yaylaya ulaşmalarının imkânsız olduğunu düşünürken kar kalınlığının 1 metreyi bulduğu yollardan geçip gece yarısı yaylaya ulaşmışlar. Ve elbette eşe dosta nispet olsun diye yayladan türküler, horonlar eşliğinde canlı yayın yapmışlar. “O gün sabahın ilk ışıkları görülmeye değerdi. Alabildiğine beyaz, masmavi gökyüzünün altında sabah kahvaltımızı yaptık. Daha sonra atma türkü eşliğinde horon oynamaya ve 1 metreye varan kar kalınlığında dik yamaçlardan kızaklarla kaymaya başladık. Yaylada konakladığımız esnada kar yağışı görülmeye değerdi.” diye anlatıyor o unutulmaz tatili Muhammet Karakaş. 

Bu yıl yine iş makinesi ve arazi araçlarıyla yaylaya çıkmış Güz Vartevorcuları. Çayeli’nde onları takip eden offroad meraklısı 20 kadar genç de altı arazi aracıyla eşlik etmiş yaylacılara. Tabi bu Tanrı misafirleri de yayla evinde ağırlahmış. 2018 yılından itibaren Vartevorcuların arasına eşleri ve anneleri de katılmaya başlamış.