MUSTAFA KARTOĞLU
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Savunma Bakanı James Mattis’e 7 kritik konuda Ankara’nın kararlılığını vurguladı; özellikle ABD’nin PKK/YPG’ye verdiği askeri destek ve silah yardımından duyduğu ‘rahatsızlığı’ dile getirdi.
SÜRPRİZ ZİYARET
Mattis’in ziyareti, İran genelkurmay heyetinden sonra, Rusya Genelkurmay Başkanı’nın ziyaretinden de hemen önce olması nedeniyle önemli. Ayrıca, Mattis’in ziyaret edeceği adresler Ürdün-Türkiye-Ukrayna olarak duyurulmuştu, ancak Mattis’in gizlenen iki ziyareti daha olduğu ortaya çıktı. Mattis, Ürdün’den sonra Bağdat ve Erbil’e de uğrayarak Ankara’ya geldi. Milli Savunma Bakanı Nurettin Canikli’yi ziyaret eden Mattis, tören kıtasını elindeki nota bakarak, ‘merhaba asker, nasılsın’ diyerek selamladı.
ERDOĞAN: RAHATSIZIZ
Mattis, daha sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından kabul edildi. Görüşmede Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, konuk bakana, ABD’nin PYD/YPG’ye verdiği destekten Türkiye’nin duyduğu rahatsızlıkları ‘bizzat’ dile getirdiği özellikle vurgulandı. Türkiye, ABD’nin PKK ile mücadelede destek vermesine rağmen, uzantısı olan YPG’ye askeri destek vermesinin bu mücadeleye zarar verdiğini; YPG’ye verilen silahların Türkiye’ye karşı kullanıldığını; YPG’nin ABD desteğiyle ele geçirdiği bölgelerdeki sivil halkı göçe zorlayarak kontrolünü güçlendirdiğini; bunun da Suriye’nin gelecekte bölünmesine neden olacağını uzun süredir ısrarla dile getiriyor. Beştepe’deki görüşmede, Suriye’deki çatışmasızlık bölgelerinin bir an önce oluşturulmasının gündeme gelmesi de önemli. Zira halen Rusya ile Türkiye’nin güvenliğini sağlamak için çaba gösterdiği İdlib kenti de ‘çatışmasız bölge’ olacak yerler arasında. İdlib, Fırat Kalkanı bölgesi ile YPG’nin kontrolündeki Münbiç ve Afrin’in arasında. ABD, DEAŞ’ın bitirilmesinden sonra YPG güçlerinin bu bölgeye yoğunlaşması ve ardından ‘çözüm’ün gündeme gelmesini istiyor. Bu ise bölgede YPG’nin güçlenmesi demek. Türkiye ise bugün hem Münbiç ve Afrin’den gelen YPG tehdidine karşı da operasyon yapabiliyor; hem de İdlib’in güvenli hale getirilmesi için Rusya ile birlikte çalışıyor. Türkiye, ABD’den YPG’yi bölgede güçlendirmeyi değil, Rusya ve Türkiye ile birlikte çatışmasızlık bölgelerini ‘bir an önce’ hayata geçirmeye destek vermesini istiyor.
SINIRLI KONUDA UZLAŞI
Türkiye ile ABD’nin ‘uzlaştığı’ üç konu ise şunlar:
1- IKBY Başkanı Mesut Barzani’nin bağımsızlık referandumu yapmaması;
2- Türkiye ile ABD’nin savunma sanayii alanında işbirliğinin güçlendirilerek devamı;
3- Türkiye ve ABD’nin stratejik ortaklıklarının ve NATO’da iki önemli müttefik olduklarının altının çizilmesi…
7 KRİTİK KONU BAŞLIĞI
Cumhurbaşkanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre Beştepe’de gerçekleşen kabulde, Türkiye ve ABD’nin stratejik ortaklığı, NATO müttefikliği ve savunma sanayi alanındaki güçlü işbirliğine atıfta bulunularak, 7 kritik konuda Türkiye’nin kararlılığı vurgulandı:
- DEAŞ ve PKK başta olmak üzere terör örgütleriyle ortak mücadele; bu mücadelede ‘terör örgütleri arasında ayırım yapılmaması’;
- ABD’nin PYD/YPG’ye verdiği destekten Türkiye’nin duyduğu rahatsızlık;
- Irak’ın Kandil ve Sincar bölgelerindeki PKK unsurlarına karşı ortak mücadelenin güçlendirilerek devamı;
- DEAŞ’tan temizlenen yerleşim birimlerinde yönetimin yerel halka bırakılması, bu yerleşim yerlerindeki nüfusun göç ettirilmesine izin verilmemesi;
- Suriye ve Irak’ın toprak bütünlüğünün korunması, gelecekte bölünmeye yol açacak bölgesel yapıların oluşturulmaması;
- Suriye’de çatışmasızlık bölgeleri oluşturmayı hedefleyen mekanizmanın desteklenmesi;
- Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin bağımsızlık için referanduma gitmesininin yanlış bir adım olacağı…
YENi BiR ŞEY SÖYLEMEDi
Mattis’in ziyaretinden önce ABD Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Türkiye’nin haklı endişelerini gidermek için neler yapılacağının” konuşulacağı da belirtilmişti. Bu kapsamda Mattis’in özellikle Türkiye-ABD ilişkilerinin önemi; PYD’ye verilen silahların Türkiye’ye karşı kullanılmayacağı ve Suriye’nin bölünmesini istemedikleri yönündeki ABD politikalarını tekrarladığı da öğrenildi.