Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Vahdettin Köşkü'nde yaptıkları baş başa görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.Görüşmede, iki ülke arasındaki ilişkilerin yanı sıra Rusya-Ukrayna savaşındaki son gelişmeler ve 17 Temmuz'da sona erecek Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması gibi bölgesel ve uluslararası konular ele alındı.
Toplantıda konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Zelenskiy ve heyetini İstanbul'da ağırlamaktan memnuniyet duyduğunu söyledi.
"Kıymetli dostumla son yüz yüze görüşmemizi geçen sene ağustos ayında Lviv'de gerçekleştirmiştik." diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Tabii biliyorsunuz kendisiyle birçok telefon görüşmesi de yaptık, yapıyoruz. Yaşananlara karşın Türkiye-Ukrayna dostluğu her bakımdan daha da güçlendi. 500'üncü gününe uyanacağımız savaşta Ukrayna halkı ülkesinin toprak bütünlüğünü ve bağımsızlığını savunuyor. Çatışma tehlikesinin belirmeye başladığı andan itibaren savaşın önlenmesi için elimizden gelen çabayı sarf ettik." diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, gerilimin sıcak çatışmaya döndüğü günden beri de uluslararası hukuka ve hakkaniyete aykırı bu savaşı reddettiklerini kayda geçirdiklerini vurgulayarak, "2014 Kırım'ın uluslararası hukuka aykırı şekilde ilhakından bu yana Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne, egemenliğine ve bağımsızlığına olan desteğimizi tüm platformlarda ifade ettik. Ukrayna'yla olan dayanışmamızı siyasi, ekonomik, insani ve teknik alanlarda verdiğimiz somut yardımlarla fiiliyatta da sergiledik." ifadelerini kullandı.
Savaşın uluslararası hukuk temelinde müzakereler yoluyla sona erdirilmesi için en yoğun çabayı harcayan ülkenin Türkiye olduğuna işaret eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle konuştu:
"Geçen sene mart ayında iki ülke müzakere heyetleri arasında son derece önemli bir görüşmeye İstanbul'da ev sahipliği yaptık. Geçtiğimiz senenin temmuz ayında ise Birleşmiş Milletler'le yürüttüğümüz arabuluculuk girişimleri neticesinde İstanbul'da atılan imzalarla Karadeniz Tahıl Girişimi'ni hayata geçirdik. Türk boğazlarından dünyaya açılan bir nefes borusu misali bir yılda 33 milyon tona yakın tahılı ihtiyaç sahiplerine ulaştıran girişimin 17 Temmuz'da dolacak süresinin yeniden uzatılmasını temenni ediyorum. İlgili tüm tarafların bu maksatla küresel sorumluluk bilinciyle hareket edeceğine inanıyorum. Şüphesiz Ukrayna NATO'ya üyeliği hak ediyor. Her zaman ısrarla savunduğum bir hususu huzurlarınızda bu vesileyle tekrar vurgulamak istiyorum. Adil bir barışın kaybedeni olmaz. Taraflar arasındaki anlayış farklılıklarına rağmen barış arayışlarına bir an evvel geri dönülmesi en samimi arzumuzdur."
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ukrayna'nın yeniden ayağa kaldırılmasında her türlü desteği vereceklerini kaydederek, "Ukrayna'da lider konumda olan müteahhitlik şirketlerimiz ülkenin yeniden imarında da Ukraynalı dostlarına yardımcı olacaktır. Ukrayna'nın geleceğine güvenle bakmamızın en önemli sebeplerinden biri de Kırım Tatar Türklerinin ülkelerinin özgürlüğe kavuşması için canla başla mücadele etmesidir. Soydaşlarımızın haklarının ve hukuklarının garanti altına alınmasındaki ve özerklik statülerinin tahkim edilmesindeki emeklerinden ötürü Sayın Zelenskiy'e bir kez daha teşekkür ediyorum. Bu vesileyle hayatını kaybeden tüm Ukraynalılar için başsağlığı dileklerimi tekrarlıyorum." diye konuştu.
Ukrayna'yla dayanışma içinde olurken savaşın müzakereler temelinde sona erdirilmesi için gayretlerini sürdüreceklerini vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Görüşmelerimizin, ülkelerimiz, bölgemiz ve uluslararası toplum için hayırlara vesile olmasını diliyorum. Kıymetli dostum ve saygıdeğer heyet üyeleri başta olmak üzere hepinize teşekkür ediyorum." dedi.
EMEKLİLERE MAAŞ İYİLEŞTİRMESİ
Emeklilerin maaşlarının iyileştirilmesine ilişkin değerlendirmede de bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Dünkü talimatlarımız çerçevesinde emeklilerimizin maaş iyileştirmeleriyle ilgili düzenlemeyi Meclisimize sunduğumuzun müjdesini paylaşmak istiyorum. Söz konusu düzenlemenin hayırlı olmasını diliyor, bundan sonra da milletimize verdiğimiz sözleri yerine getireceğimizi ifade ediyorum." diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Vahdettin Köşkü'nde yaptıkları görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi, soruları yanıtladı.
Bir gazetecinin, esir takası ve Ukrayna'nın işgal edilmiş bölgelerinden Rusya'ya taşınan insanların Türkiye üzerinden Ukrayna'ya döndürülüp döndürülemeyeceğine dair soruları üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle konuştu:
"Özellikle esir mübadelesi konusunda şu anda Ukrayna tarafında Sayın Başkanı (Zelenskiy) dinledik. Rusya tarafıyla da görüşme halindeyiz. Onlarla da görüşüyoruz. Konuyu Sayın Putin'le görüştüm ve önümüzdeki ay Sayın Putin'in de aynı zamanda Türkiye ziyareti olacak. Tekrar bunu yüz yüze görüşme imkanımız olacak. Ama bu arada bazı telefon görüşmelerimiz olması halinde de Sayın Putin'le bu konuyu yine ele alacağız ki esir mübadelesi, bu takaslar konusu bizim gündemimizin de öncelikli konularındandır. Nitekim bu akşam Sayın Başkan'la da bu konuyu ayrıca görüştük. Takipçisiyiz, takip edeceğiz ve temenni ederiz ki kısa zamanda bundan da bir netice alalım."
"UKRAYNA LİMANLARINDAKİ GEMİLERİN DURUMUNU DA KONUŞTUK"
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bir diğer gazetecinin 17 Temmuz'da sona erecek Tahıl Koridoru Anlaşması'nın yeniden uzatılması için bir yol haritasının belirlenip belirlenmediğini ve gelecek günlerde ya da aylarda iki taraf arasında Türkiye'de arabuluculuk görüşmesi olma ihtimali bulunup bulunmadığı sorusunu şöyle yanıtladı:
"İstanbul merkezli bu tahıl koridoru meselesinde çalışmalarımızı devam ettiriyoruz, devam ettireceğiz. 17 Temmuz sonrasını daha ne kadar uzatabiliriz, bunun da çalışması içerisindeyiz. Temennimiz odur ki yani bu 2 ayda bir değil hiç olmazsa en azından 3 ayda bir olması gibi bir beklentimiz var. Bu gayreti bu şekilde yapıp, süreyi de hiç olmazsa 2 yıla çıkarmak gibi bir gayretin içerisinde olacağız. Yine bu konuyla ilgili bu akşam Sayın Başkan'la da görüştük. Sayın Putin'le de inşallah bunu gerek telefon diplomasimizde, gerekse önümüzdeki ay yapacağımız yüz yüze görüşmede gündemimizdeki en önemli konulardan bir tanesi bu. Zira Afrika'daki fakir ülkeler hep buraya bakıyor, bunun beklentisi içerisinde. Bu akşam ayrıca 12 tane Ukrayna limanlarındaki gemilerin durumunu da Sayın Başkan'la konuştuk. İnşallah bu gemilerin de serbest bırakılması noktasında gayret edeceklerini söylediler. Bu gemilerin de bırakılmasıyla -bunlar Türk gemileri- buradaki iş adamlarımız burada rahatlamış olacaklar. Ben tekrar bu tahıl koridorundaki sürecin uzatılması için yapacağımız müşterek çalışmayla netice almayı ümit ediyorum."
İKİ ÜLKE ARASINDA STRATEJİK ENDÜSTRİLER ALANINDA MUTABAKAT ZAPTI İMZALANDI
Ulusal ve uluslararası çok sayıda basın mensubunun takip ettiği toplantıda, Dışişleri Başkanı Hakan Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, MİT Başkanı İbrahim Kalın, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Akif Çağatay Kılıç, Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Burak Akçapar ve Türkiye'nin Kiev Büyükelçisi Yağmur Ahmet Güldere, Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak, Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Vasyl Bodnar ile Kırım Tatar Türkü Ukrayna Milletvekili Rüstem Umerov da hazır bulundu.
Liderlerinin görüşmelerinin ardından, iki ülke arasında Stratejik Endüstriler Alanında Mutabakat Zaptı imzalandı. Anlaşmaya Türkiye adına Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Ukrayna adına ise Stratejik Endüstriler Bakanı Oleksandr Kamyshin imza attı.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski'nin açıklamalarından öne çıkanlar:
Zelenski, Başkan Erdoğan'ı yeniden seçilmesi dolayısıyla tebrik ederek "Ülkemiz ve halklarımız için barış isteyen herkese teşekkür etmek için buradayım." diye konuştu.
Karadeniz'in güvenlik ve işbirliği alanı olması gerektiğini, kesinlikle herhangi bir savaş, kriz alanı ya da dondurulmuş kriz alanı olmaması gerektiğini vurgulayan Zelenski, "Türkiye'nin, Ukrayna'nın toprak bütünlüğü ve egemenliğine olan değişmez desteği için minnettarım." ifadesini kullandı.
Öte yandan Zelenski, Rusya'nın ilhak ettiği Kırım'daki durumu da görüştüklerini belirterek "Karadeniz tahıl girişimine ve Ukrayna'dan tahıl inisiyatifine olan desteğiniz için minnettarım." değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye'nin Ukrayna'nın barış planına olan desteği için de minnettar olduklarını ve bu barış planını hayata geçirmek için çalıştıklarını kaydeden Zelenski, "Türkiye, bu barış planı kapsamında liderlik konumunu üstlenmeye hazır." dedi.
Zelenski, görüşmede Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta düzenlenecek NATO Zirvesi'ni de görüştüklerini belirterek Başkan Erdoğan'ın Ukrayna'nın NATO'ya üyeliğini hak ettiğini ifade etmesinin kendisini memnun ettiğini söyledi.
Ukrayna Devlet Başkanı, Karadeniz Bölgesi'nde istikrarın sağlanmasının öneminin altını çizerek, "Bizim işbirliğimizde burada çok şeye bağlı. Afrika, gerek Asya, gerek Avrupa'daki gıda güvenliği ve birçok halkın gıda güvenliği bize bağlı. Burada önemli olan hep birlikte dünyadaki bu açlığın ve sosyal kaosun üstesinden gelmek için yardımcı olmak." değerlendirmesinde bulundu.
Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'na değinen Zelenskiy, "Tüm dünya tahıl koridorunun işlemesini istiyor ve bu tabii ki çok önemli bir mesele." ifadesini kullandı.
Rusya'nın gemileri bloke ettiğini, bu nedenle de sürecin karmaşık olduğunu söyleyen Zelenskiy, "Tahıl Koridoru sadece bir devletin isteklerine bağlı olmamalı." değerlendirmesinde bulundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile en son Lviv'de bir araya geldiklerini hatırlatan Zelenskiy, "Savaş zamanında ve özellikle bu zor zamanda Sayın Cumhurbaşkanı (Erdoğan) Ukrayna'ya gelerek bizi ve beni destekledi." dedi.
Zelenskiy, bugün Cumhurbaşkanı Erdoğan ile farklı projeleri görüştüklerini belirterek, "Ukrayna ve Türkiye bu projeleri birlikte gerçekleştirebilir. Bu tarz işbirlikleri, gerek savunma sanayisi işbirliğini gerek teknoloji gelişimini, aynı zamanda İHA üretimi ve diğer stratejik alanları kapsıyor." ifadelerini kullandı.
Ukraynalı esirlerin serbest bırakılmasına yardımcı olduğu için Cumhurbaşkanı Erdoğan'a minnettar olduğunu kaydeden Zelenskiy, "Eminim ki halklarımız daha fazlasını yapabilir ve insan hayatlarını kurtarabilir." dedi.
Esir düşen Kırım Tatarlarının serbest bırakılması ve Rusya'daki Ukraynalı çocukların Türkiye üzerinden Ukrayna'ya döndürülmesi konusunda çalışmalar yapıp yapmadıklarına ilişkin soruya yanıt veren Zelenskiy, şunları kaydetti:
"Kırım Tatarları, siyasi tutuklular, diğer esirlerimiz ve sınır dışı edilen, Rusya'ya götürülen çocuklar. İnanın ki Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığımız temaslar sırasında hatta seçimler sırasında biz her zaman bu konulara önem verdik ve bu konuları hep güncel tuttuk."
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve kendisi için insanın her şeyden önce geldiğini vurgulayan Zelenskiy, "Biz insanlarımızı, esir olan Kırım Tatarları da özellikle geri almak için yoğun bir şekilde çalışıyoruz. Henüz bir sonuç elde etmediğimiz için bu konuyla ilgili daha fazla ayrıntı veremem." dedi.
Zelenskiy, mahkum edilen Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkan Yardımcısı Neriman Celal'i şahsen tanıdığını ve kendisine çok saygı duyduğunu belirterek, "Eminim ki birçok siyasi tutsağımız, birçok esirimiz gibi o da serbest olacak. Bu yönde yardımlarını esirgemeyen Sayın Cumhurbaşkanına (Erdoğan'a) minnettarım. " şeklinde konuştu.