AA
Atmar, Anadolu Ajansının (AA) "Global İletişim Ortağı" olduğu Antalya Diplomasi Forumu (ADF) vesilesiyle bulunduğu Belek'te ikili ilişkileri ve Afganistan barış sürecini AA muhabirine değerlendirdi.
Antalya Diplomasi Forumu'nu çok başarılı bir girişim olarak niteleyen Atmar, Türkiye'yi ve forumun düzenlenmesinde gösterdiği çabalardan ötürü Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nu tebrik etti.
Atmar, "(Çavuşoğlu) Bakanları, devlet ve hükümet başkanlarını ve çok sayıda uzmanı bir araya getirerek bu forumu düzenlemekle çok iyi iş çıkardı." diye konuştu.
Atmar, bu sabah düzenlenen Türkiye-İran-Afganistan üçlü dışişleri bakanları toplantısında ele alınan konulara ilişkin şu bilgileri verdi:
"Üç önemli alanı görüştük ve anlaşmaya vardık. Bunların ilki barış süreci, ikincisi güvenlik, terörle ve organize suçlarla mücadele ile yasa dışı göçün önlenmesiydi. Üçüncü alan ise ekonomik iş birliğiydi. Her üç alanda da görüş alışverişinde bulunduk. Her üç ortaktan da birçok yapıcı teklif geldi ve iyi bir anlaşmaya vardık."
Atmar, "Barış sürecinde, barış sürecine olan bağlılığımızı yineledik ve üçümüzün birlikte çalışmasını vurguladık. Ayrıca barış sürecinde Pakistan'la da birlikte çalışacağız." şeklinde konuştu.
Türkiye, İran ve Afganistan'ın, Afganistan'da barış ortamının sağlanması için bölgenin kalanıyla da çalışacağını söyleyen Atmar, Türkiye'nin nisan ayında düzenlenmesi planlanan ancak ertelenen barış süreci konferansına ev sahipliği yapma teklifini ve İran'ın barış sürecine dahil olma yönündeki teklifini desteklediklerini de hatırlattı.
Atmar, "Terörle mücadele ve güvenlik konusunda iş birliği ve pratik önlemler üzerinde anlaştık. Afganistan'ı İran üzerinden Türkiye'ye bağlayan bir transit ve ticaret koridoru üzerinde de anlaştık. Bunların hepsi, ileriye götürmemiz gereken son derece önemli bir fikir birliğiydi." ifadelerini kullandı.
ABD'nin çekilmesinden sonra Afganistan'ın başkenti Kabil'deki Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı'nın güvenliğinin sağlanmasında Türkiye'nin rolünü değerlendiren Atmar, şunları söyledi:
"Her şeyden önce, Türkiye'nin havalimanı için üst düzey teknolojik düzenlemelerin yanı sıra kabiliyet ve imkanlarını sürdürme isteğini memnuniyetle karşılıyoruz. Bu, diplomatik camianın ülkedeki mevcudiyetinin sürekliliği ve uluslararası toplumun Afganistan'a ve ulusal güvenlik güçlerimize desteği için gereklidir. Bunu tam olarak destekleyeceğiz. NATO'nun geri kalanının bu konudaki girişimi ve liderliği desteklemeye istekli olduğunu ifade ettiğine inanıyorum."
Türkiye'nin Kabil'deki havalimanının güvenliğinin sağlanması konusunda Pakistan ve Macaristan'la iş birliği yapılabileceği yönündeki teklifine de değinen Atmar, "Macaristan, NATO'nun bir parçası olarak bu sürecin bir parçası olacak. (Afganistan'da) Hastaneyi işletmekle ilgilenen Norveç de bu sürecin bir parçası olacak." dedi.
Atmar, Türkiye'nin liderliğinde NATO'nun çabaları doğrultusunda bu girişimi başka NATO üyelerinin de destekleyeceğini, buna ABD'nin de dahil olduğunu belirtti.
Türkiye ve Afganistan iş birliğine dair özel konulardan ilkinin Kabil'deki havalimanı olduğunu söyleyen Atmar, ikinci konunun ise geniş kapsamlı barış ve istikrarın sağlanması yönündeki çaba olduğunu aktardı.
Atmar, Afganistan'da akan kanı durdurma ve barış sürecini kolaylaştırma yönündeki barış ve istikrar çabalarına dikkati çekerek "Şimdi bu süreçte Pakistan'ın rolü çok önemli. Kardeş Türkiye'nin bu barış ve istikrar çabalarına tüm bölgenin, özellikle Pakistan'ın dahil olması yönündeki isteğini memnuniyetle karşılıyorum." diye konuştu.
Ülkede bir yandan şiddet artarken, barış görüşmelerinin geleceğine ilişkin düşüncelerini de paylaşan Atmar, artan şiddetin, Taliban'ın verdiği sözlere ne kadar uymadığının göstergesi olduğunu söyledi.
Atmar, Taliban'ın ABD'nin Afganistan'dan çekilmesi ve Afganistan hapishanelerinde tutulan Taliban üyelerinin serbest bırakılması halinde siyasi anlaşmaya varmak üzere barış görüşmelerinde ilerleme kaydedilebileceğini, şiddeti azaltacağını ve hatta ateşkes sağlayacağını ve uluslararası terörizmle bağlarını keseceğini belirtmesine rağmen sözünü tutmadığını vurguladı.
Atmar, "Taliban bu taahhütlerinin hiçbirini yerine getirmedi. Bir tarafta ABD, NATO ve Afganistan Doha anlaşmasına ilişkin gereklilikleri yerine getirirken diğer tarafta Taliban taahhüt ettiği hiçbir yükümlülüğü yerine getirmedi." dedi.
Uluslararası toplumun ve özellikle bölgenin Taliban'a Doha anlaşması kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmesi yönünde çağrı yapması gerektiğini söyleyen Atmar, "Şiddeti durdurmalı ve barış görüşmelerinde iyi niyetle Afgan hükümetine katılmalılar." ifadesini kullandı.
Atmar, ABD ve NATO güçlerinin ülkeden çekilmesi halinde Afganistan'ın geleceğini nasıl gördüğüne, durumun daha kötüye gidip gitmeyeceğine ilişkin bir soruya ise "Taliban'ın Afgan halkına uyguladığı şiddet nedeniyle durum zaten daha da kötüleşti. Taliban şu anda yabancılara karşı savaşmıyor, kendi halkına karşı savaşıyor. Bunu da sözde 'cihat' olarak yapıyor. Afganistan'daki Müslümanları öldürmenin neresi cihattır?" şeklinde konuştu.
Uluslararası askeri güçlerin ülkeden çekildiğini söyleyen Atmar, "Bu yüzden şimdi hepimizin bir araya gelmesi ve Taliban'a şiddeti durdurarak barış sürecine katılması yönünde baskı yapması önemli." dedi.
"Türkiye ile çalışma kararlılığımız tamdır. Türkiye hem bölgesel hem de küresel düzeyde son derece önemli bir role sahiptir. Öncelikle, Türkiye'nin barış sürecindeki rolü son derece önemlidir. Türkiye'nin Afganistan hükümeti ile Taliban arasında Türkiye'de bir barış konferansı düzenleme ve ev sahipliği yapma girişimini memnuniyetle karşılıyoruz. İkincisi, Türkiye'nin güvenlik alanındaki rolü, özellikle Kabil havalimanının işletilmesi ve teçhizat desteğinin sürdürülmesi son derece önemlidir."
Türkiye-Afganistan ilişkilerinde ekonomik iş birliğinin de önemli olduğunu belirten Atmar, bu iş birliğinin derinleşmesi için Türkiye'nin önemli adımlar attığını vurguladı.
Atmar, sadece hükümetin değil, Türkiye'deki özel sektörün de özellikle altyapı alanında Afganistan'a destek verdiğini, bunun ekonomik karın ötesinde Türk kardeşlerinden Afganistan'a kalpten bir destek olduğunu söyledi.