'Her ülke kendi kahramanını oluşturmalı'

TRT Çocuk öncülüğünde ülkemizde gerçekleştirilen ve Türkiye’nin çocuk odaklı tek medya konferansı olan “TRT Uluslararası Çocuk Medyası Konferansı”, bu yıl “Çocuk Medyasının Dönüşümü” temasıyla düzenlendi. Konferans kapsamında medya kuruluşları, yayıncılar, üniversiteler, şirketler ve sivil toplum kuruluşları dünya çocukları için İstanbul’da bir araya geldi. İletişim araçlarının çeşitlendiği, teknolojik değişimlerin hayatımızın akışını önemli ölçüde etkilediği günümüz dünyasında, çocuklara yönelik içeriklerin nasıl dönüştüğü ve nasıl dönüşmesi gerektiği kapsamlı olarak konuşuldu. Program kapsamında atölye çalışmaları da yapıldı. 

Kuşkusuz çocuk medyası dediğimizde çizgi film ve animasyonlar bu alanda önemli bir yere sahip. Çocuklar belli bir yaştan sonra çizgi film izleyerek büyüyorlar. Bu anlamda içerikler hazırlanırken dikkat edilmesi gereken noktalar var. Çizgi film ve içerikleri hakkında merak ettiklerimizi Konferansta Çizgi Film Teknik Üretim Süreci ve Animasyonun Dönüşümü başlıklı bir konuşma gerçekleştiren Kore Daegu Sanat Üniversitesi Animasyon Bölümü Prof. Dr. Namkook Lee’ye sorduk. 

Para değil eğitim kaygısı olmalı  

Çizgi film ve animasyon içeriklerinde yapımcıların sadece ekonomik çıkarlarını düşünmemeleri ve sosyal bağlılıkları dikkate almaları gerektiğini ifade eden Namkook Lee, “Yapımcılar genelde parayı ön planda tutuyor. Çok az bir kısmı çizgi filmleri ve animasyonları çocukların eğitimine destek verecek şekilde tasarlıyor. Sosyal kısmındaki katkısına daha az eğiliyorlar. Aslında düzgün bir animasyon çizgi filmin nasıl yapılacağını herkes biliyor ama maddi kaygılar devreye giriyor. Bu noktada gazetelerin, televizyonların medyanın yapımcılara sorumluluğunu hatırlatmaları ve çocuk medyasının önemini tekrar tekrar anlatmaları gerekiyor. Çocuk medyasındaki değişimlerin ve dönüşümlerin üzerinde durulmalı. Bu konuda devlet de sorumluluğu eline almalı. Türk çocuklarının kimliklerini muhafaza edebilmesi için yapımcıların da bu konuda özverili olması ve meseleyi para odaklı düşünmemesi gerekir.” şeklinde konuşuyor. 

Çizgi filmlerin eğitici, öğretici tarafının olmasının ancak bunun doğrudan film içerisinde verilmesinin yanlış olacağını belirten Namkook Lee sözlerine şöyle devam etti: “Eğitim kısmı çizgi filmlerin içine yedirilmeli. Açıktan bir öğretici imajı olmamalı. Zaten çocuklara aileleri onu yapma, bunu yap gibi sürekli telkinlerde bulunuyorlar. Çizgi filmde de açıktan verilen öğretici mesajlar onları sıkabilir. Çocuklar öğrenmesi gereken bilgiyi eğlenirken alır.” Çizgi filmlerde olumsuz örnek oluşturacak söylemlerden de kaçınmak gerektiğinin altını çizen Namkook Lee, bu konuda yapımcıların ya da içerik sağlayıcıların belli kurallara uyması gerektiğini söylüyor. “Bunu bir sansür olarak düşünmemek gerekir. Devlet kurumu ya da bakanlıklardan tarafından bazı kanunlar koyulabilir, bir kontrol listesi oluşturulabilir. Yapılan çizgi film ya da animasyonda bu söylemler ya da davranışlar kesinlikle olmamalı diye. Çocuk için zararlı olabilecek içeriklerden uzak durulmalı.” diyen Namkook Lee, bu konuda ebeveynlere büyük iş düştüğünü vurguladı: “Çocukların bedensel sağlığı kadar zihinsel, mental sağlıkları da çok önemlidir. Bu noktada ebeveynler  çocukların izledikleri içeriklere dikkat edip eğitime katkısı olacak düzgün içerikleri tercih etmeli.” 

Çocukların oyuncakları ile olduğu gibi izledikleri çizgi filmlerdeki karakterlerle de bağ kurduğunu belirten Namkook Lee, karakter oluşturulurken dikkat edilmesi gerekenleri de şöyle sıraladı: “Çocuklar her zaman hata yapabilir. Mükemmel değiller. Çizgi film karakterlerinin mükemmel olması, asla hata yapmaması ya da eşi benzeri olmaması bu anlamda doğru değil. Hata yapan ve doğruyu bulan karakterler oluşturulması çocukların daha çok dikkatini çeker. Böylece çocuk o karakterde kendinden bir şeyler görür.” 

Çocuklar biz olmayı izlediklerinden öğrenir

Dünya genelinde birçok çizgi film karakateri olsa da her ülkenin kendi kahramanını yaratması gerektiğinin altını çizen Namlook Lee, “Bu bir nevi kimlik göstergesidir. Köklerimizi, geçmişimizi bilmemiz ve bunlara sahip çıkmamız lâzım. Teknoloji ne kadar gelişirse gelişsin asla özümüzü unutmamalıyız. Geleceğimizi kurmamız ve ülkemize sahip çıkmamız ancak böyle mümkün olur. Bu anlamda çocuklar kendi tarihinden kahramanları izlemeli. Kimliğine ve tarihine sahip çıkamayan çocuklar ben anlayışı ile yetişir. Biz olmanın anlamını bilmez. Ancak öznüne sahip çıkan çocuk ileride büyüdüğünde bir pozisyona geldiğinde her zaman biz der. Bu çok önemli. “ diyen Lee, Güney Kore’de çocukların milli kahramanlarını bilmediklerine işaret ederek, “Çocuklarımız, diğer ülkelerin kahramanlarını kendi kahramanları olarak kabul ediyor. Sorulduğunda Avengers’ı ya da Superman’i bildiklerini söylüyorlar. Bu maalesef bir ulusun kimliğine zarar verecek bir durum. Ulusların kendi hikâyelerine ihtiyaçları var. Animasyon ithalatı güzel bir şey. Fakat gelecek jenerasyonlar için herkes kendi hikâyesini yazmalı.” şeklinde konuşuyor.

Animasyonun özünde dönüşüm var