Huzursuz Bacak Sendromu, uykusuz býrakýyor

Huzursuz bacak sendromu, özellikle gece saatlerinde, istirahatle veya uykuya dalma sýrasýnda ortaya çýkan ve tipik olarak bacaklarýn hareket ettirilmesi sonrasýnda rahatlamasý ile karakterize olan, bacaklardaki rahatsýz edici ve hoþa gitmeyen duyumsamalar sonucunda karþý konulmaz bir þekilde hareket ettirme isteðine verilen isim. Huzursuz bacak sendromunun nedenlerini iki farklý þekilde deðerlendirmek gerektiðinin altýný çizen Medipol Çamlýca Hastanesi Nöroloji Bölümü’nden Dr. Öðr. Üyesi Berkan Kaplan, “Demir eksikliði, böbrek yetmezliði, gebelik veya romatizmal hastalýklar sýklýkla Huzursuz Bacak Sendromu’na eþlik edebilen durumlardýr. Eþlik eden bir hastalýk saptanamayan hastalarda ise (primer-idiyopatik sendrom) ailede de benzer öykü sýklýkla saptanmakta. Bu durum ayný zamanda genetik yatkýnlýðýn da Huzursuz Bacak Sendromu’nun ortaya çýkmasýnda önemli bir faktör olduðunu düþündürüyor.” þeklinde konuþtu. 

Geceleri þikayetler artýyor 

Ülkemizde bu durumun görülme sýklýðýnýn yaklaþýk  yüzde üç civarýnda olduðu biliniyor. Bu sendromun bu kadar sýk olmasýna raðmen taný alan hasta sayýsýndaki azlýða bakýlacak olursa birçok kiþi sendromunun farkýnda deðil. Bacaklarda rahatsýzlýk veren hislerin kiþiler tarafýndan farklý þekilde tarif edildiðini belirten Dr. Kaplan, “En sýk görülen þikayetler, bacaklarda gerilme hissi, karýncalanma, çekilme, aðrý, yanma, elektriklenme… Bu þikayetler en sýk bacaklarda görülmekle birlikte ayaklar ve genelde hastalýk ilerledikçe kollar, kalça veya diðer vücut bölgelerinde de görülebiliyor. Ancak bacaklarýn etkilenmeden sadece kollarýn etkilenmesi nadir olur.” diyor ve ekliyor: “Nadiren de olsa þikayetler ayaklardan baþlayýp bacaklara doðru ilerleyebilir.” Huzursuz Bacak Sendromu sýklýkla gece istirahat halinde görümekle birlikte hastalýðýn ilerleyen dönemlerinde semptomlar gün içinde de görülebiliyor. 

“Özellikle uzun süreli yolculuklar veya uzun süreli  hareketsiz olarak çalýþan kiþilerde bu durumun görülebilmesi muhtemeldir. Ancak burada doðru tanýnýn konmasý için ayýrýcý tanýnýn doðru þekilde yapýlmasý elzemdir. Özellikle stres veya gergin ruh hali ile ortaya çýkan, hareketsiz oturamama ve sürekli hareket etme isteði olan akatizinin, yine uzun süreli hareketsizliðe baðlý bacak aðrýlarýndan kaynaklanan hareket etme isteði gibi durumlarýn ayrýmý doðru þekilde yapýlmalýdýr.” diyen doktor Kaplan, bu hastalýðýn özellikle akþam ve gece saatlerinde kendini daha çok belli etmesinin nedenini ise þöyle açýklýyor: “Beyinde bulunan dopamin adý verilen ve gün içerisinde salgýlanma düzeylerinde farklýlýk gösteren bu maddenin özellikle gece saatlerinde salýnýmýnda azalma ile iliþkili olabilecek çalýþmalar mevcut.”   

Günlük hayatý etkiliyor

Hastalýðýn baþlangýç yaþý çocukluk çaðýndan ileri yaþlý döneme kadar deðiþebilmekte. Ailesel geçiþli olanlar sýklýkla erken yaþta, sekonder nedenlere baðlý olanlar ise sýklýkla ileri yaþta ortaya çýkmakta. Huzursuz Bacak Sendromu’nun görülme sýklýðý yaþla beraber artýþ gösteriyor ve semptomlarýn þiddetinde de yaþla beraber yavaþ yavaþ artýþ görülüyor. Ýnsanlarýn günlük hayatýný ve iliþkilerini etkileyen hastalýk; gece uyku bozukluðuna baðlý yeterli uyuyamama, aþýrý yorgunluk ve gündüz uykululuðuna neden oluyor. Buna baðlý olarak kiþilerde gerginlik ve sinirlilik, enerji azlýðý ve toplumdan çekilmeler izlendiðini belirten Kaplan, “Hastalýðýn tedavisine yönelik farklý medikal yöntemler ve yaklaþýmlar var. Ayrýca hafif vakalarda tedavi verilmeden de izleme yapýlýyor.” diyor. Hastalýðýn tanýsý klinik olarak konduktan sonra ilk olarak buna neden olabilecek, daha önceden de sözü geçen demir eksikliði, böbrek fonksiyonlarýnda bozukluk gibi ikincil nedenlerin araþtýrýlýp tedavisinin yapýldýðýný dile getiren Kaplan, “Eðer ikincil bir neden bulunamadýysa, hastalýk mekanizmasýnda rol oynadýðýný belirttiðim beyinde dopamin maddesinin azalmasýna baðlý semptomlarýn önüne geçmek için, Parkinson ilaçlarý olarak da bilinen dopaminerjik ilaçlar veya özellikle nöropatik yakýnmalarý da olan kiþilerde nöropatik aðrý için kullanýlan ilaçlar tercih edilebilir. Uyku hijyenine dikkat edilmesi de gerekiyor.” þeklinde konuþuyor.   

Gebelikte Huzursuz Bacak Sendromu’nun artmasýnda beyinde dopamin maddesinin azalmasýnýn yaný sýra gebelikte artan östrojen hormonunun da rol oynadýðýný anlatan Kaplan, “Gebelerde demir eksikliði sýk görülür. Bazý gebelerin demir eksikliði tedavisi sonrasýnda þikayetlerinde rahatlama oluyor. Bununla beraber; kahve ve diðer kafeinli içeceklerden kaçýnma, düzenli egzersiz yapmak, uyku rutini saðlamak, bacaklara masaj yapmak, bacaklara ýlýk veya soðuk uygulama yapmak da bu sendroma iyi gelir” diyor.