Avrupa Birliði (AB) açýkladýðý Türkiye raporunda, Ankara'ya yönelik göç politikasý, ekonomik büyüme ve bölgesel iþ birliði konularýnda övgülere yer verdi.
Raporda, hukukun üstünlüðü, temel haklar ve ifade özgürlüðü konularýnda ise "ciddi geriye gidiþ" olduðu iddia edildi.
AB Komisyonu, yaklaþýk 1,5 yýl aranýn ardýndan aday ve aday adayý ülkeler hakkýndaki raporunu yayýmladý. Raporu basýna AB Dýþiþleri ve Güvenlik Politikalarý Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ve AB Komisyonu'nun Geniþlemeden sorumlu üyesi Johannes Hahn duyurdu.
Eski adýyla "Ýlerleme Raporu" yeni adýyla "Türkiye Raporu"nda övgülerin yaný sýra bazý eleþtirilere de yer verildi.
PKK'nýn AB'nin terör örgütü listesinde yer aldýðý anýmsatýlan raporda, FETÖ ise terör örgütü olarak tanýmlanmadý.
Raporda, 15 Temmuz darbe giriþiminin Türkiye için "travmatik bir süreç" olduðu belirtilerek, "AB'nin darbe giriþimini hemen ve güçlü biçimde kýnadýðý ve Türkiye'nin böylesi ciddi bir tehdide karþý orantýlý ve süratli meþru tepki verme ihtiyacýný tanýdýðý" belirtildi. Bununla birlikte, raporda 15 Temmuz sonrasýnda görevden almalar eleþtirildi, hukukun üstünlüðünün ihlal edildiði savunuldu.
FETÖ'nün terör örgütü olarak nitelendirilmediði metinde, "Gülen hareketi" ifadesi kullanýldý
Türkiye'nin terör örgütü olarak yoðun bir mücadele yürüttüðü FETÖ, AB tarafýndan 2016'daki raporda olduðu gibi "Gülen hareketi" olarak adlandýrýldý. Bu konuyla ilgili raporda sadece Türk yetkililerin 15 Temmuz baþarýsýz darbe giriþiminden FETÖ'yü sorumlu tuttuðu aktarýldý.
"Türkiye önemli ortak ve aday ülke"
Türkiye'nin AB için "önemli bir ortak ve aday ülke" olduðunun altý çizilen raporda, Türkiye'nin AB'ye tam üyelik perspektifinin sürdürüldüðü açýklandý.
Raporda, Türkiye'nin özellikle kamu yönetimi alanýnda önemli reformlar kaydettiði, daha "açýk" bir yönetim için büyük kararlýlýk gösterdiði bildirildi.
Türkiye sýðýnmacý mutabakatýný uygulamaya devam ediyor
Ayrýca, Türkiye'nin sýðýnmacý ve göç politikasýnda "iyi ilerleme" kaydettiði vurgulanan raporda, "Türkiye, 2016 mutabakatýnýn hükümlerini kararlý bir þekilde uygulamayý sürdürüyor." ifadesine yer verildi.
Türkiye ve AB arasýnda imzalanan Mart 2016 sýðýnmacý mutabakatýnýn olumlu ve somut sonuçlar vermeye devam ettiði ifade edildi.
Türkiye'nin 3,5 milyon Suriyeliye ev sahipliði yaparak "stratejik görev" üstlendiðine dikkat çekilen raporda, vize serbestisine iliþkin Türkiye'nin bir çalýþma planý sunduðu, plandaki hususlarýn AB Komisyonu tarafýndan deðerlendirildiði kaydedildi.
Terör ve organize suçla mücadele
Türkiye'nin organize suçla mücadele konusunda ilerleme kaydettiði ve kurumsal kapasitesini artýrdýðý vurgulanan raporda, siber suçlar gibi alanlarda daha fazla çalýþma yürütülmesi gerektiði ifade edildi.
Raporda, terör finansmaný ve terörle mücadeleye iliþkin Türkiye'nin çok kapsamlý bir yasal çerçevesi bulunduðuna dikkat çekildi.
Türkiye, Kýbrýs sorununun çözülmesini destekliyor
Türkiye'nin bölgesel iþ birliði konusunda önemli adýmlar attýðý kaydedilen raporda, Türkiye'nin Kýbrýs sorununun çözümü için destek verdiði hatýrlatýldý. Bu çerçevede Türkiye'nin Birleþmiþ Milletler'in çabalarýna da destek vermeye devam ettiði anýmsatýldý.
Bölgesel iþ birliði alanýnda Türkiye'nin özellikle AB üyesi Bulgaristan'la göç konusunda önemli iþ birliði yürüttüðü kaydedilirken, Türkiye'nin "iyi komþuluk iliþkileri, uluslararasý antlaþmalar ve çatýþmalarýn barýþçýl çözümüne" baðlý kalmasý gerektiði ifade edildi.
Ekonomik büyüme takdir edildi
Raporda Türkiye'nin 2017 yýlýnda kaydettiði ekonomik büyümenin altý çizilirken, darbe giriþimi sonrasýndaki ekonomik küçülmenin baþarýlý bir þekilde güçlü büyümeye çevrilmesi takdir edildi.
Ekonomi alanýnda AB mevzuatýna uyum saðlanmasý konusunda da ilerleme kaydedildiði aktarýlan raporda, Türk ekonomisinin "ciddi ilerleme" kaydettiði ve iþleyen bir serbest pazar ekonomisi olduðu belirtildi.
Türkiye'nin rekabet baskýsýyla baþ etme gücünün çok yüksek olduðu kaydedilen raporda, Türk ekonomisinin ticari ve yatýrýmlar açýsýndan AB pazarýyla çok iyi entegre olduðu vurgulandý.
Diðer yandan, Türkiye'nin enerji sektörü ve doðalgaz piyasasýnda ilerleme kaydettiði aktarýldý.
PKK'nýn faaliyetleri
Raporda, PKK'nýn güneydoðudaki terör faaliyetleri, "ülkenin karþý karþýya olduðu en ciddi sorunlardan biri" olarak tanýmlandý.
PKK'nýn AB terör örgütleri listesinde yer aldýðý anýmsatýlan raporda, Türkiye'nin teröristlere karþý meþru müdafaa hakký olduðu ancak önlemlerin "orantýlýlýk" çerçevesinde olmasý gerektiði savunuldu.
Ayrýca, terörizmle ilgili yasal mevzuatýn, Türkiye'nin terörle mücadelesini zaafiyete uðratmayacak biçimde Avrupa Ýnsan Haklarý Sözleþmesi (AÝHS) ve Avrupa Ýnsan Haklarý Mahkemesi (AÝHM) içtihatlarý baðlamýnda gözden geçirilmesi istendi.
OHAL ve yargý baðýmsýzlýðý
Türkiye'de "hukukun üstünlüðü, kamu reformlarý, temel haklar ve ifade özgürlüðü" husularýnda "ciddi geriye gidiþ" olduðu öne sürülen raporda, "Türkiye'nin AB'den ciddi bir uzaklaþmasý söz konusu" ifadelerine yer verildi.
Raporun siyasi kriterler bölümünde 15 Temmuz 2016 darbe giriþimi sonrasýnda hýzlý ve orantýlý adým atýlmasýnýn Türkiye'nin meþru ihtiyacý olduðunu vurgulayan AB, OHAL kapsamýnda alýnan önlemlerin ise "orantýsýz" olduðunu iddia etti.
Raporda, FETÖ'ye iliþkin þu ifadelere yer verildi:
"15 Temmuz 2016'daki darbe giriþiminin ardýndan ilan edilen ve halen yürürlükte olan OHAL, Gülen hareketini daðýtmayý amaçlamaktadýr. Gülen hareketi, hükümet tarafýndan terör örgütü olarak nitelendirilmektedir. OHAL'in bir baþka hedefi de Türkiye'de son dönemde tekrarlanan saldýrýlara karþý terörizmle mücadeleyi desteklemektir. Söz konusu süreç Türkiye için travmatik bir süreçtir."
Yargý baðýmsýzlýðýna dair endiþelere yer verilen raporda, yargýnýn iþleyiþinde "ciddi gerileme" gözlemlendiði ve "yargý baðýmsýzlýðýnýn güvence altýnda olmadýðý" savunuldu.
Temel hak ve özgürlükler
Belgede, Komisyonun bir önceki raporunu açýkladýðý Kasým 2016'dan bu yana ifade, toplantý ve örgütlenme özgürlüðü alanlarýnda "büyük gerileme" kaydedildiði, iþkence ve kötü muamele iddialarýnda artýþ gözlemlendiði belirtildi.
Geçici tutukluluk uygulamalarýna son verilmesi çaðrýsýnda bulunulan raporda, iþkence iddialarýnýn "etkin biçimde soruþturulmasý" talep edildi.
Raporda, 2017 anayasa deðiþikliði referandumunda kabul edilen kimi deðiþikliklerin Avrupa Konseyi kriterleri baðlamýnda gözden geçirilmesi istendi.
Türkiye'nin Ortaklýk Anlaþmasý Ek Protokolü'nü hala uygulamadýðýna deðinilen raporda, protokol tamamen uygulamaya geçirilmediði sürece yeni fasýl açýlmayacaðý kaydedildi.