AB üyesi 27 ülkenin lideri, yaz tatili arasýndan sonra düzenlenen ilk zirve için Brüksel'de toplandý. AB Konseyi Baþkaný Charles Michel'in son kez baþkanlýk edeceði resmi zirve, Ukrayna Devlet Baþkaný Volodimir Zelenski'in katýldýðý oturumla baþladý.
Liderler, Ukrayna'daki savaþ 1000. gününe yaklaþýrken Zelenski'in duyurduðu "Zafer Planý"ný ele alacak.
Michel ve Zelenski, zirve giriþinde basýna ortak açýklamalarda bulundu. Michel, Zelenski'in savaþý sonlandýrmak için hazýrladýðý planý görüþeceklerini belirterek, "Ukrayna halkýna ve size iki mesajým var. AB gerektiði sürece tüm imkanlarýyla yanýnýzda olmaya devam edecek. Daha fazla askeri ve mali desteðe ihtiyacýnýz olduðunun farkýndayýz." ifadelerini kullandý.
Ukrayna'nýn geleceðinin AB üyeliðinden geçtiðini vurgulayan Michel, Zelenski'in zirveye katýlmasýnýn çok güçlü bir siyasi mesaj olduðunu dile getirdi.
Zelenski de "Zafer Planý"ný liderlerle paylaþacaðýný, ayrýca G7 taahhüdü doðrultusunda AB'nin, Rusya'nýn dondurulmuþ varlýklarýnýn getirilerinden ülkesine saðlayacaðý 35 milyar avroluk desteði görüþeceklerini söyledi. Ukrayna'nýn bu kaynaða acilen ihtiyaç duyduðuna iþaret eden Zelenski, sürecin uzamamasý gerektiðini vurguladý.
Zelenski, sadece Ukrayna'yý deðil, Avrupa'nýn özgürlüðünü de savunduklarýný belirterek, "AB liderlerinin 35 milyar avro için gereken siyasi desteði þimdi vermeleri gerekiyor. Bunu kimsenin bloke etmemesi gerekiyor." dedi.
Zirvede, Ukrayna'ya askeri destek konusunda hava savunma sistemleri, mühimmat ve füzelerin teslimatý ile Avrupa Barýþ Fonu kapsamýndaki yardým önlemleri ile üye ülkelerin bireysel yardýmlarý konusundaki ilerleme gözden geçirilecek.
Liderler, Rusya'nýn dondurulmuþ varlýklarýndan elde edilen gelirlerin Ukrayna'yý desteklemekte kullanýlmasý için atýlan adýmlarý da deðerlendirecek. Zirvede, son dönemde yoðun saldýrýlara maruz kalan Ukrayna'nýn enerji sektörü ve kritik altyapýsýnýn kýþ dönemine nasýl hazýrlanabileceði de ele alýnacak.
Zirve, baþlangýçta dýþ politika ve ekonomi odaklý planlanmýþtý ancak göç konusu da liderlerin gündeminde üst sýralardaki baþlýklar arasýnda yerini aldý.
Almanya'da aþýrý saðýn siyasette daha etkili hale geldiði son dönemde bir göçmen tarafýndan düzenlenen býçaklý saldýrý, ülkenin göç konusundaki tutumunu katýlaþtýrdý. Berlin hükümeti, eylül ayýnda 6 aylýðýna tüm komþularýna yönelik sýnýr kontrolleri baþlattý.
Bunun yaný sýra Fransa'da da yeni Baþbakan Michel Barnier'in AB'nin göç kurallarýnýn gözden geçirilmesi ve sýnýr dýþý süreçlerinin hýzlandýrýlmasýna yönelik açýklamalarý, Ýtalya'da aþýrý saðcý Baþbakan Giorgia Meloni'nin sýðýnma baþvurusu yapanlarýn ilgili süreçlerinin Arnavutluk'taki merkezlerde sürdürülmesi planýnýn hayata geçirilmesi ve Polonya Baþbakaný Donald Tusk'un sýðýnma hakkýný geçici olarak askýya alacaðýný duyurmasý gibi geliþmeler göçü zirvenin en sýcak maddesi haline getirdi.
AB Komisyonu Baþkaný Ursula von der Leyen, zirveden iki gün önce, sýðýnma baþvurusunda bulunanlarýn üçüncü ülkelere gönderilerek, sýðýnma prosedürlerinin "AB dýþýnda" yürütülmesini içeren bir teklifte bulundu.
Liderlerin teklifle ilgili sýcak tartýþmalar yapmasý bekleniyor.
Gazze'de bir yýldýr devam eden soykýrým karþýsýnda ortak bir tutum benimseyemeyen AB liderleri, Ýsrail'in son dönemde Lübnan'da yoðunlaþtýrdýðý saldýrýlarýna nasýl yaklaþacaklarýný görüþecek. Gazze baðlamýnda ateþkes ve acil insani yardýmýn konuþlandýrýlmasý, tüm esirlerin koþulsuz serbest býrakýlmasýna iliþkin uluslararasý çabalar masaya yatýrýlacak.
Batý Þeria'daki son durumun da ele alýnacaðý zirvede Ýsrail'in son saldýrýlarý, yerleþimcilerden yönelen þiddet, yasa dýþý yerleþimlerin geniþlemesi gibi meseleler deðerlendirilecek.
Dün Körfez Ýþbirliði Konseyi (KÝK) liderleriyle bir araya gelen AB liderleri, Orta Doðu'da barýþ ve refahýn saðlanmasý için birlikte çalýþma mesajý vermiþti.
AB liderleri, ekonomik durumunu ve rekabetçiliði de ele alacak. Eski Avrupa Merkez Bankasý (ECB) Baþkaný ve eski Ýtalya Baþbakaný Mario Draghi, AB ekonomisinin küresel geliþmeler karþýsýnda nasýl rekabetçi kalabileceði konusundaki raporunu geçen ay von der Leyen'e sunmuþtu.
Raporda, AB'nin ABD ve Çin ile ekonomik olarak rekabet edebilmesi için daha koordineli bir sanayi politikasýna, hýzlý karar alabilmeye, yatýrýmlarý artýrmaya ve ortak borçlanmaya ihtiyacý olduðuna iþaret edilmiþti.
Liderler, Draghi raporu çerçevesinde görüþ alýþveriþinde bulunacak.