ABD'den Türkiye'ye ''esir takasý'' övgüsü! ''Baþka ülke üstesinden gelemezdi''

ABD'nin Ankara Büyükelçisi Jeff Flake, Ankara'da ABD Büyükelçiliði'nde basýn mensuplarýyla bir araya geldi ve sorularý yanýtladý.

ABD Büyükelçisi, "Gazze'de süren savaþ hepimiz için acý verici. Her görüþmede, Hamas'ýn saldýrýsýna yanýt verirken, Ýsrail'i sivil can kayýplarýný sýnýrlamaya teþvik ediyoruz." diyerek, ateþkese varýlmasý konusunda çaba sarf ettiklerini belirtti.

ABD'nin bölgedeki müttefiklerinden ateþkesin saðlanmasý hususunda yardým istediðini aktaran Flake, bunun sivil can kayýplarýna son verebileceðini söyledi.

Flake, Gazze'de ateþkes için Türkiye ile çalýþtýklarýný dile getirerek, "Özellikle Türkiye'nin rolünü memnuniyetle karþýlýyoruz. (Ateþkesin) ardýndan kalýcý barýþý istiyoruz. Bu, iki devletli çözümle olacak." dedi.

Türkiye'nin bölgedeki etkinliðini yorumlayan Flake, "Türkiye, Gazze'deki durumla alakalý bizim konuþamadýðýmýz gruplarla konuþabiliyor. Buradaki muhataplarýmýzý ve ortaklarýmýzý, düþürebildikleri yerde gerilimi düþürmek için gayret etmeye teþvik ediyoruz." diye konuþtu.

Ýsrail'i "teröre karþý" desteklediklerini savunan Flake, iki devletli çözümü desteklediklerini ve bu konuda Ýsrail ile ayrýþtýklarýna iþaret etti.

Flake, ABD'nin tesir gücü yüksek MK 84 bombalarýný, Ýsrail'e göndermeyi askýya almayý planlayýp planlamadýðý yönündeki soruya da "Bilmiyorum. Bunun yanýtý, Türkiye'deki elçide deðil ABD Dýþiþleri Bakanlýðý'nda olacaktýr." cevabýný verdi.

- TÜRKÝYE'NÝN ROLÜ

Flake, Türk kamuoyunun, ABD ve diðer ülkeleri Gazze'deki katliamlardan sorumlu tuttuðu ve Ýsrail'in eylemlerinin Türkiye'deki ABD karþýtlýðýna etkisi konusunda ne tür tespitleri olduðu yönündeki soruya, "Türkiye'de birçok kiþinin Filistinlilerle ve Filistin davasýyla kendilerini özdeþleþtirdiklerini biliyorum." yanýtýný verdi.

Bu durumun kendisini için kolay olduðunu söylemeyeceðini ve Gazze'de ateþkes saðlanmasýyla daha iyi bir konumda olacaklarýný belirten Flake, ateþkesin ardýndan barýþýn kalýcý olabilmesi için bölgesel güç Türkiye'nin, "pozitif" þekilde meseleye müdahil olmasý gerektiðini vurguladý.

ABD Baþkaný Joe Biden'ýn yakýnda bölgeyi ziyaret etmeyi planlamadýðýný da belirten Flake, Filistin Devlet Baþkaný Mahmud Abbas'ýn Türkiye'yi ziyaret ederek TBMM'de yapacaðý konuþma için "Birçok Filistinli barýþ istiyor. Türkiye'nin (Abbas'a) ev sahipliði yapacak olmasý bence harika." ifadesini kullandý.

- ABD'NÝN BÖLGEYE ASKERÝ YIÐINAK YAPMASI

ABD'nin son zamanlarda bölgede oluþturduðu askeri yýðýnaða ve Amerikan askerinin hareketliliðine iliþkin soruyu yanýtlayan Flake, "Bir bölgedeki müttefik ve ortaklarýmýzý etkileyebilecek bir gerilimi ne zaman görsek bunu yapýyoruz." dedi.

Flake, ABD'nin bir bölgede müttefiklerini ve ortaklarýný etkileyebilecek bir týrmanma gördüðünde oraya askeri varlýklar gönderdiðini ve çoðu zaman böylece gerilimi düþürmeyi baþardýðýný belirterek, "Çünkü bir ülke veya güç, daha küçük bir rakibinin peþinden gidebileceðine inanýrsa, ABD o rakiple omuz omuza durur, ister NATO müttefikliðiyle olsun, ister baþka bir þey." diye konuþtu.

Gerilimi yükseltmeyi hedeflemediklerini söyleyen Flake, "Ýsrail ile Ýran veya Hizbullah ile Ýsrail arasýnda bir savaþ görmeyi istemiyoruz. Bölgedeki tüm ortaklarýmýzýn bize durumu sakinleþtirmekte yardým etmesini saðlamak için çabalýyoruz." ifadesini kullandý.

Flake, Ukrayna'ya destek amacýyla Yunanistan'da bazý askeri yýðýnaklar yapýldýðýný kaydederek, ABD'nin Türkiye karþýsýnda Yunanistan'ý kayýrdýðý ve Türkiye'ye karþý saldýrmak için yýðýnak yaptýðý iddialarýný yalanladý.

- ÝRAN'IN MÝSÝLLEME OLASILIÐI

Hamas Siyasi Büro Baþkaný Ýsmail Heniyye'ye Tahran'da düzenlenen suikasta yanýt olarak Ýran'dan gelecek misille olasýlýðýyla ilgili soruya cevaben Flake, "Bu, ateþkes üzerine yoðun þekilde çalýþmamýzýn bir diðer sebebi. Ateþkesi saðlayabilirsek, bunun herhangi bir taraftan misilleme þansýný düþüreceðini düþünüyoruz. Ateþkesi saðlayabilirsek, çok daha az risk olur." dedi.

Flake, kimsenin Ýran üzerinde tam etkiye sahip olmadýðýný söyleyerek, gerilimi düþürme umudunu dile getirdi.

Ýran ile iliþkisi olan herkesi gerilimi düþürmek için gayret etmeye çaðýrdýklarýný aktaran Flake, Türkiye'nin komþusu olmasý hasebiyle Ýran'la iliþkiler konusunda daha deneyimli olduðunu kaydetti.

Flake, Türkiye'nin bölgede gerilimi düþürme çabalarýnýn altýný çizerek, "Türkiye, Ýsrail ile Ýran arasýndaki bir savaþtan fayda saðlamayacak. Bunu biliyoruz. Bence herkes, (savaþ durumunda) tüm bölgenin bir darbe alacaðýný biliyor." dedi.

- MÝT'ÝN YÖNETTÝÐÝ TAKAS OPERASYONU

Flake, MÝT'in Ankara'da yönettiði takas operasyonu için ABD Baþkaný Joe Biden'ýn bizzat Cumhurbaþkaný Recep Tayyip Erdoðan'ý arayarak tebrik ettiðini hatýrlatarak, 7 ülkeyi kapsayan bu operasyonun çok karmaþýk olduðunu söyledi.

Operasyonun lojistik kýsmýnda Türkiye'nin son derece yardýmcý olduðuna iþaret eden Flake, "Dediðim gibi bu çok komplike bir takas. Türkiye'nin çok profesyonel bir bürokrasisi var." diye konuþtu.

Flake, ayrýca "(Takas operasyonu)Bir baþka ülke, kendisine verilen bu iþin üstesinden gelebilir miydi emin deðilim. Lojistik açýdan gerçekten çok profesyonel, harika bir iþ çýkardý." ifadelerini kullandý.

- TÜRKÝYE-ABD ÝLÝÞKÝLERÝ

26. NATO Zirvesi'nin Türkiye'de yapýlacaðýný, Türkiye'nin NATO'daki ikinci en büyük askeri güç ve Ýttifak'ýn vazgeçilmez deðerde bir üyesi olduðunu dile getiren Flake, ikili iliþkileri de deðerlendirdi.

Flake, karþýlýklý ticaret hacminin 30 milyar dolarý aþtýðýna iþaret ederek, bunu gelecek yýllarda 100 milyar dolara çýkarmayý hedefledikleri söyledi.

Texas eyaletindeki mühimmat üretim tesisine de deðinen Flake, "Bu sahip olduðumuz önemli bir ortaklýk." diye konuþtu.

Flake, iki ülke arasýnda turizmin geliþtiðine iþaret ederek, yýl sonuna kadar ABD'den 2 milyon kiþinin Türkiye'yi ziyaret etmiþ olmasýný beklediklerini belirtti.

ABD'de Kongre'nin dýþ politikada önemli rol oynadýðýnýn altýný çizen Flake, kasým ayýndaki baþkanlýk seçiminden sonra Ocak 2025'te yönetime kim gelirse gelsin, ABD'nin ikili iliþkilerinde büyük savruluþlarýn yaþanmayacaðýný vurguladý.

- VÝZE TALEBÝNDEKÝ ARTIÞ

Flake, ABD'ye seyahat için vize talebinde önemli ölçüde artýþ yaþandýðýna da deðindi.

Tüm vize iþlemlerini olabildiðince hýzlý yapmaya, iþ ve eðitim vizelerinde bu iþlemi daha da çabuklaþtýrmaya çalýþtýklarýný söyleyen Flake, "Bazý bekleme süreleri, sadece talebin sonucu." ifadesini kullandý.

- SOMALÝ VE ETÝYOPYA ÝLE YÜRÜTÜLEN ANKARA SÜRECÝ

Flake, Türkiye'nin arabuluculuðunda Somali ile Etiyopya arasýnda yürütülen Ankara Süreci'ne iliþkin bir soru üzerine, son dönemde Türkiye'nin Yunanistan ile yakýnlaþmasý ve Ermenistan ile yürütülen normalleþme sürecine atýfta bulunarak, "Somali ile ilgili olarak, Türkiye'nin burada müdahil olduðunu görüyoruz, bu çok olumlu." yorumunu yaptý.

Büyükelçi Flake, Dýþiþleri Bakaný Hakan Fidan ile ABD'li mevkidaþý Antony Blinken arasýnda birkaç gün önce yapýlan telefon görüþmesinde bu konunun gündeme geldiðini anlattý.

ABD Büyükelçisi, Türkiye'nin Afrika'daki dahlinin, sömürge geçmiþine sahip birçok Avrupa ülkesinin ve diðerlerininkinden farklý olduðuna da iþaret etti.

- F16'LAR ÝÇÝN GEREKLÝ KONGRE ONAYLARI ALINDI

Türkiye ile ABD arasýnda F-16 savaþ uçaklarýnýn satýþý ve F-35 meselelerine iliþkin soruya yanýt veren Flake, F-16 satýþý için gerekli Kongre onaylarýnýn alýndýðýný doðruladý.

Flake, öte yandan yerli katký, sanayileþme ve teslimat özellikleri gibi ayrýntýlarýn belirlenmesi için Türkiye, Lockheed Martin ve diðer tedarikçiler arasýnda müzakerelerin halen devam ettiðini kaydetti.

Flake, mevcut anlaþmanýn "40 yeni ve 79 yenilenmiþ F-16" alýmýný içerdiðini ve bu hususlarýn sonuçlandýrýlmasý için görüþmelerin devam ettiðini açýkladý.

F-35 konusunda ise Flake, ABD'nin "Türkiye'nin yeniden F-35 satýn alabilecek bir konumda olmasýný istediðini" yinelerken, bunun gerçekleþmesi için "önce S-400 meselesinin çözülmesi gerektiðini" vurguladý.

Bu konudaki iyimserliðini dile getiren Flake, "Ciddi görüþmelerin yapýlacaðýndan umutluyuz ve bu görüþmeler sonuç verirse F-35'ler hakkýnda yeniden konuþabiliriz." dedi.

- SURÝYE ÝLE NORMALLEÞME SÜRECÝ

Suriye ile Türkiye arasýnda normalleþme sürecini nasýl deðerlendirdikleri yönündeki bir soru üzerine Flake, "ABD, Suriye ile iliþkileri normalleþtirmeyecek." diyerek, Suriye konusunda BM Güvenlik Konseyi'nin 2254 nolu kararýna uymayý sürdürdüklerini kaydetti.

Flake, ABD'li emekli albay ve Savunma Bakanlýðý (Pentagon) eski danýþmaný Douglas McGregor'ýn, "ABD'nin Türkiye'ye saldýrmalarý için Suriye'de terör örgütü PKK/YPG'yi hazýrladýðý" iddialarýna da yanýt verdi.

"Bu tür bir þeyin rapor edildiðini duymadým. NATO'yla tamamen ilgisiz olduðunu ve bu yönetimin ya da Kongre'deki tanýdýklarýmýn görüþlerini yansýtmayan bazý saçmalýklar söylediðini duydum, bu yüzden bu iddiaya itibar etmem." diyen Flake, McGregor'ýn ABD hükümeti adýna konuþmadýðýný vurguladý.

- RUSYA-UKRAYNA SAVAÞI

ABD Büyükelçisi, Rusya-Ukrayna savaþý baþladýðýnda Türkiye'nin Montrö Boðazlar Sözleþmesi'ni devreye soktuðunu, bunun Ukrayna'nýn savunmasýna önemli fayda saðladýðýný söyledi.

Flake, "Türkiye'nin özellikle NATO içinde vazgeçilmez bir müttefik olduðunu tekrar tekrar ortaya koyduðuna inanýyorum." dedi.

ABD Hazine Bakanlýðýndan bir yetkilinin, Türkiye'nin Rusya ile özellikle mikroçip gibi malzemeler konusunda ticaret yapmaya devam etmesi halinde bunun sonuçlarýnýn olacaðý yönündeki açýklamasýnýn sorulmasý üzerine Flake, Türkiye'nin Rusya'ya yönelik ABD ve Avrupalý müttefiklerinin tek taraflý yaptýrýmlarýný uygulamama noktasýndaki duruþunu anlayýþla karþýladýklarýný, ancak Rusya'nýn "savaþ makinesi" tarafýndan kullanýlabilecek parçalarýn artmamasýný temin etmek istediklerini söyledi.

Flake, ABD'deki bazý þirketleri ve kendi üretimlerini bu baðlamda takip ettiklerini belirterek, ABD çýkýþlý ilgili parçalarýn son varýþ noktasýnýn, Rusya olmamasýný saðlamak için çaba gösterdiklerini kaydetti.

ABD Büyükelçisi, son olarak ülkesine döndüðünde tekrar siyasete girip girmeyeceðine iliþkin bir soruya eylülde isterse siyaset yapma konusunda özgür olacaðý yanýtý vererek, "Beklemede kalýn." yorumunu yaptý.