ABD'li Victor Ambros ve Gary Ruvkun'un 'mikroRNA' ve 'gen' çalýþmasýna Nobel Týp Ödülü

Ýsveç'te bulunan Karolinska Enstitüsünde düzenlenen basýn toplantýsýnda, 2024 Nobel Týp Ödülü sahipleri açýklandý.

Ambros ve Ruvkun, "mikroRNA'nýn keþfi ve transkripsiyon sonrasý gen düzenlemesindeki rolü" alanýndaki çalýþmalarýndan dolayý ödüle layýk görüldü.

Ýkili, gen düzenlemesinde önemli rol oynayan yeni bir küçük RNA molekülü mikroRNA'yý keþfetti ve bulgularý yeni bir gen düzenleme prensibini ortaya çýkardý.

Söz konusu çalýþma mikroRNA'larýn insanlar dahil çok hücreli organizmalar için gerekli olduðunu, organizmalarýn geliþip çalýþmasý için de önemli bir role sahip olduðunu gösterdi.

- AMBROS VE RUVKUN KÝMDÝR?

Victor R. Ambros, ABD'nin, New Hampshire eyaletinde 1953'te dünyaya geldi. Lisans derecesini 1975 yýlýnda Massachusetts Teknoloji Enstitüsünde (MIT) biyoloji alanýnda tamamlayan Ambros, doktorasýný 1979 yýlýnda ayný üniversiteden aldý.

Ambros, 2008'den bu yana Massachusetts Üniversitesi Týp Fakültesi'nde çalýþýyor.

ABD'nin California eyaletinde 1952'de doðan Gary Ruvkun, lisans eðitimini 1973'de Berkeley'deki California Üniversitesi'nde tamamladý. Ruvkun, doktorasýný "bakteriyel azot fiksasyon genleri" çalýþmalarýyla Harvard Üniversitesi'nden aldý.

Ruvkun, Harvard Týp Fakültesi'nde genetik profesörü olarak görev yapýyor.

2023 Nobel Týp Ödülü, mRNA içerikli Kovid-19 aþýsýnýn geliþtirilmesini saðlayan çalýþmalara imza atan 68 yaþýndaki Macar asýllý bilim insaný Katalin Kariko ve 64 yaþýndaki ABD'li bilim insaný Drew Weissman'a verilmiþti.

- NOBEL ÖDÜLLERÝ HAKKINDA

Ýsveçli Alfred Nobel'in vasiyeti üzerine ölümünden sonra 9 Haziran 1900'de kurulan Nobel Vakfýnýn insanlýða hizmette bulunanlara verdiði ödüller, dünyada en saygýn ödüller olarak kabul ediliyor.

Nobel Ödülleri, Ýsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, Ýsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi tarafýndan, fizik, kimya, edebiyat, barýþ ve týp olmak üzere 5 dalda en baþarýlý kabul edilen kiþiler veya kuruluþlara veriliyor.

Bunlara ek olarak, Nobel Ekonomi Ödülü, 1968'de Ýsveç Merkez Bankasýnýn Alfred Nobel'in anýsýna ekonomi dalýnda da ödül verilmesini kararlaþtýrmasýyla, ilk kez 1969'da verildi.

Nobel Ödülleri, her yýl Alfred Nobel'in ölüm yýl dönümü olan 10 Aralýk'ta düzenlenen törenle sahiplerine teslim ediliyor.

Öte yandan ödüllerin 1901'deki baþlangýcýndan bu yana verilmediði birkaç yýl oldu. Toplamda 49 defa yapýlan ödül iptallerinin çoðu Birinci ve Ýkinci Dünya Savaþlarý sýrasýnda gerçekleþti.

Ödül törenleri, Kovid-19 salgýný nedeniyle 2020 ve 2021'de de yapýlamamýþtý.