Atina bölgeyi ateþe sürüklüyor! Türkiye savaþ sebebi sayacak

Türkiye ve Yunanistan...

Ege'nin iki yakasýnda iki ülke.

1930'li yýllardan beri süre gelen ve Yunanistan'ýn kýþkýrtýcý adýmlarý nedeniyle çözümden gittikçe uzaklaþan sorunlar.

En büyük kördüðüm ise hava ve denizdeki egemenlik haklarýnda.

Konunun daha iyi anlaþýlmasý için önce deniz hukukundaki kavramlara bakalým.

KARA SULARI, KITA SAHANLIÐI VE MÜNHASIR EKONOMÝK BÖLGE

Deniz mili deniz ve hava ulaþýmýnda kullanýlan özel bir birim. Kara mili ise iki nokta arasýndaki doðrusal uzaklýðý ifade ediyor. Bir deniz milinin karþýlýðý 1852 metre olarak kabul ediliyor.

Deniz hukukunda, ilk anlaþýlmasý gereken terim "kara sularý".

Kara sularý, devletin "tam deniz egemenliðine" sahip olduðu deniz alaný olarak tanýmlanýyor. Bu egemenlik, ayný zamanda kara sularý üzerindeki hava sahasý ve bu sularýn altýndaki deniz yataðý ve toprak altýný da kapsýyor.

1982 Birleþmiþ Milletler Deniz Hukuku Sözleþmesi devletlere kara sularýnýn geniþliðini 12 deniz miline kadar belirleme hakký veriyor.

Þu anda, hem Türkiye hem de Yunanistan karasularýnýn Ege Denizi'ndeki geniþliði 6 deniz mili.

Kýta sahanlýðý, ülkeyi oluþturan kara parçasýnýn deniz altýndaki doðal uzantýsý olarak tanýmlanýyor ve 350 deniz miline kadar uzanýyor.

Sahilleri bitiþik veya karþý karþýya olan devletler arasýnda kýta sahanlýðý sýnýrlandýrýlmasý yapýlýrken, "hakkaniyet" ilkesine uyulmasý gerekiyor.

Devletin kýta sahanlýðý üzerinde araþtýrma yapma ve doðal kaynaklarý iþletme gibi egemen haklarý bulunuyor.

Münhasýr ekonomik bölge ise sahildar devletin hem deniz tabaný hem de su kütlesini kapsýyor.

Münhasýr ekonomik bölge uzunluðu 200 deniz milinin ötesine geçemiyor.

Yine sahilleri bitiþik ve karþý karþýya bulunan devletler arasýndaki Münhasýr ekonomik bölge sýnýrlandýrmasýnda "hakkaniyet" ilkesine uyulmasý gerekiyor.

YUNANÝSTAN'IN KAOS SÝLAHI: 12 MÝL

Peki Ege Denizi'ndeki krizin kaynaðý ne, Yunanistan ne istiyor ve Türkiye nelere karþý çýkýyor?

Yunanistan 1936 yýlýnda Lozan'da 3 mil olarak belirlenen karasularýný 6 deniz miline çýkardý, o dönem Türk-Yunan iliþkilerine hakim olan olumlu hava nedeniyle Türkiye, bu karara itiraz etmedi.

Ancak 1964 yýlýndaki Kýbrýs sorunu ve Yunanistan'ýn Anadolu kýyýlarýna yakýn adalarý silahlandýrmasý sonrasýnda Türkiye karasularýný 6 deniz miline çýkardý.

1974 Kýbrýs Barýþ Harekatý'ndan sonra Yunanistan karasularýný 12 deniz miline çýkarma giriþiminde bulundu. Türkiye ise 1976 yýlýnda bu adýmý, savaþ sebebi sayacaðýný açýkladý.

Sonraki yýllarda Yunanistan'ýn bu talebi zaman zaman gündeme gelmeye devam etti.

ATÝNA'NIN OYUNU FRANSA VE ABD'DE KARÞILIK BULDU

TRT Haber Editörü Mehmet Kancý, Yunanistan'ýn yaklaþýk 100 yýldýr kurmaya çalýþtýðý Ege projesinin geçmiþini anlattý.

"Yunanistan'ýn Ege Denizi'nde kara sularýný ve hava sahasýný Türkiye'nin aleyhine geniþletme giriþimlerinin geçmiþi 1931 yýlýna kadar dayanýyor. O tarihte kara sularý geniþliði 3 deniz mili ( 5, 55 kilometre ) olan Yunanistan, hava sahasýný tek taraflý olarak 10 deniz mili ( 18,52 kilometre ) olarak deklare etti.

Türkiye ile Yunanistan, Ege'deki deniz sýnýrlarýný bir anlaþma ile belirlememiþ olsa da geçerli olan taraflarýn yetki alanlarýnýn 6 deniz mili olarak uygulanmasýdýr.

Ancak Yunanistan 1923 Lozan ve 1947 Paris Anlaþmalarý'nýn aleyhine olacak þekilde Ege ve Doðu Akdeniz'deki sýnýrlarýný geniþletmek için aralýksýz þekilde giriþimlerini sürdürdü. Yalnýzca sýnýrlarýný geniþletmeye teþebbüs etmekle kalmadý, 1960'lý yýllardan itibaren silahtan arýndýrýlmýþ olmasý gereken Ege Adalarý'ný da silahlandýrdý.

Türkiye'yi revizyonizmle yani sýnýrlarýn mevcut durumunu deðiþtirmeye çalýþmakla itham eden Atina yönetiminin yazýlý anlaþmalarý çiðneyip adalarý silahlandýrmasýna gerekçe olarak dile getirdiði "adalarýn statükosu tartýþýlamaz, Türkiye adalarýn statükosunun deðiþtirmeye çalýþýyor" yaygarasýnýn bölgedeki enerji havzalarýnda çýkarlarý olan Fransa ve ABD'den karþýlýk bulduðu dikkat çekmekte."

"TÜRKÝYE'NÝN ADALET TALEBÝ GÖRMEZDEN GELÝNEBÝLÝR"

Mehmet Kancý'ya göre, uluslararasý konjonktürün bugün geldiði nokta ve Yunanistan'ýn ABD ve Fransa tarafýndan silahlandýrýlmasý gibi geliþmeler dikkate alýndýðýnda Lahey Adalet Divaný'na baþvurulmasý halinde hakkaniyetli bir sonuç alýnabileceði de þüpheli.

Birleþmiþ Milletler kararlarýna raðmen Ermenistan'ýn Yukarý Karabað'da 36 yýl süren iþgali ve bu süreçte Minsk Grubu aracýlýðýyla Azerbaycan'ýn adalet talebinin nasýl uyutulup sürüncemede býrakýldýðý dikkate alýnacak olursa Lahey Adalet Divaný gibi seçeneklerden medet ummak da bugünün þartlarýnda mümkün görünmüyor.

KARAR TÜRKÝYE'NÝN EGE'DEKÝ KONUMUNU NASIL ETKÝLER?

Karasularýnýn 12 deniz miline çýkarýlmasý, Ege Denizi'ndeki çýkar dengelerini Türkiye'nin aleyhine orantýsýz bir þekilde deðiþtirecek.

Þu anda, sahip olduðu birçok ada sebebiyle, Yunanistan'ýn karasularý Ege Denizi'nin yüzde 40'ýný oluþturuyor.

Karasularýnýn 12 deniz miline çýkarýlmasý durumunda bu oran yüzde 70'e yükselecek.

Bu durumda açýk deniz büyüklüðü yüzde 51'den yüzde 19'a düþerken, Türkiye'nin karasularý da Ege Denizi'nin yüzde 10'undan daha az kalacak.

Kancý'ya göre Atina yönetiminin 12 deniz mili ýsrarý, Türkiye'yi yalnýzca Ege Denizi'nde deðil Doðu Akdeniz'de de dar bir deniz alanýna sýkýþtýrarak, kaynaklardan mahrum etme çabasýnýn parçasý.

Yunanistan'ýn, Türkiye'nin Doðu Akdeniz'e çýkýþýný engelleme çabasý, 2010 yýlýndan itibaren Kýbrýs Adasý'nýn çevresinde zengin doðalgaz yataklarýnýn tespitiyle baþladý.

ATÝNA'NIN PERÝ MASALINDAN UYANMASI GEREKÝYOR

Atina farklý ülkelerle iþ birliðine gitmeye çalýþsa da Türkiye'nin Ýsrail, Mýsýr ve Suriye ile iliþkilerini normalleþtirme yönünde attýðý adýmlar, Yunanistan'da hayal kýrýklýðý yarattý.

Akdeniz'de Türkiye aleyhinde bir inisiyatif geliþtirme þansýný yitirdiðini anlayan Yunanistan, þimdi 19 ve 20'inci yüzyýllardan kalan alýþkanlýklarýyla Türkiye'yi tahrik ederek bir çatýþma ortamý yaratmaya ve Batýlý ülkeleri Ege'ye çekmeye çalýþýyor.

Ancak Türkiye dýþ politikada attýðý gerçek adýmlarla, Atina'ya peri masalýndan uyanmasý gerektiðini söylüyor.