Bir efsane... Çöl aslanýn ölümünün 91. yýlý

Libya'nýn daðlýk bölgesi Cebel Ahdar'da 1860'larda dünyaya gelen Muhtar, eðitimini bölgede etkin Senusi Hareketi medreselerinde aldý. Eðitiminde baþarý gösteren ve hareketin önde gelen isimlerinin dikkatini çeken Muhtar, 1899 yýlýnda Çad'da Fransýzlarýn sömürge ve misyonerlik çalýþmalarýna karþý silahlý mücadele verdi.

Ýtalya, 1911'de Libya'nýn iþgalini baþlatarak, Trablus ve Bingazi'ye saldýrdý. Ýtalyan kuvvetleri bölgedeki Osmanlý güçlerinden teslim olmalarýný talep etti ancak Osmanlý birlikleri bunu reddederek Libya yerel savunma birlikleriyle, iç kesimlere çekilip, Ýtalyanlara karþý mücadele etti.

Osmanlý birlikleri, Balkan Savaþý'nýn patlak vermesiyle Anadolu'ya geri dönerken, Ýtalyanlar Trablusgarp vilayetine baðlý, Trablus, Fizan ve Sirenayka bölgelerini ele geçirdi.

Mesleði Kur'an-ý Kerim ve Ýslami ilimler öðretmenliði olan Ömer Muhtar, coðrafyayý yakýndan tanýmasý ve stratejik savaþ taktikleriyle Ýtalyanlarý büyük hezimete uðrattý. Savaþlardaki baþarýlarýyla "Çöl Aslaný" lakabýný alan Muhtar, ilerlemiþ yaþýna raðmen Ýtalya'ya karþý 22 yýllýk mücadelesi boyunca birçok iþgal valisini maðlubiyetle ülkesine gönderdi.

Ýtalya'da yönetim deðiþikliðinin ardýndan baþa geçen faþist Lider Benito Mussolini, 1930 yýlýnda bölgeye Ýtalyan valisi olarak General Radolfo Graziani'yi atadý.

Graziani'nin yönetimindeki Ýtalyan güçlerinin ulusal direniþçilere karþý askeri giriþimlerinin baþarýsýz olmasýnýn ardýndan, 1931 yýlýnda Mussolini'nin de onayýyla Ýtalya bölgede kanlý yeni bir taktiðe giriþti.

Cebel Ahdar bölgesindeki yaklaþýk 100 bin kiþilik sivil yerel halk, sahil þeridindeki toplama kamplarýna getirildi ve Mýsýr sýnýrý da kapatýlarak, Libya direniþçilerinin destek hattý kesildi.

Muhtar'ýn liderlik ettiði Senusi birlikleri mücadelesine devam etti ancak yerel halktan Ýtalyanlarla iþ birliði yapanlar ve Ýtalya hava kuvvetlerinin saldýrýlarýyla, Muhtar, 11 Eylül 1931'de Slunta bölgesinde pusuya düþürüldü, yaralandý ve yakalandý.

Ýtalyan güçleri tarafýndan Slunta savaþ esirleri kampýnda çýkarýldýðý sözde mahkemede idama mahkum edilen Muhtar, 16 Eylül 1931'de idam edildi.

Muhtar'ýn mücadele ettiði Ýtalyan Komutan Graziani de Ömer Muhtar ile tanýþmasýnýn ardýndan þunlarý söylemiþti:

"Orta boylarda, iri yapýlý, saçý, sakalý ve býyýklarý beyaz, Ömer, atik ve canlý bir zekaya sahipti, dini konularda bilgili, enerji dolu ve çetin bir karaktere sahipti. Özverili ve tavizsizdi. Senusi Hareketi'nin en önde gelen liderleri arasýnda yer almasýna raðmen mütedeyyin ve fakir kalmýþtý."

- ÇÖL ASLANI, BEYAZ PERDEDE

Ýtalyanlara karþý sergilediði direniþle Libya'da ulusal kahraman haline gelen Ömer Muhtar'ýn mücadelesi Hollywood'un da dikkatini çekti. Ýslamiyet'in doðuþu konulu "Çaðrý" filmiyle tanýnan Suriyeli yönetmen Mustafa Akkad, "Çöl Aslaný" (1981) filminde Muhtar'ýn Ýtalyanlara karþý sergilediði mücadeleyi izleyicilerle buluþturdu.

Dönemin Libya lideri Muammer Kaddafi'nin de finanse ettiði filmde Ömer Muhtar'ý, Oscar ödüllü oyuncu Anthony Quinn canlandýrmýþtý. Filmde Muhtar'a atfedilen "Bizler teslim olmak nedir bilmeyen bir milletiz, ya kazanýrýz ya da ölürüz." sözleri "Arap Baharý" isimli süreçte düzenlenen gösterilerde Libyalýlarýn taþýdýðý pankartlara da yansýmýþtý.

20 yýldan uzun bir süre Ýtalyan sömürgecilere karþý mücadele veren ve "þehitlerin hocasý", "mücahitlerin hocasý" lakaplarýyla da anýlan Ömer Muhtar'ýn þehadet yýlý, Libya'da her yýl "Þehit Günü" adýyla resmi tatil ilan ediliyor.