BM'den Filistin kararý: Kabul edildi

Oylama, BM Genel Kurulu'nda düzenlenen acil oturumda yapýldý. Türkiye'nin yaný sýra 80'e yakýn ülkenin ortak sunucusu olduðu karar tasarýsý, 193 üyeli BM Genel Kurulu'nda 143 "evet" oyuyla kabul edildi.

Tasarý 25 "çekimser" oy aldý. Aralarýnda ABD, Arjantin, Papua Yeni Gine, Çekya ve Macaristan'ýn bulunduðu 9 ülke "hayýr" oyu kullandý.

- "ÜYELÝK KRÝTERLERÝNÝ YERÝNE GETÝRÝYOR"

Kararda, "Filistin'in BM Þartý'nýn 4. maddesi uyarýnca BM'ye üyelik kriterlerini yerine getirdiði ve bu nedenle BM'ye üye olarak kabul edilmesi" gerektiðine dikkati çekildi.

ABD'ye atýf yapýlarak 18 Nisan'da tek bir üyenin Filistin'in BM'ye tam üyeliðini veto etmesine tepki gösterilen kararda, 12 Konsey üyesinin desteðinin altý çizildi.

BMGK'ye bu çerçevede "olumlu" þekilde tekrar konuyu ele almasý tavsiyesinde bulunularak, BM üyesi ülkelerin çoðunluðunun Filistin'in üyeliðine destek verdiði vurgulandý.

- "ÝSTÝSNA VE EMSAL TEÞKÝL ETMEYECEK"

Filistin'in Genel Kurul oturumlarýna, BM organlarý tarafýndan düzenlenen toplantýlara ve BM konferanslarýna katýlýmýný saðlayacak þekilde bazý düzenlemelerin kabul edilmesi talep edilen kararda, bunun "istisnai olmak kaydýyla ve emsal teþkil etmeyecek þekilde" yapýlmasý istendi.

Ekonomik ve Sosyal Konseye, Filistin "Konseyin üyesi olmadan" söz konusu düzenlemeleri uygulamasý çaðrýsý yapýlan kararda, bunun diðer BM organlarý, özel ajanslarý ve BM sistemindeki kuruluþlar için de geçerli olmasý talep edildi.

Kararda Filistin halkýnýn kendi kaderini tayin etme ve devlet kurma hakký bulunduðuna atýf yapýlarak, BM Genel Sekreteri'ne kararýn uygulanmasý için gerekli adýmlarý atmasý çaðrýsý yer aldý.

Uluslararasý toplumun gecikmeden 1967'de baþlayan Ýsrail iþgalini sonlandýrmaya iliþkin çabalarýný artýrmasý çaðrýsý yapýlan kararda, barýþçýl ve kalýcý çözüm için uluslararasý hukuk ve ilgili BM kararlarýnýn uygulanmasý gerektiði belirtildi.

- "BM GENEL KURUL OYLAMALARINA KATILAMAZ"

Karar ekinde Filistin için talep edilen düzenlemelerin bazýlarý þu þekilde sýralandý:

"Alfabetik sýraya göre üye ülkeler arasýnda oturma hakký, Filistin ve Orta Doðu konularý dýþýnda düzenlenen oturumlarda konuþmacý olma hakký, grup adýna açýklama yapma hakký, teklif ve deðiþiklik sunma hakký, teklifleri oylamaya açma hakký, BM Genel Kurulunun komitelerine Filistin heyetinden üyelerin seçilmesi hakký, BM konferanslarý ve uluslararasý toplantýlara etkin katýlma hakký."

Karar ekinde "Filistin devleti, gözlemci üye olarak Genel Kurul oylamalarýna katýlamaz ve BM organlarýna aday gösteremez." ifadesi yer aldý.

- TAM ÜYELÝK ANLAMINA GELMÝYOR

Söz konusu karar Filistin'e tam BM üyeliði hakký tanýmamakla beraber çok sayýda BM üyesinin desteðini göstermesi açýsýndan önem taþýyor.

"Filistin devleti, gözlemci üye olarak Genel Kurul oylamalarýna katýlamaz ve BM organlarýna kendi ülkesinden aday gösteremez." ifadesinin, kararýn Filistin'e tam üyelik verilmediðini göstermek için koyulduðu düþünülüyor.

Ayný zamanda kararýn, "istisnai ve emsal" teþkil etmediðinin vurgulanmasýnýn da daha fazla destek toplamak için karara eklendiði ifade ediliyor.

- FÝLÝSTÝN'ÝN ÜYELÝK BAÞVURUSU

Filistin, 2011'de de BM'ye tam üyelik baþvurusu yapmýþ ancak BMGK'de gereken desteði alamamýþtý. Filistin 2012 yýlýnda BM'de "daimi gözlemci statüsü" almýþtý.

Filistin'in BM Daimi Temsilcisi Riyad Mansur, 2 Nisan'da yaptýðý açýklamada, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'e mektup göndererek üyelik baþvurularýnýn yeniden ele alýnmasý talebinde bulunmuþtu. Guterres de 3 Nisan'da BMGK'ye mektup yazarak Filistin'in talebinin gündeme alýnmasý çaðrýsý yapmýþtý.

BMGK ise 8 Nisan'da Filistin'in talebini Yeni Üyelerin Kabulü Komitesi'ne iletmiþti. BMGK'ye üyelikle ilgili dönüþ yapmasý gereken Komite, iki toplantýnýn ardýndan mutabakata varamadýðýný duyurmuþtu.

Bunun ardýndan Cezayir, 18 Nisan'da Filistin'in üyeliði için BMGK'ye karar tasarýsý sunmuþtu. Karar tasarýsý, ABD tarafýndan veto edilmiþti.

#SONDURUM Filistin tasarýsý BM'de kabul edildi. 143 ülke tam üyelik hakký tanýyan taslak lehine oy kullandý. pic.twitter.com/g1OCtoAsPo

— 24 TV (@yirmidorttv) May 10, 2024

Birleþmiþ Milletler (BM) Genel Kurulu'nda, Filistin hakkýnda bugün kabul edilen karar, "gözlemci" statüsünde bulunan Filistin'in haklarýný geniþletiyor.

AA muhabirinin edindiði bilgiye göre, Filistin'in BM üyeliðinin Birleþmiþ Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) tekrar görüþülmesi ve Filistin'e bazý ilave haklar tanýnmasýný talep eden, yapýlan oylama neticesinde kabul edilen karar tasarýsý, gözlemci statüsündeki Filistin'e ilave haklar tanýnmasýný saðlýyor.

Karar ekinde Filistin için talep edilen düzenlemelerin bazýlarý, "alfabetik sýraya göre üye ülkeler arasýnda oturma, Filistin ve Orta Doðu konularý dýþýnda düzenlenen oturumlarda konuþmacý olma, grup adýna açýklama yapma, teklif ve deðiþiklik sunma, teklifleri oylamaya açma, BM Genel Kurulu'nun komitelerine Filistin heyetinden üyelerin seçilmesi, BM konferanslarý ve uluslararasý toplantýlara etkin katýlma hakký" olarak sýralanýyor.

Öte yandan Filistin devleti, gözlemci üye olarak Genel Kurul oylamalarýna katýlamayacak ve BM organlarýnda aday gösteremeyecek.

Filistin'in BM'ye tam üyelik ve daha fazla devlet tarafýndan tanýnmaya yönelik çabalarý da devam ediyor.

Bir ülkenin BM'ye tam üye olmasýyla diðer devletler tarafýndan tanýnmasý ise farklý anlamlara geliyor. BM'ye üye olan bir devleti diðerlerinin tanýma zorunluluðu olmamasý gibi, diðer devletler tarafýndan tanýnan bir devletin BM üyesi olmamasý da söz konusu olabiliyor.

Bu duruma Ýsviçre örnek gösteriliyor. Ýsviçre, birçok devlet tarafýndan daha önceden tanýnmasýna raðmen BM'ye 2002'de üye olmuþtu.

Halihazýrda BM üyesi 193 ülkeden 139'u Filistin'i devlet olarak tanýyor.