Çin ordusundan Tayvan Adasý'nýn çevresinde hava ve deniz tatbikatý

Çin Halk Kurtuluþ Ordusu (ÇHKO) Doðu Cephesi Komutanlýðý Sözcüsü Albay Þý Yi, yaptýðý açýklamada, Tayvan'ýn kuzeyi ve güneybatýsýndaki hava sahasý ve sularda düzenlenen tatbikatýn, "Tayvan'ýn baðýmsýzlýðýný savunan güçlerin dýþ güçlerle iþbirliðine karþý sert bir uyarý olduðunu" belirtti.

Sözcü Þý, deniz ve hava kuvvetleri unsurlarýnýn katýldýðý tatbikatýn, "acil muharebe hazýrlýk devriyesi ve talimi" olduðunu, "uçak ve gemilerin koordinasyonu ile hava ve deniz alanlarýný kontrol etme kabiliyetine odaklandýðýný" ifade etti.

Komutanlýðýn sosyal medya hesabýndan tatbikat görüntülerinin yer aldýðý video paylaþýldý, devlet televizyonu CCTV, güdümlü füze taþýyan gemilerin ve savaþ jetlerinin tatbikata katýldýðýný bildirdi.

Tayvan Savunma Bakanlýðý, dün gece yarýsýndan bugün akþam saatlerine kadar Çin'e ait 42 askeri hava aracý ve 8 savaþ gemisinin Ada çevresinde görüldüðünü duyurdu.

Bakanlýðýn açýklamasýnda 42 hava aracýndan 26'sýnýn, Tayvan Boðazý'nda taraflarýn etki alanlarýný sýnýrladýðý varsayýlan hava ve deniz hattýný geçtiði belirtildi.

Açýklamada, Tayvan silahlý kuvvetlerinin savaþ uçaklarý, gemiler, tespit-takip vasýtalarý ve karaya konuþlu füze sistemleriyle durumu yakýndan takip ettiði kaydedildi.

- "Geçiþ ziyaretleri"

Tatbikat, Çin ile egemenlik ihtilafý içindeki Tayvan'ýn lider vekili Lai'nin Paraguay ziyaretinin ardýndan ABD'nin San Francisco þehrine uðradýktan sonra Ada'ya dönmesinin ardýndan geldi.

Lai, Paraguay'ýn yeni seçilen Devlet Baþkaný Santiago Pena'nýn 15 Aðustos'taki yemin törenine katýlmak üzere bu ülkeyi ziyareti öncesinde geçiþ duraðý olarak New York'a, sonrasýnda ise San Franciso'ya uðramýþtý.

Tayvan'da gelecek yýl düzenlenecek liderlik seçimlerinde iktidardaki Demokratik Ýlerici Partinin (DPP) adayý olan Lai'nin "geçiþ ziyaretleri" Ada'yý topraklarýnýn parçasý gören Çin'in tepkisini çekmiþti.

Dýþiþleri Bakanlýðý Sözcüsü Vang Výnbin, dün Pekin'de düzenlediði günlük basýn toplantýsýnda, ABD'nin "mola" olarak tanýmladýðý ziyaretlere izin vermesinin, "tek Çin" ilkesini ihlal ettiðini ve Çin'in egemenliðine ve toprak bütünlüðüne zarar verdiðini savunmuþtu.

Washington yönetiminin, Çin ile ABD arasýndaki diplomatik iliþkilerinin temelini oluþturan Üç Ortak Bildiri'de Tayvan ile yalnýzca gayriresmi iliþki sürdüreceðini taahhüt ettiðini hatýrlatan Sözcü Vang, ziyaretleri kýnadýklarýný ve ABD'yi protesto ettiklerini bildirmiþti.

Vang, Tayvan lider vekili Lai'nin kendisini, "Tayvan'ýn baðýmsýzlýðý için çalýþan biri" olarak tanýmladýðýný, ABD'nin onun ülkesinde siyasi faaliyetlerde bulunmasýna, ayrýlýkçý fikirlerini yaymasýna ve Tayvan adýna resmi temaslarda bulunup somut iliþkiler kurmasýna izin vererek bir kez daha "tek Çin" ilkesinin içini boþaltma ve Tayvan'ý Çin'i çevrelemek için kullanma niyetini ortaya koyduðu görüþünü dile getirmiþti.

- Tayvan lideri Tsai'nin ziyaretlerinin ardýndan da tatbikat yapýlmýþtý

Tayvan lideri Tsai Ing-wen de nisan ayý baþýnda Orta Amerika ülkeleri Guatemala ve Belize ziyaretleri öncesi ve sonrasýnda ABD'ye "geçiþ ziyaretleri" yapmýþ, burada ABD Temsilciler Meclisi Baþkaný Kevin McCarthy ile görüþmüþtü.

Çin ordusu, ziyarete tepki olarak Ada çevresinde 3 gün süren askeri tatbikat düzenlemiþti.

ABD'nin önceki Temsilciler Meclisi Baþkaný Pelosi'nin Aðustos 2022'de Tayvan'a yaptýðý ziyaret de Washington ile Pekin arasýnda krize yol açmýþtý.

Çin ordusu, ziyaretin ardýndan Ada çevresinde fiili abluka oluþturan askeri tatbikatlar düzenlemiþ, gerçek silah ve mühimmatýn kullanýldýðý tatbikatlarda Çin ana karasýndan ateþlenen güdümlü füzeler, Tayvan sularýna düþmüþtü.

Çin, ziyaretin ardýndan Tayvan çevresindeki uçak ve gemi devriyelerini artýrarak Tayvan Boðazý'ný ayýran itibari "orta çizgi"yi geçtiði uçuþlarý düzenli hale getirmiþti.

Çin'in topraklarýnýn parçasý olduðunu savunduðu Tayvan, Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulduðu 1949'dan bu yana fiili baðýmsýzlýða sahip bulunuyor. Çin ana karasý ile Tayvan arasýnda iç savaþýn ardýndan ortaya çýkan ayrýlýk hala devam ediyor.

Pekin, "Tek Çin" ilkesini vurgulayarak Tayvan'ýn dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik iliþkiler kurmasýna, Birleþmiþ Milletler ve diðer uluslararasý kuruluþlarda temsil edilmesine karþý çýkýyor, kendisini tanýyan ülkelerin Tayvan ile diplomatik iliþkileri kesmesini þart koþuyor.