Çin, Tayvan'ýn etrafýný kuþatan kapsamlý askeri tatbikata baþladý

Çin Halk Kurtuluþ Ordusunun Doðu Cephesi Komutanlýðýndan yapýlan açýklama, Çin ordusunun, Tayvan Boðazý, Tayvan Adasý'nýn kuzey, güney ve doðu bölgeleri ile ana kara yakýnýndaki Kinmen, Matsu, Vuçi ve Dongyin adalarý çevresinde müþterek askeri tatbikata baþladýðý belirtildi.

Komutanlýk Sözcüsü Li Þi, tatbikatýn "Tayvan'ýn baðýmsýzlýðýna yönelik eylemlere karþý cezalandýrma ve dýþ güçlerin müdahalesine karþý uyarý olduðunu" ifade etti.

Komutanlýðýn açýklamasýnda, "Müþterek Kýlýç-2024A" adý verilen, iki gün sürecek tatbikata, kara, hava, deniz ve roket kuvvetlerinden birliklerin katýldýðý, "müþterek deniz-hava muharebe hazýrlýk devriyesi, müþterek muharebe alaný ele geçirme ve kontrol ile kilit hedeflere müþterek atýþ talimleri yapýlacaðý" kaydedildi.

Tatbikatta, "devriye araçlarýnýn Tayvan Adasý çevresindeki alanlara odaklanacaðý, ada zinciri içinde ve dýþýnda müþterek harekatlarla birliklerin gerçek muharebe kabiliyetlerinin test edileceði" aktarýldý.

Tayvan Savunma Bakanlýðý, sosyal medya platformu X'teki hesabýndan yaptýðý paylaþýmda, Çin ordusunun tatbikat duyurusunu kýnarken "Biz çatýþma arayýþýnda deðiliz ama çatýþmadan kaçacak da deðiliz. Ulusal güvenliðimizi koruyacaðýmýza güvenimiz tam." ifadesine yer verildi.

- TAYVAN'IN YENÝ LÝDERÝ LAÝ'NÝN YEMÝN TÖRENÝNÝN ARDINDAN GELDÝ

Tayvan'ýn çevresinde abluka oluþturan tatbikat, Ada'daki hükümetin yeni seçilen lideri Lai Ching-te'nin 20 Mayýs'taki yemin töreninin ardýndan geldi.

Tayvan'da 13 Ocak'ta yapýlan baþkanlýk seçimini kazanan iktidardaki Demokrat Ýlerici Partinin (DPP) adayý Lai Ching-te, bu hafta baþýnda yemin ederek görevine baþlamýþtý.

Lai, baþkan olarak yaptýðý ilk konuþmada, Tayvan Boðazý'nýn iki yakasýndaki statükoyu koruma sözü verirken Çin'e, Tayvan'ý askeri olarak tehdit etmeye son verme çaðrýsýnda bulunmuþtu.

Tayvan hükümetinin egemenliðe, demokrasiye, özgürlüðe ve statükonun korunmasýna baðlý kalacaðýný dile getiren Lai, "Anayasaya göre Çin Cumhuriyeti'nin (Tayvan) egemenliði bütün olarak halka aittir. Çin Cumhuriyeti ve Çin Halk Cumhuriyeti birbirinin boyunduruðunda deðildir." diye konuþmuþtu.

- ÇÝN, LAÝ'NÝN KONUÞMASINA TEPKÝ VERMÝÞTÝ

Pekin yönetimi, Lai'yi, baðýmsýzlýk arayýþýnda olacaðýna dair "tehlikeli iþaretler" verdiði gerekçesiyle eleþtirmiþti.

Çin'in Tayvan Ýliþkileri Ofisi Sözcüsü Çýn Binhua, yaptýðý açýklamada, Lai'nin konuþmasýnýn, onun "Tayvan'ýn baðýmsýzlýðý için çalýþan biri" olduðunu gözler önüne serdiðini savunarak, "Lai'nin konuþmasý, Tayvan'ýn baðýmsýzlýðý duruþuna inatla baðlý kalýyor, ayrýlýkçýlýk yanýlgýsýný teþvik ediyor ve baðýmsýzlýk için dýþ güçlere bel baðlayarak Tayvan Boðazý'nýn iki yakasý arasýnda cepheleþmeyi kýþkýrtýyor." ifadelerini kullanmýþtý.

Tayvan Ýliþkileri Ofisi, yayýmladýðý daha sert tondaki yazýlý açýklamada ise Lai'nin konuþmasýnýn, "çatýþma ve provokasyon, aldatma ve yalanlarla dolu olduðu" ve "Tayvan'ýn baðýmsýzlýk duruþunu daha da radikal ve riskli hale getirdiði" savunulmuþtu.

- ÇÝN, LAÝ'YÝ "BAÐIMSIZLIK YANLISI" VE "AYRILIKÇI" GÖRÜYOR

Lai, Çin tarafýndan "baðýmsýzlýk yanlýsý" ve "ayrýlýkçý" görülüyor. Çinli yetkililer, seçim öncesinde Lai'yi birçok kez "iflah olmaz", "sorun çýkaran" gibi ifadelerle anmýþtý.

Pekin yönetimi, seçim arifesinde Lai'nin Tayvan'ý baðýmsýzlýk doðrultusunda "tehlikeli bir yola" sokacaðý uyarýsý yapmýþ, seçilmesi halinde çatýþma ve savaþ riskinin doðabileceði imasýnda bulunmuþtu.

Çin'in tepkisi, DPP'nin genel siyasi çizgisine karþýtlýðýndan kaynaklanýyor. Parti, Ada'nýn egemenliðinden taviz verilmemesini, fiili baðýmsýzlýðýnýn korunmasýný savunan siyasi çizgiyi temsil ediyor.

Tayvan'da çok partili döneme geçilmesinden sonra kurulan DPP, Çin'deki iç savaþta komünistlerle mücadelede eden kurucu parti Koumintag'ýn "Çin'in meþru temsilcisi olma iddiasýndan" çok "Tayvan'ýn baðýmsýzlýðý" fikrine yakýn duruyor.

- ÇÝN-TAYVAN ANLAÞMAZLIÐI

Çin'de Ýkinci Dünya Savaþý'nýn ardýndan Çan Kay-þek liderliðindeki Çin Milliyetçi Partisi (Koumintag) güçleri ile Mao Zýdong önderliðindeki Çin Komünist Partisi (ÇKP) güçleri arasýnda yaþanan iç savaþta galip gelen komünistler, 1 Ekim 1949'da Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluþunu ilan etmiþti.

Ýç savaþý kaybeden Koumintag üyeleri ise Tayvan'a yerleþip 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarýnýn Ada'da devam ettiðini ileri sürerek, burada geçici hükümet kurmuþtu.

Çin Halk Cumhuriyeti'nin kendi topraklarýnýn parçasý olduðunu savunduðu Tayvan, 1949'dan bu yana fiili baðýmsýzlýða sahip bulunuyor. Çin ana karasý ile Tayvan arasýndaki ayrýlýk hala sürüyor.

Son yýllarda Tayvan üzerindeki askeri baskýyý artýran Pekin yönetimi, Ada'nýn ana kara ile yeniden birleþmesi için gerekirse güç kullanýmýný dýþlamayacaðýný vurguluyor.

JAPONYA: TAYVAN BOÐAZI'NDA BARIÞ SADECE ÜLKEMÝZ DEÐÝL TÜM ULUSLARARASI TOPLUM ÝÇÝN ÖNEMLÝ

Japonya hükümeti, Çin'in egemenlik ihtilafý içinde olduðu Tayvan'ýn etrafýnda baþlattýðý duyurulan askeri tatbikat sonrasý "Tayvan Boðazý'nda barýþ ve istikrarýn" önemini vurguladý.

Japonya Kabine Baþ Sekreteri Hayaþi Yoþimasa, düzenlediði basýn toplantýsýnda, Çin'in Ada yakýnlarýnda baþlattýðý askeri tatbikata iliþkin konuþtu.

Hayaþi, "Tayvan Boðazý'nda barýþ ve istikrar, sadece ülkemizin ulusal güvenliði açýsýndan deðil tüm uluslararasý toplumun istikrarý açýsýndan da önemli." dedi.

Çin ve Tayvan iliþkilerindeki geliþmeleri yakýndan izlediklerini kaydeden Hayaþi, Japonya'nýn Tayvan'ý çevreleyen sorunlarýn diyalog yoluyla barýþçýl bir þekilde çözülmesi gerektiði yönündeki yaklaþýmýný yineledi.