Fransýz kolonisi Yeni Kaledonya'daki olaylar 1800'lerden gelen bir gerginliðin sonucu!

Noh, 1853'te Fransýz kolonisi haline gelen Yeni Kaledonya'da son dönemde yaþanan þiddet olaylarýna iliþkin AA muhabirinin sorularýný yanýtladý.

Yeni Kaledonya'nýn uzun süredir Fransa'nýn "istismarý, sömürüsü ve baskýsý" altýnda olduðunu belirten Noh, "Kanak halký neredeyse 150 yýl boyunca, Fransýz apartheidinde köleleþtirildi, satýldý, belirli alanlarda yaþamaya zorlandý ve ayrýmcýlýða uðradý." ifadesini kullandý.

Noh, Fransa'nýn 1967'deki "sosyalist ulusal kurtuluþ hareketine" týpký Cezayir'de olduðu gibi "vahþice" karþýlýk verdiðini söyleyerek, "Kanak sosyalistlerinin liderlerinin çoðuna iþkence ettiler ve genellikle çok acýmasýz yöntemlerle öldürdüler. 1980'lerde bu durum o kadar aþýrý bir hal aldý ki iç savaþ seviyesine ulaþtý." dedi.

1988'deki Matignon Anlaþmasý'nýn ardýndan Yeni Kaledonya halkýna 3 farklý baðýmsýzlýk referandumu sözü verildiðini hatýrlatan Noh, "Fransa bu anlaþmayla, sükunet karþýlýðýnda 10 yýl içinde baðýmsýzlýk için referandum sözü verdi. Bu söz tutulmadý, hatta Fransa bu söze ihanet etti. 10 yýl boyunca bunu baltalamak için ellerinden gelen her þeyi yaptýlar." ifadelerini kullandý.

"Ertelenen adalet, saðlanmayan adalettir." ifadesini kullanan Noh, referandumlarýn, baðýmsýzlýk karþýtlarýnýn lehine sonuçlanmasýnýn, Fransa'nýn uyguladýðý politikalarýn eseri olduðunu da dile getirdi.

Noh, "Yerel halk Fransa'dan referandumu bir sonraki yýla ertelemesini talep ettiðinde Fransýzlar bunu reddetti ve bunu bir fýrsat olarak gördüler." diyerek, Fransýz hükümetini, Kovid-19 salgýnýný, referandumun lehine sonuçlanmasý için kullanmakla suçladý. Noh, "Fransýzlar ne yaptýklarýnýn farkýndaydýlar. (Fransa Cumhurbaþkaný Emmanuel) Macron ne yaptýðýný çok iyi biliyordu." diye konuþtu.

K J Noh, "Macron'un önerdiði ve Fransýz yasama meclisinin kabul ettiði þey, Fransa'dan ve Avrupa'dan gelen yeni göçmenlerin, seçmen olmasýna izin vermekti. Yani gelecekteki herhangi bir seçimde veya gelecekteki herhangi bir referandumda oy kullanmalarýna izin verilmesiydi." ifadelerini kullandý.

Fransa'nýn 1870'lerde Yeni Kaledonya'ya 22 bin göçmen gönderdiðini de hatýrlatan Noh, Ada'daki güncel durumun bu nedenle "neredeyse iç savaþa dönüþtüðünü" kaydetti.

Noh, "Macron þu anda olaðanüstü zor bir durumla karþý karþýya ancak herhangi bir isyaný ve baðýmsýzlýða yönelik gelecekteki herhangi bir hareketi bastýrmaya kararlý çünkü Fransýzlar hala imparatorluk ve sömürge geleneklerine baðlý." diye konuþtu.

Fransa'nýn Yeni Kaledonya'ya göçü kontrol ettiðini de belirten Noh, "Yeni Kaledonya'nýn güvenlik, göç, dýþiþleri ve askeriye gibi alanlarda baðýmsýzlýðý yok. Referanduma kendi lehlerine sonuçlanacak þekilde hile karýþtýrdýlar. Þimdi de Yeni Kaledonya halkýnýn baðýmsýzlýk þansýný engellemek için seçmenleri yeniden yapýlandýrmak istiyorlar." ifadesini kullandý.

Noh, Fransa'nýn güncel durum hakkýnda alacaðý kararlarýn kýsa vadede "baský ve þiddet" odaklý olacaðýný söyleyerek "Macron'un çaresiz olduðunu görüyorum. Yeni Kaledonya'daki bazý çýkarlarýný korumak için elinden geleni yapacaðý kanýsýndayým." dedi.

- "ULUSLARARASI CAMÝANIN FAZLA DÝKKATÝNÝ ÇEKMEDEN OLAYI BASTIRMAYA ÇALIÞIYORLAR"

Noh, Yeni Kaledonya'daki durum karþýsýnda sessiz kalan Batý medyasýna iliþkin, "Bu durum 30-40 yýldýr dolmaya devam eden bir barut fýçýsý gibi. Bunu saklamayý nasýl baþaracaklar bilmiyorum ama uluslararasý camianýn fazla dikkatini çekmeden olayý bastýrmaya çalýþýyorlar." deðerlendirmesini yaptý.

Fransa'nýn Yeni Kaledonya'daki olaylardan Azerbaycan'ý sorumlu tutmasýný da "saçma" olarak nitelendiren Noh, "Bakü Giriþimi geçen yýl oluþturuldu. Yaþananlar ise 30 yýldýr süregelen bir sorun. Baðýmsýzlýk arzusu en azýndan 1960'lara kadar uzanýyor. Yeni Kaledonya'daki tüm sorunlar Fransa ile iliþkilendirilebilecek sorunlar, bu durumda diðer ülkeleri suçlamanýn gerçekten saçma olduðunu düþünüyorum." dedi.

- YENÝ KALEDONYA'DA OLAÐANÜSTÜ HALE GÝDEN SÜREÇ

Yeni Kaledonya, 24 Eylül 1853'te kolonisi haline geldiði Fransa'nýn anayasa deðiþikliði tasarýsý ile Ada'daki 25 binden fazla Fransýz'a oy hakký verilmesine karþý çýkmasý nedeniyle Fransýz polisi ile yerel halk arasýnda þiddetli çatýþmalara sahne oldu.

Yaþanan þiddet olaylarýnda 6 kiþi hayatýný kaybetmiþti. Yeni Kaledonya'da artan þiddet olaylarýnýn ardýndan olaðanüstü hal ilan edilmiþti.

Yeni Kaledonya'da baðýmsýzlýk yanlýlarý, Fransýz hükümetinin baðýmsýzlýk yanlýsý yerel halkýn gücünü kýrmaya neden olacak anayasal reform giriþimine karþý çýkýyor.

Yeni Kaledonya'nýn yerel halký Kanaklar, 300 bin olan Ada nüfusunun yaklaþýk yüzde 40'ýný oluþturuyor.

Ada'da 2018, 2020 ve 2021'de olmak üzere 3 kez baðýmsýzlýk için referandum yapýlmýþ, baðýmsýzlýk yanlýlarý yüzde 50'ye ulaþamamýþ ancak bu kritik eþiðe yaklaþan oranlarý yakalamýþtý.