''Gazze Mahkemesi'' kuruldu

Birleþmiþ Milletler (BM) Filistin eski Özel Raportörü Richard Falk'ýn liderliðinde yürütülen projenin baþkanlýk heyetinde yine BM eski özel raportörlerinden Michael Lynk ve Hilal Elver gibi isimlerin yaný sýra akademi dünyasýndan Noura Erakat, Susan Akram, Ahmet Köroðlu, John Reynolds, Diana Buttu, Cemil Aydýn ve Penny Green bulunuyor.

Mahkemenin önemli bileþenlerinden olan "mahkeme üyeleri" arasýnda farklý arka planlara sahip dünyanýn çeþitli bölgelerinden pek çok önemli isim yer alýyor. Londra'daki toplantýya da katýlan bu isimler arasýnda Ilan Pappe, Jeff Halper, Ussama Makdisi, Ayhan Çitil, Cornell West, Avi Shlaim, Naomi Klein, Aslý Bali, Mahmood Mamdani, Craig Mokhiber, Hatem Bazian, Mehmet Karlý, Sami Al Arian, Farank Barat, Hassan Jabareen, Willy Mutunga, Victor Kattan ve Victoria Brittain da yer alýyor.

Londra'daki toplantýnýn ilk gününde ayrýca, mahkeme için önemli iþlevi olacak Filistinli sivil toplum kuruluþlarý ve hak örgütleri temsilcileri ile özel oturum düzenlendi. Bu oturuma katýlan sivil toplum kuruluþlarý arasýnda Law for Palestine, Filistin STK'leri Aðý (Palestinian Environmental NGOs Network), Arap Gýda Egemenliði Aðý (APN), Ýsrail'deki Arap Azýnlýk Haklarýný Koruma Hukuk Merkezi (Adalah), Filistinli insan haklarý örgütü Al-Haq, BADIL, Al-Mezan Center for Human Rights, Filistinli tutuklularýn haklarýný aramak için kurulan sivil toplum kuruluþu" Addameer Mahkum Desteði ve Ýnsan Haklarý Derneði, Filistin Ýnsan Haklarý Merkezi (PCHR) bulunuyor.

Mahkeme, 50 üye ülke gençlik kuruluþu ve 16 Müslüman azýnlýk temsilcisi uluslararasý gençlik kuruluþu olmak üzere 66 gençlik kuruluþu üyeden oluþan Ýslam Ýþbirliði Teþkilatý Gençlik Forumunun (ICYF) desteðiyle düzenleniyor.

- ÝLK HAZIRLIK TOPLANTILARI LONDRA'DA YAPILDI

Gazze Mahkemesi kapsamýnda ilk hazýrlýk toplantýlarýnýn yapýldýðý Londra'da, lojistik süreçler, mahkemenin organizasyon yapýsýnýn oluþturulmasý ve çalýþma esaslarý belirlendi. Toplantýlarda, mahkemenin iþleyiþine dair temel prensipler, yürütme ve iletiþim stratejileri gibi konular da ayrýntýlý olarak gündeme geldi.

Halk vicdanýna dayanan mahkemenin ikinci ayaðýnýn, Mayýs 2025'te Bosna Hersek'in baþkenti Saraybosna'da, üçüncü ve son aþamasýnýn ise Ekim 2025'te Ýstanbul'da yapýlmasý öngörülüyor.

Saraybosna'da yapýlacak oturumda, hazýrlanan raporlar, tanýk ifadeleri ve taslak beyanname kamuoyuna sunulacak. Toplantýya, Gazze'deki durumdan etkilenen bireylerin yaný sýra bölgedeki sivil toplum temsilcileri ve uzman tanýklar da katýlacak.

- ANA DURUÞMA, EKÝM 2025'TE ÝSTANBUL'DA YAPILACAK

Gazze Mahkemesi'nin en önemli aþamalarýndan biri olan ve Ekim 2025'te Ýstanbul'da yapýlacak ana duruþmada, aralarýnda hukuk, kültür, siyaset ve sivil toplum alanlarýnda uzmanlaþmýþ isimlerin yer aldýðý kurul, kurban ve tanýk ifadelerini dinleyecek, nihai kararýn taslaðýný açýklayacak. Ayrýca, Gazze Mahkemesi'nin sürecine dair son geliþmeler doðrultusunda özel bir yetki ve tavsiye içeren kararlar da açýklanacak.

- AMAÇ: GAZZE'DE YAÞANANLARI FARKLI YÖNLERÝYLE ELE ALMAK VE FARKINDALIK YARATMAK

Gazze Mahkemesi, temel olarak 7 Ekim'in ardýndan Ýsrail tarafýndan iþlenen ciddi insan haklarý ihlalleri ve soykýrým dahil uluslararasý suçlara iliþkin iddialarý araþtýrmak ve deðerlendirmek amacýyla kuruldu.

Mahkeme, ilgili insan haklarý savunucularý, uluslararasý hukuk uzmanlarý ve Gazze'deki insan haklarý ihlalleriyle ilgilenen uluslararasý ve bölgesel sivil toplum örgütleri tarafýndan organize edilen bir giriþim olarak dikkati çekiyor.

Baðýmsýz bir inisiyatif olarak kurulan mahkeme, Filistin halkýna yönelik aðýr insan haklarý ihlallerini gündeme taþýyarak uluslararasý toplumun dikkatini çekmeyi hedefliyor.

Mahkeme üyelerinin, Gazze'deki insani krizin boyutlarýna odaklanacaðý duruþmalar kapsamýnda, Ýsrail'in devam eden savaþ suçlarýna iliþkin hesap verebilirlik eksikliði giderilecek ve bu suçlardan etkilenen bireyler ve sivil toplum örgütlerinin tanýklýklarý dinlenecek. Ýsrail, Gazze'de soykýrým ve savaþ suçu iþlediði gerekçesiyle gýyabýnda yargýlanacak.

Mahkemenin, yargýlamalarýný tam bir þeffaflýkla yürütmesi, uluslararasý güç çevrelerinden baðýmsýz ve kýsýtlamalar olmaksýzýn çalýþmasý ve görevini ulaþýlabilir bir takvim içinde tamamlamasý hedefleniyor.

Gazze Mahkemesi, Uluslararasý Ceza Mahkemesi (UCM) ve Uluslararasý Adalet Divaný (UAD) gibi uluslararasý yargý kurumlarýnýn siyasi etkiler nedeniyle ele alamadýðý veya davalarýn sonuçlanmasýnýn oldukça uzun sürdüðü insan haklarý ihlallerine iliþkin alternatif forum sunmayý amaçlýyor. Bu yönüyle UCM ve UAD'a alternatif deðil, bu kuruþlarý desteklemeyi amaçlayan mahkeme, hukuki açýdan güvenilir sonuçlar üretmeyi ve küresel farkýndalýk oluþturmayý hedefliyor.