Donald Trump'ýn ABD'nin yeni dönem baþkaný olarak siyaset sahnesine geri dönmesinin Irak'ý siyasi ve ekonomik açýdan ne ölçüde etkileyeceði tartýþýlýyor.
Irak Baþbakaný Muhammed Þiya es-Sudani, ABD'nin 47. Baþkaný seçilen Trump ile telefonda görüþerek, ekonomi, finans, enerji ve teknoloji alanlarýnda yakýn iþbirliði yoluyla iki ülke arasýndaki stratejik ortaklýðý ilerletme ve ikili iliþkileri güvenlik boyutunun ötesine geçecek þekilde güçlendirme arzusunu dile getirmiþti.
Baþbakan Sudani'nin, Trump'ýn seçim kampanyasý sýrasýnda bölgedeki savaþlarý sona erdirme taahhüdünü de içeren söz ve vaatlerinden bahsettiði ve bunun için iki tarafýn birlikte koordineli hareket etme konusunda fikir mutabakatýna vardýðý açýklanmýþtý.
Trump da Sudani ile olumlu çalýþma ve yakýn gelecekte Irak ile Amerika Birleþik Devletleri arasýnda geliþen iliþkileri görüþmek ve bu ortak dosyalar üzerinde çalýþmak üzere bir araya gelme arzusunu ifade etmiþti.
Ancak Trump döneminde Baðdat ve Washington arasýndaki stratejik güvenlik anlaþmasýnýn akýbeti, ABD'nin Irak'taki varlýðý ve Irak'tan çekilip çekilmeyeceði sorularý da gündemde.
AA muhabirine konuþan Iraklý gazeteci Muhammed el-Ferid, ABD'nin Trump döneminde Irak dýþ politikasýnýn deðiþmeyeceði kanaatini dile getirerek, "ABD dýþ politikasýnýn Trump'ýn yeni döneminde deðiþmesi bekleniyor ancak geçmiþteki tecrübelerden de hareketle Irak'ýn özellikle piyasasýna müdahale etmesi ve dolarýn yükselmesi, ayrýca egemenliðine saldýrýlmasý gibi konular göz önüne alýndýðýnda bu politikanýn deðiþmeyeceði kanaatindeyim." deðerlendirmesinde bulundu.
ABD baþkanlýðýndaki koalisyon güçlerinin Irak'tan tamamen çekilmesinin de zor olduðunu ifade eden Ferid, þunlarý kaydetti:
"Donald Trump'ýn Irak siyasetine müdahalesinden dolayý geçmiþteki politikalarý Irak halký tarafýndan kabul edilmiyordu. Trump, vaktiyle Ayn el-Esed Üssü'nü hükümetin bilgisi olmadan ziyaret etmiþti. ABD'nin Irak'a yönelik politika ve vizyonu deðiþmez."
Ferid, Irak'ta bir mahkeme tarafýndan Haþdi Þabi Baþkan Yardýmcýsý Ebu Mehdi Mühendis'in ABD saldýrýsýnda öldürülmesinden dolayý yaklaþýk 4 yýl önce Trump hakkýnda yakalama kararý çýkarýldýðýný da hatýrlatarak Trump hakkýndaki tutuklama kararýnýn yürürlüðe girmesi meselesinin yargýya ait olduðunu söyledi.
- "ABD'NÝN IRAK'TAN ÇEKÝLECEÐÝNÝ DÜÞÜNMÜYORUM"
Iraklý aktivist Hedil el-Cenabi de ABD'nin Trump döneminde Irak'tan çekilmesinin söz konusu olmayacaðýný söyleyerek, "Biz zaten Amerika'nýn elinde kalmýþ durumdayýz. Trump, geçmiþte ABD'yi yönetenlerden daha iyi olabilir ancak 2003'ten beri ABD'nin Irak'a hiçbir faydasý olmadý. Durum her alanda daha kötüye gitti. ABD'nin Irak'tan çekileceðini düþünmüyorum." þeklinde konuþtu.
- KOALÝSYON GÜÇLERÝNÝN IRAK'TAN ÇEKÝLMESÝ MÜMKÜN MÜ?
Irak Meclisi Güvenlik ve Savunma Komisyonu Üyesi Yasir Vitvit de ABD'nin Trump döneminde Irak'a yönelik politikasýnýn henüz netlik kazanmadýðýný ifade ederek, "Ýktidara gelen her yeni Amerikan Baþkaný, kendi yönetimini ve ekibini getiriyor. Ancak Trump'ýn henüz iktidarý devralmadýðý ve bu sürenin önümüzdeki ocak ayýna kadar uzayabileceði göz önünde bulundurulduðunda politikasýnda henüz netlik söz konusu deðil." dedi.
Irak ve ABD arasýndaki güvenlik anlaþmasý ve koalisyon güçlerinin akýbetinin ne olacaðý sorusuna ise Vitvit, þu yanýtý verdi:
"Þimdiye kadar Trump'ýn uluslararasý koalisyon güçlerinin geri çekilmesi anlaþmasýný sürdürüp sürdürmeyeceðini bilmiyoruz. Ancak güvenlik anlaþmasýný iptal etmek de çok zor olmayabilir. Bu yöndeki veriler bilinmiyor, karar yeni Amerikan yönetimine kalmýþ ve her þey mümkün."
Vitvit, Irak'taki Þii milis güçlerinin Trump ABD'sinin olasý saldýrý gibi ani tepkilerini de hesaba kattýklarýný ifade etti.
Yeni dönemde Trump'ýn Iraklý Þii milis yapýlarý hedef alabileceðini savunan Iraklý siyaset uzmaný Ahmed Yasiri de "Trump, sürprizleri seven ve seçici bir lider karakterine sahip. Belli bir konu veya taraf (Haþdi Þabi gibi) seçerek önceden haber vermeden saldýrabilir. Ýran da bu konuyu gayet iyi biliyor ve bu nedenle Trump'ýn yönetime geçmesini istemiyordu." deðerlendirmesinde bulundu.
Ýmara aþireti liderlerinden Ali el-Ýmara da Trump'ýn yeniden ABD Baþkaný seçilmesiyle Irak ve bölgeyi þiddet sarmalýnýn beklediðini savunarak, "Trump'ýn 'savaþlarý sona erdirme' açýklamasý gerçekçi deðil. ABD, kendi çýkarý için çalýþýyor. Trump, Irak ve bölge ülkelerinin parasýný da elinden alacak. Savaþ bölgeleri geniþlemeyecek ancak bölgede ekonomik savaþ çýkarýlacak." ifadelerini kullandý.
- "IRAK'TA DEÐÝÞÝM OLABÝLECEÐÝNÝ DÜÞÜNÜYORUM"
"ABD'nin dünya ve bölgeye yönelik politikasý çýkar temellidir." diyen akademisyen Halil Hafaci de ABD Baþkanlarýnýn, ülkelerinin ekonomik çýkarýný her þeyin üstünde gördüðünü dile getirdi.
Hafaci, "ABD'nin politikalarý sabittir ve çizilmiþtir. Trump'ýn Irak'a yardým etmesini de temenni ediyoruz. Irak'ta da deðiþim olabileceðini ve durumun olumlu yönde ilerleyeceðini düþünüyorum." dedi.
Iraklý vatandaþ Hatem Nayif ise Trump'ýn bölgedeki savaþlarý son erdireceðini söylediðini hatýrlatarak, Irak hükümetinin Trump yönetimiyle ABD'nin savaþ deðil, barýþ ve istikrar politikasý geliþtirmesi yönünde anlaþmasý gerektiðini söyledi.
"Savaþlar, bizden çok þey aldý, yordu ve ülkelerimizi geri býraktý." diyen Nayif, Trump'ýn Irak'a yönelik ekonomik saldýrý politikasýndan da uzak durmasý temennisini dile getirdi.