Ýran'da 5 muhafazakar ve 1 reformist isme adaylýk izni çýktý

Anayasayý Koruyucular Konseyi, nihai aday listesini Ýçiþleri Bakanlýðýna göndermesinin ardýndan bakanlýk adaylarý açýkladý.

Ýran Ýçiþleri Bakanlýðýnýn yayýmladýðý nihai aday listesinde muhafazakarlardan Meclis Baþkaný Muhammed Bakýr Kalibaf, eski Ulusal Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Said Celili, eski Ýçiþleri Bakaný Mustafa Purmuhammedi, Þehit ve Gaziler Vakfý Baþkaný Emir Hüseyin Kadýzadehaþimi, Tahran Belediye Baþkaný Ali Rýza Zakani ile reformistlerden eski Saðlýk Bakaný Tebriz Milletvekili Mesud Pezeþkiyan yer aldý.

Nihai aday listesine göre, ýlýmlý muhafazakar eski Ýran Meclisi Baþkaný Ali Laricani, eski Cumhurbaþkaný Mahmud Ahmedinejad ve reformistlerin adaylarýndan Cumhurbaþkaný Birinci Yardýmcýsý Ýshak Cihangiri veto edildi.

Konseyin seçime katýlmasýna onay verdiði adaylar 27 Haziran sabah 08.00'e kadar kampanya faaliyetlerini sürdürebilecek.

Cumhurbaþkaný seçimine adaylýk izni alan isimler:

- Said Celili

Muhafazakar kimliðiyle bilinen 58 yaþýndaki Said Celili, eski Cumhurbaþkaný Mahmud Ahmedinejad döneminde 2007-2013 yýllarýnda Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreterliði görevinde bulundu. Celili ayný dönemde Ýran'ýn nükleer görüþmelerinde Baþmüzakereci olarak görev yaptý.

Celili'nin Meclisteki gücü ve muhafazakarlar içindeki etkinliði kendisini aday olmasý halinde cumhurbaþkanlýðýna taþýyabilecek durumda ancak kendisinin katý görüþleriyle tanýnmasýnýn ise oy potansiyelini azalttýðý yorumlarý yapýlýyor. Celili, 2021'deki seçimlerde aday olmuþ ancak daha sonra Ýbrahim Reisi lehinde adaylýktan çekilmiþti.

Halihazýrda Ýran lideri Ayetullah Ali Hamaney'in Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi'ndeki temsilcisi Celili, kayýt iþlemleri sonrasý yaptýðý konuþmada, göreve gelmesi halinde odak noktasýnýn "hizmet, dürüstlük, verimlilik ve adalet" olacaðýný ve Reisi hükümetinin politikalarýný devam ettireceklerini söyledi.

Celili, "Ýran artýk büyük güçlerle eþit kabul edilmektedir. Artýk, tek tek tüm Ýran halkýnýn ülkenin kalkýnmasýnda rol oynamasýnýn vaktidir." ifadesini kullandý.

- Muhammed Bakýr Kalibaf

Eski Devrim Muhafýzlarý Ordusu Hava Kuvvetleri Komutaný Muhammed Bakýr Kalibaf (62) bir dönem Ýran Emniyet Genel Müdürü olarak görev yaptý.

2005-2017 yýllarýnda Tahran Belediye Baþkaný görevini yürüten Kalibaf, 2005, 2013 ve 2017'de cumhurbaþkaný seçimlerine aday oldu. Kalibaf, 2017'deki seçimde ise helikopter kazasýnda hayatýný kaybeden Cumhurbaþkaný Ýbrahim Reisi lehine adaylýktan çekildi.

Mayýs 2020'den bu yana Ýran Meclis Baþkaný olarak görev yapan muhafazakar siyasetçi Kalibaf, seçimin güçlü isimlerinden görünse de Tahran'dan aday olduðu son genel seçimlerde Meclise ancak dördüncü sýrada girebildi. Kalibaf'ýn oðlu Ýshak'ýn Kanada'da daimi oturum baþvurusunda bulunmasýnýn ortaya çýkmasý ülkede tepkilere yol açtý.

- Mesud Pezeþkiyan

Reformist kanadýn önde gelen isimlerinden Tebriz Milletvekili Mesud Pezeþkiyan, eski Cumhurbaþkaný Muhammed Hatemi döneminde 2001-2005 arasýnda Saðlýk Bakaný olarak görev yaptý.

2021'deki cumhurbaþkanlýðý seçimlerinde Ýbrahim Reisi'ye karþý aday olma talebi Anayasayý Koruyucular Konseyi tarafýndan veto edildi. Pezeþkiyan, son genel seçimlerde ise Tebriz'den birinci sýrada Meclis'e girdi.

- Mustafa Purmuhammedi

Muhafazakar kimliðiyle bilinen Mustafa Purmuhammedi, uzun yýllar savcý olarak görev yaptý. 1997-1999 yýllarý arasýnda Ýstihbarat Bakan Yardýmcýsý olan Purmuhammedi, Mahmud Ahmedinejad döneminde 3 yýl Ýçiþleri Bakaný olarak görev yaptý. Mustafa Purmuhammedi, Hasan Ruhani'nin cumhurbaþkaný olduðu dönemde de 4 yýl Adalet Bakaný görevini yürüttü.

Rejim muhalifleri tarafýndan "ölüm komitesi" olarak adlandýrýlan 4 kiþilik heyette yer alan Purmuhammedi'nin o dönem yaklaþýk 3 bin kiþinin idam edildiði kararlarý veren isimlerin baþýnda geldiði iddia ediliyor.

- Emir Hüseyin Kadýzadehaþimi

Muhafazakar siyasetçi Emir Hüseyin Kadýzade Haþimi, siyasi hayata atýlmadan önce Simnan Saðlýk Bilimleri Üniversitesi Rektörü olarak görev yaptý. 2008'den 2021'e kadar 4 dönem Milletvekili olan Kadýzadehaþimi, þu anda Þehit ve Gaziler Vakfý Baþkaný olarak ayný zamanda Cumhurbaþkaný Yardýmcýsý sayýlýyor.

- Ali Rýza Zakani

Muhafazakar siyasetçi Tahran Belediye Baþkaný Ali Rýza Zakani, 4 dönem Milletvekili olarak görev yaptý. Tahran Üniversitesi'nde nükleer týp okuyan Zakani, Irak savaþýnda eli, ayaðý ve boynundan yaralandý. Zakani 2013 ve 2017'de yapýlan cumhurbaþkanlýðý seçimleri için de aday oldu ancak veto edildi. 2021'deki cumhurbaþkaný seçimine adaylýk baþvurusu kabul edilen Zakani, Reisi lehine çekildi. Zakani, 2021'den bu yana Tahran Belediye Baþkaný görevinde bulunuyor.