Koalisyon ortaklarýndan Italia Viva (Iv) partisinin 13 Ocak'ta, teknokrat Baþbakan Conte’nin liderlik ettiði 5 Yýldýz Hareketi (M5S), Demokratik Parti (PD), Özgürler ve Eþitler (LeU) ile oluþturduðu dörtlü koalisyondan çekildiðini açýklamasýyla baþlayan ve parlamentodan gelen kritik güvenoyuyla þimdilik yatýþan krizi, ülkenin önde gelen siyaset yorumcularý, AA muhabirine deðerlendirdi.
Roma'daki Mercatorum Üniversitesinden siyaset bilimci Prof. Massimiliano Panarari, 2. Conte Hükümetinin parlamentonun üst kanadý Senatodan salt çoðunluk olmadan güvenoyu aldýðýna dikkati çekerek, "Senatoda önceki günkü sonuçlarýn gösterdiði sayýlardan sonra doðal olarak hükümet daha kýrýlgan bir konumda." dedi.
Hükümet için gelecek günlerin belirleyici olacaðýný dile getiren Panarari, "Gelecek günlerde diyorum çünkü hükümetin bir an önce parlamenterlerden oluþan bir gruba ihtiyacý var. Bu merkezdeki bazý senatörler ya da umduklarý gibi Renzi’nin partisinden kopanlardan bir grup olarak oluþabilir. Bu da parlamentodaki çoðunluk sorununu çözebilir." ifadelerini kullandý.
Hükümetin, Senatoda salt çoðunluðunun olmamasýnýn bazý komisyonlarda azýnlýk durumuna düþmesine yol açtýðýna iþaret eden Panarari, "Bütçe ve Anayasa gibi iki temel komisyonda hükümetin çoðunluðu riskte. Hükümetin onayladýðý AB'den gelen kurtarma fonu bütçe komisyonundan geçmek durumunda." diye konuþtu.
Conte’nin Parlamentodan salt çoðunluk olmadan da olsa ilerlemeye devam etmesi bakýmýndan bir sonuç aldýðýný ve güçlü bir çoðunlukla 3. kez hükümet kurabileceðini dile getiren Massimiliano Panarari, "Sonuç aldý, kendi imajýný kurtardý ama yönetimi daha zayýfladý." dedi.
Prof. Panarari, krizi partisi Iv'yi hükümetten çekerek baþlatan eski Baþbakan Matteo Renzi’nin dünkü oylamadan sonra durumunun daha karmaþýk olduðunu ve partisinin bölünme riski bulunduðunu söyledi. Panarari, hükümetin çökmesi ya da popülizme kaçmayacak þekilde muhalefet yapmasý durumunda Renzi'nin yeniden canlanabileceðini kaydetti.
- Diamanti: "Kriz henüz bitmedi"
Ýtalya'da son yýllarda sosyal medya ve internetten yayýnladýðý istatistikler, seçim sonuçlarýna iliþkin sunduðu anlýk veri ve analizlerle öne çýkan Quorum Ajansýnýn kurucularýndan Giovanni Diamanti de bu krizin henüz tam olarak bitmediðini söyledi.
Senatodaki güven oylamasýnda krizi, koalisyondan ayrýlarak baþlatan Matteo Renzi'nin kaybettiðini ifade eden Diamanti, "Bir kazanan var mý emin deðilim ama kaybeden biri varsa o da Matteo Renzi. Conte'yi baþbakanlýktan indirmek istiyordu ama iktidardaki yerini, siyasetteki aðýrlýðý da olmak üzere her þeyi kaybeden o oldu. Ama Conte yerinde kaldý." dedi.
Conte'nin 2018-2019 dönemindeki ilk hükümeti sýrasýnda benzer mücadeleyi dönemin koalisyon ortaðý aþýrý saðcý lider Matteo Salvini'ye karþý verdiðini ve bundan kazanarak çýktýðýný anlatan Diamanti, "Bu krizde ise kazandý mý henüz söyleyemiyorum. Bunun için biraz daha beklemek lazým. Burada þu var Conte, birkaç gün ve hafta içinde Parlamentoda kendi üzerinden yeniden alternatif bir konsensüs, çoðunluk yaratmayý baþardý. Þu anda tam olarak görmeden salt çoðunluktan bahsedemiyoruz bu hükümet için. Dünkü gibi tek tek savaþlarý kazanabilirler ama bu þekilde ülkeyi yönetemezler." diye konuþtu.
Conte'nin dünkü Senatoda hükümetini az farkla da olsa koruduðuna dikkati çeken Diamanti, "Renzi kaybetti ama Conte de þu an daha kýrýlgan bir pozisyonda." dedi.
Baþbakan Conte'nin çoðunluðu güçlendirmekten bahsettiði hatýrlatýlarak, böyle bir imkaný olup olmadýðý sorulan Diamanti, "Evet böyle imkan var." yanýtýný verdi.
Diamanti, gelecek dönemde yeni bir kriz olma ihtimalinin sorulmasý üzerine de "Gelecek dönemde bir kriz olma ihtimali halen var. Eðer bu hükümet ve çoðunluðu takviye edilmediði, istikrarlý olmadýðý sürece bu ihtimal var. Bu aylarda hangi yönde seyredeceðini göreceðiz." yorumunu yaptý.
M5S, PD, LeU'nun üçlü koalisyon olarak baþladýðý, PD’nin bölünüp içinden Iv'nin çýkmasýyla dörtlü koalisyona dönüþen "2. Conte Hükümeti", yine Giuseppe Conte liderliðindeki M5S ile aþýrý saðcý Lig Partisinin oluþturduðu koalisyon hükümetinin yerine 5 Eylül 2019'da kurulmuþtu.
Koalisyonun küçük ortaklarýndan Iv, 13 Ocak'ta Avrupa Birliði’nden gelecek kurtarma fonuna iliþkin baþbakanlýðýn hazýrladýðý planý ve Conte'yi sert þekilde eleþtirerek hükümetten çekilmiþti. Üçlü koalisyon olarak yoluna devam eden 2. Conte Hükümeti, Parlamentonun alt kanadý Temsilciler Meclisinden salt çoðunlukla, Senatodan ise salt çoðunluk olmadan güvenoyu alabilmiþti.