Kýbrýs Barýþ Harekatý adada 48 yýldýr barýþýn teminatý. Ýki toplumun yaþadýðý Kýbrýs'ta ABD'nin aldýðý karar, barýþa gölge düþürdü. Washington, Güney Kýbrýs Rum Yönetimi'ne yönelik silah ambargosunu kaldýrdý. Peki bu ne anlama geliyor, Ada'da silahlanma yarýþý baþlarsa, sonuçlarý ne olur? TRT Haber bu sorulara cevap aradý.
Bir tarafta Kuzey Kýbrýs Türk Cumhuriyeti (KKTC), diðer tarafta Güney Kýbrýs Rum Yönetimi...
Bir ada üzerinde iki ayrý devlet...
Mehmetçik 1974'teki harekatla barýþý saðladý. Her iki tarafta 48 yýldýr askeri denge oluþtu. Ancak ABD yüzünden o denge bozulmak üzere.
Cumhubaþkaný Recep Tayyip Erdoðan, "Ne içerik ne de zamanlama bakýmýndan izahý yoktur. Rum-Yunan ikilisinin Doðu Akdeniz'de barýþ ve istikrarý tehdit eden adýmlarýný görmezden gelen hatta teþvik eden Amerika bu adýmýyla Ada'da bir de silahlanma yarýþýna yol açacaktýr." açýklamasýný yaptý.
Bugün Kýbrýs'ta resmi sýnýrlar belli deðil. Kuzeyde Kýbrýs Türkleri, güneyde Rumlar.
Ortada barýþ gücünün konuþlandýðý yeþil hat. Ýngiltere'nin topraðý olan iki üs. 4 parçalý adada iki toplumun yaþadýðý denge hakim.
1974'ten sonra ABD, askeri desteðini Yunanistan lehine iþletti. 1987'de ise Rum Yönetimi'ne silah ambargosu uygulamaya baþladý.
Ancak 35 yýldýr Ada'da izlediði denge politikasýnda deðiþikliðe gitti. Önce ölümcül olmayan savunma malzemelerin ihracýnýn önünü açtý. Ardýndan Güney Kýbrýs Rum Yönetimi'ne (GKRY) silah ambargosunu kaldýrdý.
Beykent Üniversitsi Öðretim Üyesi Dr. Kemal Olçar, "ABD özellikle Avrupa'nýn ve diðer bölgelerin Rusya'nýn enerji kaynaklarýna baðýmlýlýðýný aþaðý indirmek, düþürmek için Akdeniz'de oluþan meydana gelen çýkartýlan bu rezervlerin Avrupa'ya aktarýmýný ön plana çýkartýyor. O yüzden Rusya'dan bir an evvel enerji baðýmlýlýðýndan kurtulmak için Akdeniz'i bir oyun alaný haline getirmiþtir. Ýþte Kýbrýs da bu oyunun bir parçasý." deðerlendirmesinde bulunuyor.
Türk Silahlý Kuvvetleri Kýbrýs'ta Kolordu seviyesinde güç bulunduruyor.
Kolordu 40 bin askerden oluþuyor. Yüzlerce tank, obüsler, hava savunma sistemleri, caydýrýcý güç olarak öne çýkýyor.
Ayrýca 3 yýldýr Geçitkale Havalimaný'nda ÝHA ve SÝHA'lar da konuþlu. Mehmetçik, 48 yýldýr Kýbrýs Türklerinin güvenliðini saðlýyor.
Cumhurbaþkaný Erdoðan, "Silah mühimmat araç gereç bu konularda da hem kara hem hava hem deniz bütün bunlarla ilgili adýmlarý atýyoruz. Bu son adýmýn da cevapsýz kalmayacaðýný Kýbrýs Türk halkýnýn güvenliði için her türlü tedbirin alýnacaðýnýn herkesin bilmesi gerekir." dedi.
Silahlanma yarýþý Ada'daki barýþa zarar verecek. Rum Yönetimi'nin silahlanmaya baþlamasýyla Türk ordusu da varlýðýný artýracak.
Türk Silahlý Kuvvetleri kýsa sürede Ada'ya güç yerleþtirebilecek kapasiteye sahip. Öyle ki Türkiye'nin adaya uzaklýðý sadece 71 kilometre. Yunanistan ise 900 kilometre mesafede.
Dr. Olçar konuya iliþkin þunlarý söylüyor:
"Güneyde mevcut askeri yapýnýn dýþýnda bir yapý gelirse eðer örneðin Yunanistan bir komando tugayýný, komando alayýný ya da özel kuvvetler birliðini güneye ekstra konuþlandýrýrsa, kuzeyde de Türkiye Cumhuriyeti Devleti, mevcut Kuzey Kýbrýs'ta konuþlu kolorduya eþit veya üstün deðerde birlik oluþturmak durumunda. Mesela güneye S-300 koysun Yunanistan. Daha önce 97 denemiþti. Kuzeye de Türkiye Cumhuriyeti Devleti mevcut envanterindeki S-400'ü koyar. Eþiti, dengi ya da üstü miktarda silah sistemleri monte eder. Ya da yeni bir takým birlikler konuþlandýrýr. Bütün bunlarýn sonu yok."
Ruslarýn Rum Yönetimi bankalarýnda kara para aklamasý, gemilerin Güney Kýbrýs limanlarýnda ikmal yapmasý. Bu iki gerekçeyle Washington silah yaptýrýmý uyguluyordu. Ambargonun kaldýrýlmasý 1 Ekim'de baþladý. Süresi bir yýl.
ABD bununla da yetinmedi. Doðu Akdeniz'de istikrarý bozacak baþka bir adým daha attý. Rum Yönetimi'ni "Ulusal Muhafýz Bürosu Ortaklýðý Programý"na dahil etti.
Türkiye ve Kuzey Kýbrýs Türk Cumhuriyeti bu adýma tepkili.
Dr. Kemal Olçar, "Anlamlý bir tarih, bir yýl sonra belki yaptýrýmlar geri gelebilir. Bu iki tane temel þey ortadan kalktý mý? Ruslar GKRY limanlarýna artýk uðramýyorlar mý? Artýk kara para aklama olayý tamamen ortadan kalktý mý? Ve bunu nasýl ikna ettiler? Hangi lobiler çalýþtý bununla ilgili olarak Amerika'da? Biliyorsunuz Rum ve Ermeni lobileri Türkiye karþýtlýðý üzerinde birlik kurdular. Amerika'da þiddetli bir þekilde lobicilik faaliyetleri yapýyorlar. Bu tabi iki tane gerekçe ortadan kalktý mý? Kalkmadý mý sorusu önümüzdeki günlerde tespit edilmesi mümkün." ifadelerini kullanýyor.
Türkiye Kýbrýs'ýn garantör devletlerinden biri. Kuzey Kýbrýs Türk Cumhuriyeti'ni Mehmetçik koruyor. Her türlü olasý saldýrýya karþý teyakkuzda ve Kýbrýs Türklerinin hak ve menfaatlerini korumaya muktedir.
Dr. Olçar'ýn konuya iliþkin deðerlendirmeleri þu þekilde:
"Türkiye'nin elinde çok geliþmiþ SÝHA'lar, ÝHA'lar var. Ve Türk hava gücü Kýbrýs'a derhal müdahale edebilecek yapýya sahip. Donanmasý Türkiye'nin çok güçlü. Mavi vatan dediðimiz denizlerde egemenlik haklarýmýzý korumaya çok muktedir bir donanmamýz var. Yunanistan bunu bilmiyor mu? Elbette ki biliyor. Donanmasýný biliyor, hava gücünü biliyor, son teknolojisini biliyor. Bir taraftan kara gücünün ne olduðunu çok önceden test etmiþ durumda zaten Türkiye'nin Yunanistan. Dolayýsýyla bunun tek baþýna yapýlamayacaðýný çok iyi bildiði için Amerika ve Fransa'dan destek almak suretiyle kendisini bir þekilde takviye etmeye çalýþýyor."
Kuzey Kýbrýs Türk Cumhuriyeti baðýmsýz bir devlet. Halký yýllardýr insanlýk dýþý yaptýrýmlara maruz kaldý.
Türkiye Kýbrýs Türk halkýnýn her zaman yanýndaydý, bugün de yanýnda, yarýn da olmaya devam edecek.