Komþuda 140. madde krizi! Türkler ayaða kalktý: Bu bir darbe
Türkmenler, Irak hükümetinin Kerkük ve diðer tartýþmalý bölgelerin statüsüyle ilgili olan Irak Anayasasý'nýn 140. maddesinin gündeme gelmesine ve uygulanmasýna iliþkin toplantýlara davet edilmemelerine tepki gösterdi. Açýklamada, siyasi ittifak ve kararlarýn alýndýðý toplantýlarda Türkmenlere yer verilmemesinin 'siyasi bir ayýp' olarak nitelendirildi. Irak Meclisi Türkmen Grubu Baþkaný Erþat Salihi, Kerkük'ün IKBY'ye baðlanmasýný hedefleyen 140. maddenin yürürlüðe girmesini Irak'ta millî ortaklýða bir darbe olarak niteledi. Salihi, Kerkük'ün ve millî kimliðinin Türkiye gündeminde olmasýnýn da Irak'taki Türkmenler için büyük önem taþýdýðýný ifade etti.
Irak Türkmen Cephesi ve Türkmen siyasi partiler konuyla ilgili ortak yazýlý açýklama yayýmladý.
Açýklamada, baþta Kerkük olmak üzere tartýþmalý bölgelerin statüsü ile ilgili Türkmenlerin katýlmadýklarý toplantýlar ve alýnacak kararlarýn reddedildiði belirtildi.
Özellikle Kerkük'ün geleceði, statüsü ve yönetimiyle ilgili Türkmenlerin söz sahibi olmadýklarý kararlarýn eksik kalacaðý aktarýlan açýklamada, Kerkük ve diðer tartýþmalý bölgelerin statüsüyle ilgili Irak Anayasasý'nýn 140. maddesinin gündeme gelmesinin de "hayretle" karþýlandýðý ifade edildi.
Açýklamada, "Yeni hükümetin kurulma sürecindeki siyasi ittifaklarda Türkmenlere yer verilmemesi, hükümette Türkmenlere bakanlýk verilmemesi, ülkenin temel üçüncü unsuru olan Türkmenlerin göz ardý edildiðini ortaya koyuyor." ifadelerine yer verildi.
Kerkük'ün hiçbir siyasi ittifakýn pazarlýk konusu olamayacaðý vurgulanan açýklamada, yeni hükümet ve tüm idari görevlerde Türkmenlerin yer almalarýyla siyasi dengenin saðlanabileceði kaydedildi.
Siyasi ittifak ve kararlarýn alýndýðý toplantýlarda Türkmenlere yer verilmemesinin "siyasi bir ayýp" olarak nitelendiði açýklamada, bunun Irak devletinin kurulmasýndan bu yana ülkenin toprak bütünlüðünü savunan Türkmenlere yönelik haksýzlýk olduðu belirtildi.
Irak Meclisi Türkmen Grubu Baþkaný ve ITC Milletvekili Erþat Salihi de sosyal medya hesabýndan yaptýðý paylaþýmda, Kerkük'ün Irak Kürt Bölgesi Yönetimi'ne (IKBY) baðlanmasýný hedefleyen 140. maddenin yürürlüðe girmesini Irak'ta millî ortaklýða bir darbe olarak niteledi.
Salihi, Kerkük'ün ve millî kimliðinin Türkiye gündeminde olmasýnýn da Irak'taki Türkmenler için büyük önem taþýdýðýný ifade etti.
Irak merkezi yönetimi ile Erbil arasýndaki siyasi ve ekonomi anlaþmazlýklarýn çözümü için 29 Kasým Salý günü Baðdat'ta Irak Baþbakaný Muhammed Þiya es-Sudani'nin de katýldýðý bir toplantý yapýlmýþtý.
Kürt siyasi liderlerin de katýldýðý Baðdat ve Erbil arasýndaki anlaþmazlýklar, tartýþmalý bölgeler ve Kerkük'ün statüsünün belirlenmesini öngören 140. maddenin ele alýndýðý toplantýya Türkmenler davet edilmemiþti.
- TARTIÞMALI 140. MADDE NEDÝR?
Irak Anayasasý'nda Kerkük, Diyala, Musul ve Salahaddin gibi tartýþmalý bölgelerin statüsüyle ilgili olan 140. madde, üç aþamadan oluþuyordu.
Buna göre, önce Kerkük ve diðer tartýþmalý bölgelerde eski Devlet Baþkaný Saddam Hüseyin dönemi ve 2003 sonrasý yaþanan demografik deðiþiklik durumu normalleþtirilecek, ardýndan nüfus sayýmý yapýlacak ve daha sonra bu bölgelerin merkezi yönetime mi yoksa Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'ne (IKBY) mi baðlanmasýna karar verilmesi için referanduma gidilecek.
Maddeye göre tüm bunlar, Aralýk 2007'ye kadar gerçekleþtirilecekti.
O dönem Kerküklü Türkmen, Kürt ve Arap siyasi temsilcilerden oluþturulan komisyon hiçbir sonuca ulaþamamýþ ve söz konusu madde 2007 yýl sonunda yürürlükten kalkmýþtý.
Kürt siyasi liderler, özellikle Kerkük'ün statüsünün belirlenmesi için 140. maddenin uygulanmasý gerektiðini savunurken, Kerküklü Türkmen ve Araplar ise maddenin 2007 sonunda hukuken sona erdiðini ifade ediyor.
Türkmen ve Araplar, Kürdistan Yurtseverler Birliði (KYB) ve Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) gibi Kürt siyasi partilerin, Kerkük ve diðer tartýþmalý bölgelere ülkenin kuzey kentlerinden bu bölgelerin demografik yapýsýný deðiþtirecek ölçüde nüfus kaydýrdýðýný savunuyor.
