Kutuplara doðru göç ediyorlar! Tehlikeli artýþ etkili oldu
College de France Sürdürülebilir Kalkýnma, Çevre, Enerji ve Toplum Bölümü Öðretim Üyesi Prof. Dr. Gilles Boeuf küresel sýcaklýklarda yaþanan artýþ sonucu deniz canlýlarýnýn daha serin olan kutup bölgelerine doðru göç ettiklerini ve balýkçýlýk faaliyetlerinin deðiþen iklime adapte edilmesi gerektiðini kaydetti.
Küresel ortalama sýcaklýklar 2023'te rekor kýrarken bu durum deniz yüzey suyu sýcaklýklarýna da yansýdý. ABD'deki Maine Üniversitesi'ne ait Climate Reanalyzer sitesinin verilerine göre, 14 Mart 2023'ten bugüne deniz yüzey suyu sýcaklýklarý her gün, o güne ait tarihsel verilerle kýyaslandýðýnda rekor kýrdý.
Institut Français Türkiye'nin düzenlediði, "Ýklimin Jeopolitiði: Sorunlarýn Kalbinde Akdeniz" baþlýklý söyleþiye katýlmak üzere Ýstanbul'a gelen Boeuf, sýcaklýklarda yaþanan bu deðiþimin okyanuslara ve Akdeniz'e etkilerini AA muhabirine deðerlendirdi.
Okyanus sularýnýn dünyanýn her yerinde ýsýndýðýný ve bu durumun canlýlarýn yaþamý üzerinde büyük etkileri olduðunu belirten Boeuf, bu etkilerden en önemlilerinden birinin göç olduðunu söyledi.
Sýcaklýk artýþýnýn deniz canlýlarýný göçe zorladýðýný ifade eden Boeuf, "Hareket edebilen tüm canlýlar gidiyor ama hareket edemeyenler için durum felaket. Göç edemeyen canlýlar, sudaki oksijen seviyesindeki düþüþe baðlý olarak ölüyor. Örneðin birkaç sene önce, Türkiye ve Yunanistan'ýn olduðu bölgeler de dahil Akdeniz'de yüksek seviyede omurgasýz deniz canlýsý ölümü gerçekleþti." dedi.
Kuzey yarým kürede daha serin sular arayan deniz canlýlarýnýn Kuzey Kutbu'na, güney yarým küredekilerin de Güney Kutbu'na doðru hareket ettiðini aktaran Boeuf, her canlýnýn ayný hýzda hareket edemediðini hatýrlattý.
Gilles Boeuf, "Planktonlar yýlda 45 kilometrelik bir hýzla hareket ediyor, balýklar 27 kilometre. Karalarda ayný hýzda hareket edemezsiniz, yer kurtçuklarý için bu mesafe yýlda 6 kilometredir." bilgisini paylaþtý.
Durumun, hareket edebilen canlýlar için dahi tehlikeli olduðunu dile getiren Boeuf, Avrupa kýtasýnda yaþanacak 1 derecelik sýcaklýk artýþý sonucu bölgedeki canlýlarýn daha uyumlu bir iklimde yaþayabilmek için ortalama 250 kilometre kuzeye göç etmek zorunda kalacaklarýný bildirdi.
Önlerinde bir engel bulunmamasý dolayýsýyla deniz canlýlarýnýn göç edebilmelerinin daha kolay olduðuna ve bu durumun özellikle balýkçýlar için önem taþýdýðýna dikkati çeken Boeuf, avlanýlan bölgedeki balýk türlerinin birkaç yýl içinde deðiþebileceðini ve balýkçýlýk sektörünün bu durumdan olumsuz etkilenmemesi için gerekli önlemlerin alýnmasý gerektiðini vurguladý.
- "YIÐILMA SONUCU BALIK ÖLÜMLERÝ OLABÝLÝR"
Hayvan göçü veren birçok bölgenin ayný zamanda hayvan göçü aldýðýný iþaret eden Prof. Dr. Boeuf, þu deðerlendirmeleri paylaþtý:
"Fransa'daki balýklar kuzeye göç ederken, Afrika'daki balýklar da buraya geliyor. Akdeniz'e þu an Afrika'dan balýk giriþi var. Bunlar Süveyþ Kanalý üzerinden, Kýzýldeniz'den Akdeniz'e geliyor. Bu Türkiye için önemli bir problem. Akdeniz'e gelen balýklar da okyanuslarda olduðu gibi daha kuzeye göç edecekler ama Akdeniz'de balýklara çýkýþý gösterecek bir tabela yok. Çýkýþýn nerede olduðunu bilmiyorlar. Çýkýþý bulamayan balýklarýn neden olduðu yýðýlma sonucu balýk ölümleri olabilir. Bu çok önemli bir sorun."
Hem Akdeniz'de hem de dünyanýn geri kalanýnda iklim deðiþikliði kaynaklý ekosistem deðiþimleriyle mücadelede iklim krizinin etkilerini yavaþlatmanýn ve uyum çalýþmalarýnýn kritik rol oynadýðýna deðinen Boeuf, "Tarým, hayvancýlýk gibi aktiviteleri, deðiþen iklime uyum saðlar hale getirmeliyiz. Gelecekte üretime uygun bitkilerin yetiþtirilmesi konusunda istiþareler önem taþýyor. Ayný durum balýkçýlýk için de geçerli. Alýþkanlýklarýn deðiþmemesi halinde kuzeye giden balýklarýnýzýn peþine düþmeniz gerekecek." ifadelerini kullandý.
- "AKDENÝZ'DE DAHA FAZLA ÝÞBÝRLÝÐÝNE ÝHTÝYAÇ VAR"
Akdeniz'e kýyýsý bulunan ülkelerin sýcaklýklar ve diðer çevresel problemler karþýsýnda ayný derecede hassas olmadýðý görüþünü paylaþan Boeuf, bu ülkeler arasýndaki iþbirliðinin artýrýlmasý önerisini yaptý.
Prof. Dr. Boeuf, sözlerini þöyle tamamladý:
"Örneðin Yunanistan'daki deniz kirliliðinin azaltýlmasý için bir proje yaptýðýmýzý düþünelim, bölgedeki tüm ülkelere ihtiyacýmýz var. Eðer belirli bir ülke kirletmeye devam ederse bu tüm ülkeler için problem. Akdeniz, ülkelerinin birbirine oldukça yakýn olduðu bir bölge. Burada bir iþbirliði sistemi bulmalýyýz. Her sene 200 milyon ziyaretçinin geldiði, denize girdiði, güneþlendiði bir Akdeniz'de yaþýyoruz. Yunanistan da Türkiye de bu alandan gelir elde ediyor. Bölgede çok fazla iþbirliðine ihtiyaç var."
