Macron'u zorlu bir süreç bekliyor

Son 3 seçimdir oylarýný artýrmaya devam eden aþýrý saðcý Ulusal Birlik Partisinin (RN), en son AP seçimlerinde yüzde 31,4 oyla, yüzde 14,6'da kalan en yakýn rakibi partisi Rönesans'ý ikiye katlamasýna karþýn Macron, "Bu sonuca demokratik bir cevap vermeliydik." diyerek Meclisi feshedip erken seçime gidileceðini duyurdu.

Seçim öncesinde RN liderleri, ezici üstünlük elde etmeleri halinde Macron'dan Ulusal Meclisi feshetmesini isteyeceklerini bildirdikleri için erken seçimler, Fransa siyaseti açýsýndan "sürpriz" sayýlmazken bu kararýn, seçim sonuçlarýnýn açýklandýðý gece herhangi bir talebe yer býrakmadan alýnmasý þaþýrtýcý bulundu.

Kamuoyu yoklamalarý, Fransýzlarýn yaklaþýk yüzde 60'ýnýn Macron'un Parlamentoyu fesih kararýný desteklediklerini gösterse de erken seçimler, siyasi istikrarsýzlýkla ve ülkenin 2024 Paris Olimpiyatlarý öncesi hükümetsiz kalmasýyla sonuçlanabilir.

- AÞIRI SAÐA KARÞI MACRON, MERKEZ SEÇMENLERÝ ETRAFINDA TOPLAMAK ÝSTÝYOR

Bazý çevreler, Macron'un erken seçim hamlesini "kibirli" Fransýz kimliðinin uzantýsý olarak deðerlendirirken bazýlarý, son 3 seçimde aþýrý saðýn kesintisiz yükseliþiyle karþý karþýya bulunan "umutsuz" Cumhurbaþkaný'ný ulusun geleceðiyle "kumar oynamakla" suçluyor.

AP seçim sonuçlarýný hükümete yönelik "derin memnuniyetsizlikten" ziyade "tepkisel sonuç" olarak deðerlendiren Macron cephesi, aþýrý saðýn Ulusal Mecliste çoðunluðu elde etmesini önlemek için merkezdeki seçmenler nezdinde siyasi varlýðýný güçlendirmek istiyor.

Macron'un erken seçimden umduðu neticeyi elde edebilmesi için merkez saðdaki diðer geleneksel parti Cumhuriyetçileri yanýna çekmesi ve sol yelpazedeki partilerin ittifaka girmemesi gerekiyor. Macron, bu sayede aþýrý saða karþý tek alternatifin kendisi olduðu argümanýný daha kolay dillendirebilmeyi ve aþýrý saðdan korkan seçmenleri kendi etrafýnda toparlayabilmeyi hedefliyor.

Ülkede son 5 yýldýr yükseliþteki aþýrý saðýn iktidar ortaðý olacaðýna iliþkin "korkuyu", erken seçime gitme "cesareti" göstererek aþmaya çalýþan Macron, seçimlerin Fransýz seçmenler arasýnda hükümeti için güven yoklamasý olmasýný umuyor.

Öte yandan, 2022 genel seçimlerine ittifak kurarak girmesine raðmen 246 milletvekili çýkararak Meclisteki çoðunluðu yitiren Macron hükümeti, geçen yýl yürürlüðe giren tartýþmalý emeklilik reformu ve hükümete karþý sunulan onlarca gensoru önergesiyle yýpranan iktidarýný tazelemek istiyor.

Macron, ayrýca 2027 yýlýnda yapýlacak cumhurbaþkaný seçimlerine aþýrý saða karþý üst üste maðlup olmuþ "kýrýlgan" bir iktidar yerine, aþýrý saða karþý birleþmiþ ve kamuoyu desteðini ispatlamýþ iktidarla gitmek istiyor.

Ancak Macron'un bu hamlesi, aþýrý saða karþý merkez seçmenleri bir araya getirmek yerine, ülkede aþýrý saðýn iktidar ortaðý olduðu hükümetin kurulmasýyla sonuçlanabilir.

30 Haziran ve 7 Temmuz'da yapýlacak erken genel seçimlerin sonuçlarý ne olursa olsun istifa etmeyeceði mesajýný veren Macron, ikinci kez seçildiði için Anayasa'ya göre 2027 seçimlerinde yeniden aday olamýyor.

- AÞIRI SAÐIN PLANI MERKEZ SAÐ ÝLE ÝTTÝFAK

AP seçimlerindeki baþarýsýnýn ardýndan RN, merkezdeki partilere Macron'a karþý ittifak yapma çaðrýsýnda bulundu. RN'nin bu çaðrýsýna merkez saðda yer alan Cumhuriyetçiler Partisi (LR) Baþkaný Eric Ciotti'den olumlu yanýt geldi.

"Kendimiz gibi kalacaðýmýz bir ittifaka ihtiyacýmýz var." diyen Ciotti, bu ittifaka "Yahudi karþýtý söylemlerde bulunan" solculardan ve "ülkeyi bugünkü haline sürükleyen" Macron yönetiminden ziyade Marine Le Pen'in partisi RN'nin uygun olacaðýný söyledi.

Parti içinden bazý isimler, Ciotti'nin ittifak açýklamalarýna destek verirken Cumhuriyetçi senatörlerin çoðunluðu aþýrý saðla birlik olmaktan yana deðil.

Cumhurbaþkaný Macron da Cumhuriyetçilerin "RN ile ittifak kurarak General de Gaulle, Jacques Chirac ve Nicolas Sarkozy'nin mirasýna sýrtýný döndüðünü" belirterek bu ittifaký eleþtirdi.

Ülkedeki bir diðer aþýrý saðcý parti Yeniden Fetih ise AP seçimlerinin galibi RN ile erken genel seçime giderken herhangi bir ittifak yapmayacaðýný duyurdu.

- AÞIRI SAÐA KARÞI SOL PARTÝLER BÝRLÝK OLUÞTURUYOR

Ülkedeki solcu ve çevreci partiler, aþýrý saða karþý seçimlerde ittifak yaparak ortak aday çýkarma kararý aldý.

Aþýrý solcu Boyun Eðmeyen Fransa (LFI) Partisi, Fransa Komünist Partisi (PCF), Sosyalist Parti (PS) ve çevreci parti Yeþiller (EELV) "Halk Cephesi" adý altýnda ittifak kurdu. Solcular, Fransýz aþýrý saðýna ve Macron yönetimine karþý güçlü bir alternatif oluþturmak istiyor.

Halk Cephesi, seçim bölgelerinde tek adaya destek verecek.

AP seçimlerinde ülkede 3. çýkan Sosyalist Parti yüzde 13,83, 4. sýrada yer alan LFI yüzde 9,89, çevreci parti Yeþiller ise yüzde 5,5 oy aldý.

- ANKETLER, AÞIRI SAÐIN BÝRÝNCÝ ÇIKACAÐINA ÝÞARET EDÝYOR

AP seçimlerinin aksine iki turlu genel seçimlerin ilk turunda yüzde 12,5 ve üzeri oy alan adaylar, ikinci tura kalýyor. Bu turda en fazla oyu alan aday milletvekili seçiliyor.

Yaklaþýk 49 milyon seçmenin bulunduðu ülkede 577 sandalyeli Ulusal Mecliste görev yapacak milletvekillerini belirlemek için seçimlerde çoðunluk olan 289 milletvekili ve fazlasýný alan parti (veya ittifak) hükümeti kuracak.

"Toluna Harris Interactive" araþtýrma merkezi tarafýndan Fransýz Challenges dergisi, M6 kanalý and RTL radyosu için yapýlan genel seçim anketi, aþýrý saðýn bir önceki genel seçimlere kýyasla oy oranýnda ciddi artýþ yaþayacaðýný gösteriyor.

Anketlere göre Mecliste 88 sandalyesi bulunan RN'nin seçimlerde yüzde 34 gibi ciddi bir oy oranýyla bu sayýyý 235 ila 265'e çýkaracaðýný ancak yine de mutlak çoðunluk için gerekli 289 sandalyeye ulaþamayacaðý tahmin ediliyor.

Öte yandan Mecliste 250 sandalyesi bulunan Macron ittifakýnýn bir önceki genel seçimlere kýyasla yaklaþýk 6 puan düþüþle yüzde 19 oy alacaðý ve sandalye sayýsýnýn 125-155'e düþeceði öngörülüyor. Sol partilerin ise herhangi bir ittifak kurmadan seçime girmeleri halinde 115-145 sandalye elde edebileceði belirtiliyor.

"OpinionWay" araþtýrma þirketinin CNews, Europe 1 ve Le Journal du Dimanche için yaptýðý ankete göre ise RN'nin yüzde 33, solcu NUPES ittifakýnýn yüzde 23, Meclisteki Macron ittifakýnýn yüzde 18 oy alacaðý tahmin ediliyor.

Bunun yaný sýra anketlere göre, Fransýzlarýn yüzde 61'i Macron'un erken seçime gitme kararýný onaylýyor.

- PARÝS OLÝMPÝYATLARI ÖNCESÝ SEÇÝME GÝTMEK "ENDÝÞE VERÝCÝ"

Fransa'nýn 26 Temmuz-11 Aðustos'ta ev sahipliði yapacaðý Paris Olimpiyatlarý öncesinde Macron'un erken seçim kararý almasý tedirginlik yarattý.

Ulaþýmdan altyapýya farklý sektörlerde aylardýr hazýrlýklarýn sürdüðü olimpiyatlara halihazýrda baþkent ve çevresindeki barýnma sorunu, Sen Nehri'nin kirliliði, metro hatlarýndaki tahtakurusu istilasý gölge düþürmüþken hükümetin böyle bir organizasyonun hemen öncesinde erken seçim kararý almasý, endiþeleri de beraberinde getirdi.

Parisliler, olasý seçim senaryolarýnýn yaratabileceði siyasi istikrarsýzlýðýn olimpiyat baþkentini olumsuz etkilemesinden korkuyor.

Ulaþtýrma Bakaný ve Ýçiþleri Bakaný gibi olimpiyat organizasyonlarýnda önemli roller üstlenen isimlerin seçim sonuçlarýna baðlý deðiþecek olmasý ya da olimpiyatlar sýrasýnda bu koltuklarýn boþ kalma ihtimali, organizasyonun yönetimi anlamýnda korkularý artýrýyor.

Ayrýca, baþkentin olimpiyatlar nedeniyle milyonlarca turiste ev sahipliði yapacaðý dönemde seçim sonuçlarýnýn sokak eylemleri ve protestolar baðlamýnda toplumsal huzursuzluða yol açabileceði de endiþeler arasýnda.

Daha önce Paris'teki ulaþým hazýrlýklarýnýn olimpiyatlara yetiþmeyeceðini duyurduðu için hükümetin tepkisini çeken Paris Belediye Baþkaný Anne Hidalgo, organizasyona etkisi baðlamýnda seçim kararýnýn "ciddi endiþe verici" olduðunu belirtiyor.

Olimpiyatlara yetiþmeyen toplu taþýma hazýrlýklarý, evsizlerin Paris dýþýna itildiði barýnma sorunu, arýtma çalýþmalarýnýn sonuç vermediði Sen Nehri kirliliði ve aylar sonra kontrol altýna alýnan toplu taþýtlarda tahta kurusu istilasý, Fransa'nýn olimpiyat imajýný zedelemiþti.

- AÞIRI SAÐ, SON YILLARDA YÜKSELÝÞTE

Fransa'da 2017'deki Cumhurbaþkaný seçimlerinde yüzde 34 oy alan aþýrý saðýn adayý Marine Le Pen, Nisan 2022'deki cumhurbaþkaný seçimlerinde bu oraný yüzde 42'ye çýkarmýþ ve Fransa'nýn denizaþýrý topraklarýnýn çoðunda Macron'a karþý üstünlük elde etmiþti.

Haziran 2022'deki genel seçimlerde de Marine Le Pen'in kurduðu ve Jordan Bardella'ýn liderlik ettiði RN, herhangi bir ittifaka dahil olmadan tarihinin en yüksek oyunu alarak Meclise 89 milletvekiliyle girmeyi baþarmýþtý.

En son 9 Haziran'da yapýlan AP seçimlerinde aþýrý saðcý RN yüzde 31,36 oyla açýk farkla ilk sýrayý alýrken Macron'un partisi Rönesans yüzde 14,6 ile ikinci oldu.