Mısır’da seçim satrancı

ASKERİ KONSEY YASA DEĞİŞTİRDİ, YARGIÇLAR GREV YAPTI REFERANDUM İKİYE BÖLÜNDÜ

Mısır’da Yeni Anayasa’nın kabulü için yapılan referandumun ilk ayağı Cumartesi günü yapıldı. Referandumun kesin sonuçları için ikinci ayak ise 22 Aralık Cumartesi günü tamamlanacak. Eğer referandumun sonucu Evet çıkarsa Mısır yeni Anayasası’na kavuşacak ve bunu hemen Mısır’da Yasama makamı olan ve Yargı tarafından fesh edilen Halk Meclisi seçimleri yapılacak. Referandumun sonucu hayır çıkarsa bu sefer de Yeni bir Anayasa için yeni bir Kurucu Meclis doğrudan halk tarafından seçilecek. Bu yeni Kurucu Meclis 6 ay içinde yeni bir anayasa yapacak ve yeniden referanduma gidilecek.

Yasalar bir kaç defa değişti

Mısır’daki sistemi düzenleyen yasalar 25 Ocak 2011’de Tahrir’de başlayan sürecin ardından bir kaç defa değişti. Ülkede tam anlamıyla bir güçler savaşı yaşanıyor. Bu mücadelede bürokratik güçler Türkiye’dekine benzer şekilde bir Yargı-Ordu koalisyonu ve onu destekleyen muhalefet çizgisinde yönetime el koydu. Ancak 30 Haziran’da Müslüman Kardeşler’in yedek adayı Muhammet Mursi’nin Cumhurbaşkanı olması bu dengeleri bozdu. Şimdi yaşanan kriz de bu bir türlü oturmayan dengelerin sonucu.

Seçimi yargıçlar denetliyor

Mısır’ın Yüksek Askeri Konsey tarafından Mart 2011’de oluşturulan, geçiş sürecini yönetecek geçici anayasasına göre anayasa sürecini hakimlerin gözetmesi gerekiyor. Aksi halde referandum geçersiz sayılıyor. Asker-Yargı koalisyonunun, “siyasiler askeri vesayetten kaçarsa yargıyla yakalama” oyunu bugünkü dengeleri oluşturan en önemli yasal tedbir. Daha önce bir kaç defa yargı darbesine maruz kalan Mursi ve siyasi iktidar bloku bu nedenle yargıya güvenmiyor. Yargının daha evvel Halk Meclisi’ni kapattığı, Kurucu Meclis’i bir defa fesh edip, ikincisini de fesh edeceğini açıkladığı, Mübarek’in katliamlarının faillerini serbest bıraktığı, Meclis’in üst kanadı Şura Konseyi’nin kapabilececeğini söylediğini açıklaması akılda tutulmalı.

Mursi’nin yargıyla imtihanı

Buna karşılık Mursi’nin ilk cevabı ise Cumhuriyet Başsavcısını görevden almaktı. Ancak akabinde bu karardan geri döndü, 22 Kasım sürecini başlatan kararnamede ise yeniden başsavcıyı görevden alıp, yerine Pazartesi gecesi istifa eden Talat İbrahim Abdullah’ı Başsavcı atamıştı. Ancak Mursi’nin Yargı ile mücadelesi burada da bitmiyor. Yeni anayasa’da yargının rolü sınırlandırılıyor. Buna göre yeni anayasada sivillerin askeri mahkemede yargılanmasına istisnai durumlar dışında izin verilmiyor. Yüksek Anayasa Mahkemesi’nin üye sayısı 18’den 10’a indiriliyor. Bunun yanı sıra Anayasa Mahkemesi’ne hakimler dışındaki meslek guruplarından üye atanması da öngörülüyor.

Eski başsavcı geri dönebilir

Talat İbrahim Abdullah’ın Başsavcı olarak atanması bir çok tartışmayı gündeme getirmişti. Bir önceki Başsavcı Abdülmecid Mahmut, 25 Ocak 2011 ile 20 Haziran 2012 tarihleri arasında işlenen suçlardan yargılanan polis, asker ve istihbaratçı bir ismi temize çıakrmaya çalıştığı için Mursi ile anlaşmazlık yaşamıştı. Abdullah ise bu suçları araştırmakla görevliydi. Şimdi Abdullah’ın eski görevine dönebileceği konuşuluyor. Mübarek dönemini temsil eden Yüksek Yargı Konseyi, İbrahim’in atanmasına itiraz ediyor ve Mursi’nin ne 1971 ne de varolan yetkileri çerçevesinde İbrahim’i atama yetkisi olmadığını savunuyor.