Mısır'dan Hedasi Barajı hakkında açıklama

Mısır Sulama Bakanlığı, başkent Kahire'de düzenlenen Hedasi Barajı'na ilişkin yeni müzakere turunun tamamlanmasının ardından yazılı açıklama yaptı.

Kahire'deki müzakere turunun, Hedasi Barajı'nın doldurulması ve işletilmesine ilişkin kurallar üzerinde anlaşmaya varılması amacıyla Mısır, Sudan ve Etiyopya'dan heyetlerin katılımıyla gerçekleştiği kaydedilen açıklamada, dün başlayan toplantı faaliyetlerinin bu akşam saatlerinde sona erdiği belirtildi.

Bakanlık açıklamasında, "Kahire'de sona eren müzakere turunda Etiyopya tarafının pozisyonunda somut değişiklikler olmadığı" aktarıldı.

Açıklamada ayrıca Mısır'ın Hedasi Barajı'nın doldurulması ve işletilmesine ilişkin bağlayıcı bir yasal anlaşmaya ilk fırsatta varılması konusundaki ısrarcı çabalarını sürdürdüğü vurgulandı.

Mısır'ın anlaşmanın, "ülkesinin su güvenliğini koruyarak ve ona zarar gelmesini önleyerek çıkarlarını ve değişmez değerlerini dikkate alacak şekilde olmasının yanı sıra üç ülkenin maslahatına uygun olması konusunda da kararlı olduğu" ifade edildi.

Tüm müzakereci tarafların ulusal çıkarlarının korunması ve her birine fayda sağlanması zemininde birleşen kapsamlı bir vizyon benimsemesi gerektiği ifade edildi.

Etiyopya Dışişleri Bakanlığının X sosyal medya platformundan yaptığı açıklamada ise "Etiyopya, Mısır ve Sudanlı heyetlerin, Hedasi Barajı'nın doldurulması ve işletilmesine ilişkin üçlü müzakerelerin ilk turunu tamamladığı" belirtildi.

Açıklamada, heyetlerin, Eylül 2023'te Addis Ababa'nın bir sonraki müzakere turuna ev sahipliği yapması konusunda mutabık kaldığı kaydedildi.

Mısır, dün 2 yılı aşkın süredir askıya alınan Hedasi Barajı ile ilgili müzakerelerin Etiyopya ve Sudan'dan heyetlerin katılımıyla yeniden başladığını duyurmuştu. Hedasi Barajı'na ilişkin müzakereler, Afrika Birliğinin üç ülkenin görüşleri arasında köprü kurma girişiminin başarısız olmasının ardından Nisan 2021'den bu yana duraksamıştı. Yeni müzakerelerin, barajın dördüncü dolum işleminin yaklaşması kapsamında başladığı ifade ediliyor.

- Mısır ve Etiyopya'nın Hedasi Barajı anlaşmazlığı

Etiyopya, Mısır ve Sudan, 10 yıldan uzun süredir Hedasi Barajı ile ilgili karşı karşıya geliyor.

Nil sularının yaklaşık yüzde 80'i topraklarında doğmasına rağmen sadece yüzde 3'ünden yararlanabilen Etiyopya, Afrika'nın en büyüğü olacak Hedasi Barajı'nın inşasına 2 Nisan 2011'de başladı.

Baraj, Sudan-Etiyopya sınırına yakın bir bölgede, Nil Nehri'ni yüzde 85 besleyen Mavi Nil Nehri kolu üzerinde yapılması nedeniyle büyük önem taşıyor. Etiyopya, Hedasi Barajı ile enerji açığını kapatmayı ve elektrik satmayı amaçlıyor.

Addis Ababa yönetimi, Mısır ve Sudan ile bir anlaşmaya varmamasına rağmen barajın doldurulmasında ısrar ederken, Kahire ve Hartum yönetimleri, Nil suyunun paydaş ülke başına düşen yıllık paylarının etkilenmemesi için öncelikle üçlü anlaşmaya varılması gerektiğini vurguluyor.

Tepkilere rağmen Temmuz 2020'de ilk dolum işleminin yapıldığı barajda, 20 Şubat 2022'de de ilk kez elektrik üretimine başlanmıştı.