ABD'nin 47. Baþkaný seçilen Donald Trump'a verdiði destekle son dönemde gündemde olan Musk, sahibi olduðu X platformunda yaptýðý bir yorumla Ýtalya'da gündem oldu.
Musk, Roma ile Tiran arasýnda geçen yýl yapýlan anlaþma çerçevesinde, Ýtalya'nýn Arnavutluk'ta kurduðu merkezlere gönderdiði göçmenlerin, Roma Mahkemesinin kararýyla Ýtalya'ya geri taþýnmasýný eleþtirdi.
Elon Musk, söz konusu kararý alan Roma Mahkemesi yargýçlarý için X platformunda olayý anlatan bir kullanýcýya yanýt olarak, "Bu yargýçlar gitmeli" yorumunu yaptý.
Musk'ýn bu yorumu, Ýtalya'da farklý tepkilere yol açtý.
Sað koalisyon iktidarýndan Musk'ýn yorumuna destek bildiren görüþler gelirken, yargý çevreleri ve muhalefetteki sol partiler ise ünlü iþ insanýna tepki gösterdi.
Baþbakan Yardýmcýsý ve Ulaþtýrma-Altyapý Bakaný ve ayný zamanda göç karþýtlýðýyla bilinen aþýrý saðcý Lig Partisinin lideri Matteo Salvini de X platformunda Musk'ýn paylaþýmýný alýntýlayarak, "Musk haklý" ifadesini kullandý.
Salvini, 2019'da Ýçiþleri Bakaný olduðu dönemde Ýspanyol sivil toplum kuruluþu (STK) Open Arms'ýn Akdeniz'de kurtardýðý göçmenleri günlerce karaya yanaþtýrmamasý sebebiyle "insanlarý alýkoyma" ve "görevi kötüye kullanma" suçlarýyla yargýlandýðý davada hakkýnda 6 yýl hapis cezasý istenmesini de hatýrlatarak, "Ben de Ýçiþleri Bakaný olduðum dönemde yasa dýþý göçmenlerin karaya çýkmasýný engellediðim için 20 Aralýk'ta 6 yýl hapis cezasý alabilirim. Yurt dýþýndan bakýldýðýnda, tüm bunlar daha da inanýlmaz görünüyor." yorumunu yaptý.
Musk ile iyi diyaloðu olduðu bilinen Baþbakan Giorgia Meloni'den bu çýkýþa henüz bir yorum gelmedi. Bununla beraber, Meloni'nin partisi Ýtalya'nýn Kardeþleri'nin (FdI) ileri gelenlerinden milletvekili Fabio Rampelli de "Kendimizi savunmak için donanýmlýyýz. Elon Musk'a teþekkür ediyoruz ancak uluslararasý düzeyde Ýtalya'nýn kritik meselelerini abartmak ve ulusu küçültmek için heveslenen sol gibi deðiliz." deðerlendirmesinde bulundu.
Ana muhalefetteki Demokratik Partiden (PD) milletvekili Andrea Casu ise "Musk'ýn Ýtalyan yargýçlara saldýrýsý tahammül edilemez bir müdahaledir. Baþbakanýn buna müdahale edip ulusal egemenliði savunup savunmadýðýný veya bu saldýrýyý sessizce kabul edip etmediðini göstermesi esastýr." görüþünü dile getirdi.
Muhalefetteki Yeþil-Sol Ýttifak'ýn lideri Angelo Bonelli de Musk'ýn yorumu için "Kabul edilemez bir müdahale ve demokrasi için ciddi bir sorun." yorumunu yaptý.
Ýtalyan Yargýçlar Birliði (ANM), Musk'ýn bu çýkýþýna tepki gösterdi.
ANM Baþkan Yardýmcýsý Alessandra Maddelana, "Çok güçlü yabancý bir patronun bu müdahalesinden rahatsýzýz. Burada artýk yargýnýn baðýmsýzlýðý deðil, Ýtalyan devletinin egemenliðinin sorgulanmasýyla karþý karþýyayýz. Öncelikle bunun savunulmasý, ardýndan da yargýnýn düþünülmesi gerekiyor." ifadelerini kullandý.
ANM Genel Sekreteri Salvatore Casciaro da Rainews24 kanalýna yaptýðý açýklamada, "Yargý sistemine ve yargý yetkisine daha fazla saygý gösterilmesi gerekmektedir." dedi.
Roma Mahkemesi dün, Ýtalya'nýn Arnavutluk'ta geçen ay faaliyete aldýðý göçmen merkezlerine götürülen; Bangladeþli ve Mýsýr kökenli ikinci gruptaki göçmenlerin de burada tutulmamasý ve konuya Avrupa Adalet Divaný'nýn bakmasý yönünde karar almýþtý.
Ýtalyan donanmasýna ait Libra karakol gemisi tarafýndan 8 Kasým'da Arnavutluk'un Þingin (Shengjin) Limaný'na götürülen 7 düzensiz göçmen, mahkemenin bu kararý sonrasý dün gece Ýtalya'ya geri getirilmiþti.
Roma ile Tiran arasýndaki anlaþma uyarýnca Arnavutluk'taki iki göçmen merkezine ilk olarak 16 Ekim'de Ýtalyan donanma gemisi Libra tarafýndan 16 düzensiz göçmen getirilmiþti. Bu göçmenlerden 2'si reþit olmamalarý, 2'si de saðlýk sorunlarý sebebiyle Ýtalya'ya geri gönderilmiþti.
Mýsýr ve Bangladeþlilerden oluþan diðer 12 kiþi için Roma Mahkemesi, 18 Ekim'de bu göçmenlerin iltica taleplerinin reddedilmesi halinde geri gönderilmeleri gereken menþe ülkelerinin, Avrupa Adalet Divaný'nýn 4 Ekim tarihli (Mýsýr ve Bangladeþ'in tamamen güvenli kabul edilemeyeceði yönündeki) kararýna dayanarak, Arnavutluk'taki merkezde tutulamayacaðýna karar vermiþti. Bunun üzerine düzensiz göçmenler, 19 Ekim'de Ýtalyan sahil güvenlik botuyla Ýtalya'ya geri getirilmiþti.
Roma Mahkemesi'nin bu kararý sonrasý, Giorgia Meloni liderliðindeki sað koalisyon hükümeti, 21 Ekim'de Arnavutluk'taki göçmen merkezlerinin iþlevselliðini korumak amacýyla içinde Mýsýr ve Bangladeþ'in de bulunduðu 19 ülkeyi "güvenli ülke" statüsüne alan yeni bir kararname kabul etmiþti.
Buna karþýlýk konuyla ilgili baþka bir davaya bakan Bologna Mahkemesi, geri gönderme için güvenli ülkeler listesini belirleyen yeni hükümet kararnamesini, 29 Ekim'de Avrupa Adalet Divaný'na taþýmýþtý. Bologna Mahkemesi, güvenliðin belirlenmesinde hangi ölçütlerin kullanýlmasýnýn gerektiðini ve Ýtalyan mevzuatýyla bir ihtilaf ortaya çýkarsa AB hukukunun önceliði ilkesinin geçerli olup olmadýðýný sormuþtu.
Ülkenin farklý mahkemelerindeki farklý davalarda alýnan kararlar, siyasilerle yargý mensuplarý arasýnda polemiklere yol açarken, Meloni hükümeti ise mahkemelerin, 21 Ekim'de çýkardýðý kararnameye göre hareket etmesi gerektiði görüþünü savunuyor.
Ýtalya Baþbakaný Meloni ve Arnavutluk Baþbakaný Edi Rama'nýn 6 Kasým 2023'te Roma'da imzaladýklarý anlaþma, Ýtalyan güvenlik güçleri tarafýndan Akdeniz'de kurtarýlan düzensiz göçmenlerden; reþit ve saðlýklý erkek göçmenlerin, Arnavutluk'a nakledilmesini ve iltica taleplerinin inceleneceði süre boyunca burada kalmalarýný öngörüyor.
Anlaþma, Avrupa merkezli sivil toplum kuruluþlarýnýn arama kurtarma gemileri tarafýndan kurtarýlan düzensiz göçmenleri, reþit olmayanlarý, hamile kadýnlarý ve savunmasýz kiþileri kapsamýyor.
Bu anlaþma, yýlda 36 bin kadar düzensiz göçmenin, Arnavutluk'taki bu merkezlere nakledilmesini öngörüyor.
Anlaþma çerçevesinde Ýtalya, Arnavutluk'un kuzeybatýsýndaki Þingin Limaný'nda ilk kabul merkezini kurdu ve Gjader bölgesinde ise sonraki prosedürler için tesis ve geri gönderme merkezi oluþturdu. Ýtalya ile Arnavutluk arasýndaki bu protokol, Avrupa Birliði (AB) ülkesinin, kendisine gelen düzensiz göçmenleri, Birlik üyesi olmayan baþka bir ülke topraðýna göndermesini düzenleyen ilk anlaþma özelliðini taþýyor.
Anlaþmayla oluþturulan bu tesislere yönelik, Ýtalyan ve yabancý basýnda yayýmlanan bazý haber ve yazýlarda ABD'nin Küba yakýnýndaki askeri hapishanesine atýfla "yeni Guantanamo" eleþtirileri yöneltilmiþti.
Ýtalya'da muhalefet partileri de devletin, düzensiz göçmenleri bu merkeze göndermek için yaklaþýk 800 milyon avroyu sokaða attýðýný savunarak hükümete yüklenmiþti.
Baþbakan Meloni ise Ýtalya-Arnavutluk protokolünü, düzensiz göçmenlerin ülkeye geliþlerini "caydýracak unsur" olarak kamuoyuna sunmuþtu.