Niyetini açýkça gösterdi: Abu Dabi Ýsrail'i bölgeye ve dünyaya baðlayacak açýk kapý

Ýsrail ile aralarýnda barýþ anlaþmasý olan Mýsýr ve Ürdün'ün dýþýndaki diðer Arap ülkelerinin bu ülkeyle ilan edilmiþ resmi iliþkileri bulunmuyor. Ancak baþta Körfez ülkeleri olmak üzere çoðu Arap ülkesi özellikle son yýllarda Ýsrail'le normalleþme konusunda hýzlý adýmlar atýyor.

Ýlhak planýnýn bölgede þiddet ve çatýþmalarýn fitilini ateþleyeceðini düþünen BAE yönetimi, bu giriþimden memnun görünmese de Ýsrail'le iliþkilerini normalleþtirmekte ýsrarcý davranýyor.

Abu Dabi Veliaht Prensi Muhammed Bin Zayid Al Nahyan, 17 Haziran'da Ürdün Kralý 2. Abdullah'la bir telefon görüþmesi yaparak, BAE'nin Ýsrail'in hukuk dýþý "ilhak" giriþimine kesinlikle karþý olduðunu söyledi.

Ýsrail'in bu planýný reddeden Abu Dabi, öte yandan aleni bir þekilde Ýsrail'le iliþkilerini normalleþtirmek için çaba sarf ediyor.

Bir yandan Filistinlilerin hakkýný savunduðu imajýný vermeye çalýþan BAE, diðer yandan Ýsrail'le iliþki kurmak için her fýrsatý kollayarak bu yönde adým atmaktan geri durmuyor.

BAE, son yýllarda attýðý birçok adýmla normalleþme isteðini aleni bir þekilde ortaya koydu. Son olarak BAE'nin ABD'deki Büyükelçisi'nin Ýsrail basýnýna verdiði röportajla da niyetini açýkça göstermiþ oldu.

- "ABU DABÝ ÝSRAÝL'Ý BÖLGEYE VE DÜNYAYA BAÐLAYACAK AÇIK KAPI" 

ABD'deki karar mercilerine yakýnlýðýyla bilinen BAE'nin Washington Büyükelçisi Yusuf el-Uteybe'nin, 12 Haziran'da Ýsrail'in Yedioth Ahronoth gazetesinde bir makalesi yayýmlandý.

Ýsrail'in, ilhak planýný hayata geçirecek olursa Arap ülkeleriyle normalleþmeyi beklememesi uyarýsýnda bulunan Uteybe, Abu Dabi'nin Ýsrail'i bölgeye ve dünyaya baðlayacak açýk kapý olabileceðini ifade etti.

BAE'nin ve Arap dünyasýnýn çoðunluðunun, artýk Ýsrail'i düþman deðil "fýrsat" olarak düþündüðünü aktaran Uteybe, Arap ülkelerinin Ýsrail'e karþý tutumunda deðiþiklik görüldüðünü, insanlarýn Ýsrail'i eskiye nazaran daha fazla "kabullendiðini" savundu.

Uteybe, ayrýca BAE'nin Lübnan Hizbullahý'ný terör örgütü olarak sýnýflandýrmasý ve Hamas'ý kýnamasýyla Ýsrail'e karþý açýkça olumlu yaklaþým sergilemekten geri durmadý.

- KOVÝD-19 ÝLÝÞKÝLER ÝÇÝN FIRSATA DÖNÜÞTÜRÜLDÜ 

BAE, her türlü yolla Ýsrail'le iliþki kurmak için çaba sarf ederken, Kovid-19 salgýný da iliþkiler için bir fýrsat olarak deðerlendirildi.

Ýsrail Baþbakaný Binyamin Netanyahu, 25 Haziran'da yaptýðý yazýlý açýklamada, ülkesinin diplomatik iliþkilere sahip olmadýðý BAE ile salgýnla mücadelede iþ birliði yapacaðýný duyurdu.

Ýsrail ile BAE arasýnda yapýlacak söz konusu iþ birliðinin "son aylardaki yoðun görüþmelerin" sonucu olduðunu kaydeden Netanyahu, "Bu iþ birliði, tüm bölgenin saðlýk güvenliðini artýrmaya imkan saðlayacak araþtýrma, geliþtirme ve teknoloji alanlarýnda yapýlacak." ifadesini kullandý.

Bu açýklamalarýn ardýndan Ýsrail'den iki firma, BAE'li G42 firmasýyla Kovid-19'la mücadelede teknolojik çözümler geliþtirmek amaçlý çalýþmak üzere anlaþma yaptý.

Ýsrail ordu radyosu dün Rafael ve Ýsrail Havacýlýk ve Uzay Sanayi (ÝAÝ) adlý iki devlet kuruluþunun BAE'de lider teknoloji firmalarýndan G42 ile anlaþtýðýný duyurdu.

The Jerusalem Post gazetesi de anlaþmalarý tarihi bir geliþme olarak nitelendirdi.

Abu Dabi yönetimi ise bunu Ýsrailli þirketlerle yalnýzca salgýnla mücadele için yapýlan bir iþ birliði þeklinde deðerlendirerek, anlaþmanýn "önemsiz" bir geliþme olduðu imajýný vermeye çalýþtý.

- ÇEÞÝTLÝ ALANLARDA ORTAK FAALÝYETLER 

Abu Dabi yönetimi kültür, spor ve askeri alanlarda da Ýsrail ile ortak faaliyetler yürütüyor.

BAE ordusu, 2016 yýlýnda ABD'nin Nevada eyaletinde, Pakistan, Ýspanya ve Ýsrail hava kuvvetlerinin katýlýmýyla yapýlan ortak askeri tatbikatta yer aldý.

Mart 2017'de ise BAE ordusu, ABD, Yunanistan, Ýtalya ve Ýsrail hava kuvvetleriyle ortak askeri tatbikata katýldý.

- KÜLTÜR VE SPOR FAALÝYETLERÝ

BAE yönetimi, Uluslararasý Judo Federasyonu tarafýndan Ekim 2018'de Abu Dabi'de düzenlenen Judo Grand Slam Turnuvasý'na Ýsrailli sporcularýn kendi bayraklarý altýnda yarýþmasýna izin verdi.

Ýsrailli bir judocunun final maçýný kazanmasý sebebiyle 28 Ekim'de Ýsrail ulusal marþý, BAE'nin baþkenti Abu Dabi'de ilk kez çalýndý.

Turnuvayý izlemek için milli takýmla Abu Dabi'ye gelen Ýsrail Kültür ve Spor Bakaný Miri Regev, madalya töreninde ülkesinin ulusal marþýnýn çalýnmasý üzerine duygusal anlar yaþayarak, gözyaþý döktü.

Eski Ýsrail Ýletiþim Bakaný Eyüb Kara da 30 Ekim 2018'de BAE'nin Dubai kentinde düzenlenen telekomünikasyon konferansýna katýlarak, konuþma yaptý.

Eski Ýsrail Dýþiþleri ve Ýstihbarat Bakaný Yisrael Katz, Temmuz 2019'da Birleþmiþ Milletlerin düzenlediði çevre konulu konferansa katýlmak için Abu Dabi'yi ziyaret etti.

BAE yönetimi, Expo 2020 Dubai'ye Ýsrailli firmalarý da davet etti.

- ÝLÝÞKÝLERÝN TEMELÝ UZUN YILLAR ÖNCE ATILDI 

Aslýnda BAE'nin Ýsrail'le diplomatik olmayan kanallardan iliþkileri uzun yýllar önce baþladý. Filistin'deki Fetih Hareketi'nden ihraç edilen Muhammed Dahlan'ýn 2011'de Abu Dabi'ye geliþiyle de ivme kazandý.

BAE'nin "fiili hakimi" olarak görülen Veliaht Prens Muhammed bin Zayid Al Nahyan, hakkýndaki "Filistin lideri Yasir Arafat'ý öldürdüðü ve görevi süresince zimmetine geçirdiði paralarla bir servet elde ettiði" iddialarý nedeniyle Batý Þeria'yý terk ederek ülkesine yerleþen Dahlan'ý güvenlik danýþmaný olarak atadý.

Filistinli kesimler tarafýndan Ýsrail'e hizmet etmekle suçlanan Dahlan, BAE'nin gizli politikalarýnda rol oynadý. Dahlan'ýn 2015'te Paris'te Ýsrail'in aþýrý saðcý dönemin Savunma Bakaný Avigdor Liberman ile görüþtüðü haberleri basýna yansýdý.