Oylar özgür Filistin’e
Filistin BM'de üye olmayan gözlemci devlet statüsü kazandı. Oylamada 138 ülke evet, 9 ülke hayır oyu kullanırken 41 ülke çekimser kaldı. BM’nin tarihi oturumda Filistin’in ‘egemen devlet’ olarak tanınması anlamına gelen ‘gözlemci devlet’ statüsü kabul edildi. Bu kararla bağımsız Filistin için önemli bir viraj aşılmış oldu.
‘GÖZLEMCİ DEVLET’ OYLAMASINA 150 ÜLKE DESTEK VERDİ
BM’DE dün Filistin için tarihi bir oylama yapıldı. Filistin lideri Mahmud Abbas’ın önerisiyle halen “gözlemci kuruluş” olan Filistin’in statüsü “üye olmayan gözlemci devlet” statüsüne çıkarılması için BM üyeleri sandık başına gitti. Kararın kabul edilmesi için 193 üyeli BM’de 96 üyenin oyunun yeteceği bildirilirken önerge lehine oy vereceğini açıklayan ülke sayısı ise 150’ye yaklaştı. Önergeye sadece ABD, Kanada, Hollanda gibi bir kaç ülke hayır oyu vereceğini açıkladı. Kanada Dışişleri Bakanının önerge öncesi özellikle New York’a gelerek hayır oyu kullanılması lehine kulis yapması ise dikkat çekti. Aralarında Fransa, İsviçre,İspanya Danimarka, Norveç ve Avusturya gibi ülkelerin de bulunduğu Avrupa ülkelerinin önemli bir kısmı öneriyi desteklerken Almanya ve İngiltere ise çekimser kaldı.
ABD önergeye karşı kulis yaptı
Filistin’in geçtiğimiz yıl tam üyelik için BM’ye yaptığı başvuru BMGK’nın daimi üyesi ABD’nin vetosuna takılmıştı. Ancak ‘Gözlemci devlet” üyeliğinin oylanmasının ardından kararın kesinleşmesi için BMGK’nın onayına sunulması gerekmiyor. Gözlemci Devlet oylaması bu nedenle de kritik bir önemde.
Oylama öncesi ABD’nin yoğun bir karşı kulis hamlesi de göze çarptı. ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, “Filistin halkının arzularını yerine getirecek iki devletli çözüme açılan yol, New York’tan değil, Kudüs ve Ramallah’tan geçer” dedi. Abbas ile biraraya gelen ABD Dışişleri Bakan yardımcısı William Burns ve ABD’nin Ortadoğu özel temsilcisi David Hale, BM’ye başvurunun Filistin davasına zarar vereceği konusunda Abbas’ı uyardı.
İsrail’in kurulduğu tarih de 29 Kasım’dı
BM’de oylamanın yapıldığı tarih de ilginç bir tesadüfü beraberinde getirdi. İsrail’in 64 yıl evvel Birleşmiş Milletlerde kurulma kararının alındığı 29 Kasım günü bu defa Filistinliler, BM Genel Kurul salonuna ‘’gözlemci devlet’’ olabilmek için giriyor. BM’nin 181 no’lu kararının oylandığı 64 yıl önce bugün, 33 ülkenin evet, 13’ünün karşı oy kullandığı ve 10’unun da çekimser görüş bildirdiği oylamada BM dünyaya Filistin toprakları üzerinde İsrail ve Filistin devletlerinin resmen kurulması kararını ilan etmişti. Filistinliler, bu bölünme sonrasındaki 64 yıl içinde ise topraklarının üçte ikisini daha kaybederek, 4,5 milyonu da Gazze, Lübnan, Suriye, Ürdün topraklarında mülteci oldu.
Öte yandan BM’deki oylamada Filistin’in Gözlemci Devlet satatüsü lehine çıkacak bir kararın New York’taki Türk Evi’nde yapılak resepsiyon ile kutlanacağı açıklandı.
GÖZLEMCİ DEVLET NE ANLAMA GELİYOR
İSVİÇRE’NİN 1946’da BM Genel Sekreteri tarafından “daimi gözlemci” statüsüne kabul edilmesiyle başlayan uygulama çerçevesinde, yıllar içerisinde Avusturya, Finlandiya, İtalya ve Japonya gibi pek çok “gözlemci”, BM’nin üyesi haline geldi. Şu anda bu kategoride sadece Vatikan bulunuyor. Filistin “üye olmayan gözlemci devlet” statüsünü kazandığı takdirde, BM ile ilişkili birçok kuruluşa başvuru hakkı da kazanmış olacak. Örneğin Filistinliler, Lahey’deki Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde İsrail’e yönelik savaş suçu nedeniyle dava açma hakkına da sahip olacak.
