Pakistan'dan Türkiye açýklamasý

Pakistan'ýn eski Washington Büyükelçisi Mesud Han, ABD'nin Afganistan'dan çekilmesinin hemen ardýndan, kritik bir dönemde baþlayan iki buçuk yýllýk büyükelçilik görev sürecini AA muhabirine deðerlendirdi.

Han, Ýkinci Dünya Savaþý'ndan sonra gerçekleþen "en iyi geliþme" olarak tanýmladýðý BM'nin, son yirmi yýlda dünya barýþý için oynadýðý rolünün zayýfladýðýný ve Gazze gibi konularda uluslararasý insancýl hukukun ve insan haklarýnýn gözetilmesi hususunda etkisiz kaldýðýný belirtti.

BM'nin iþleyiþine ve önemli konularda oynadýðý kritik rollere de yakinen tanýklýk eden Han, kuruluþun yeniden güçlendirilmesinin dünyada istikrar için önemli olduðunu düþündüðünü kaydetti.

BM'nin iklim deðiþikliði veya sürdürülebilir kalkýnma gibi konularda hala harika iþler çýkardýðýný söyleyen Han, barýþýn ve güvenliðin saðlanmasý gibi konularda "zafiyet yaþadýðýný" ifade etti.

Ukrayna ve Gazze'de yaþanan çatýþmalarda BM'nin rolünün zayýf kaldýðýný dile getiren Han, "Barýþ masasýnýn merkezinde olmasý gerekiyordu. Bu iki bölgede barýþ ve güvenliðin temini için son kararý verebilecek güçte olmalýydý." dedi.

Han, Ýkinci Dünya Savaþý sonrasý kurulan BM'nin yeni dünya düzenini temsil ettiðini kaydederek bunun, bazý prensipleri, insancýl hukuk ve insan haklarý kurallarýný ortaya çýkardýðýný ancak bunlarýn, Gazze'de çiðnendiðini ifade etti.

"Hukukun uygulanmasý konusundaki bu çeliþkiyi düzeltmemiz lazým." diyen Han, Gazze'de yaþananlarýn kurulu dünya düzenine ve uluslararasý kurallara bir meydan okuma olduðunu ve bunun dünyadaki dengeyi bozduðunu vurguladý.

- ABD VE PAKÝSTAN ÝLÝÞKÝLERÝ

Pakistan Dýþiþleri Bakanlýðý Sözcülüðü, Pakistan'ýn Pekin Büyükelçiliði, Pakistan'ýn BM Daimi Temsilciliði ve Azad Cammu Keþmir Cumhurbaþkanlýðý görevlerinde bulunmuþ deneyimli bir diplomat olan Han, kariyerinin son duraðý olan ABD'nin baþkenti Washington'da, Amerikan askerlerinin Afganistan'dan çekildiði Aðustos 2021'in hemen ardýndan görevlendirildi.

ABD ordusunun bölgeden aniden çekilmesi sonrasý oluþan boþluk ve bunun Washington ile iliþkilere yansýmalarý Han'ýn, göreve gelir gelmez ilk gündem maddeleri oldu.

Baþlarda sýkýntýlý ve belirsizliðin gölgesinde bir süreç yaþadýklarýný söyleyen Han, ABD ve Pakistan'ýn 75 yýlý aþkýn müttefikliðini yeniden tanýmlamasý gerçeðinin ortaya çýktýðýný ve bu çerçevede iki ülke arasýndaki stratejik iþbirliðinin büyük ölçüde güncellendiðini belirtti.

Han, Ukrayna savaþýnýn beklendiði gibi kýsa sürede sonuçlanmayacaðýnýn ortaya çýktýðýný ve dünyayý Pakistan'ý da içeren geniþ bir þekilde etkilediðini kaydetti.

ABD'nin, Çin'e karþý Hindistan ile giriþtiði Hint-Pasifik Stratejisi'nin, Pakistan'ý dýþlayarak bölgede saðlýklý ve sürdürülebilir bir çözüm üretemeyeceðinin altýný çizen Büyükelçi Han, bölgesel istikrar, barýþ ve refahýn artmasýnýn ancak Washington'un bölgede adil bir düzenin kurulmasýna katký sunmasýyla mümkün olacaðýný aksi takdirde "bölge istikrarýný sabote etmeyi hedefleyen güçlerin" faaliyet göstermesine olanak saðlayacaðý deðerlendirmesinde bulundu.

Han, ABD'nin 2021'de Afganistan'dan çekilmesinin Pakistan-ABD iliþkilerini "belirsiz bir atmosferin gölgesinde" býraktýðýný ve son dönemde bu iliþkilerin gözden geçirilerek yeni esaslar üzerine yapýlandýrýldýðýný aktardý.

Rusya'nýn 1980'li yýllarda Afganistan'daki varlýðý nedeniyle Pakistan-ABD arasýnda geliþen iþbirliðinin, Rusya'nýn Afganistan'dan çekilmesiyle benzer bir dönem yaþadýðýný dile getiren Han, ABD'nin Afganistan'dan çekilmesi sonrasýnda deðiþen dinamiklere göre, Washington ile iþbirliklerinin yeniden þekillendiði kaydetti.

- "YENÝ DÖNEMDE GÜVENLÝKÇÝ POLÝTÝKALAR KADAR EKONOMÝK ÝLÝÞKÝLER DE ÖNE ÇIKACAK"

ABD'nin, 2021'de Afganistan'dan çekilmesinin ardýndan ülkede büyük ölçüde istikrarýn saðlandýðýný savunan Han, geçici Afgan yönetiminin bu konuda attýðý bazý adýmlarýn etkili olduðunu belirtti.

Han, "Pakistan Talibaný (TTP) ve DEAÞ-K gibi terör örgütlerinin Afganistan topraklarýný kullanarak Pakistan'ý hedef alan saldýrýlar düzenlemeye devam ettiðini" ve bunun engellenmesi konusunda Kabil yönetimi ile görüþmelerin sürdüðünü söyledi.

ABD'nin bölgeyi terk ettiðini ancak terör tehlikesinin devam ettiðini dile getiren Han, bununla mücadele etmenin iki ülkenin ortak sorumluluðu olduðunu vurguladý.

Han, Pakistan-ABD iliþkilerinde yeni dönemde yatýrýmlar alanýnda iþbirliðinin güvenlikçi politikalardan daha büyük öneme sahip olacaðýný belirterek, iki ülke iliþkisinin teknoloji, ticaret, tarým, enerji ve iklim deðiþikliði gibi konulara odaklanýlacaðýný aktardý.

Ýki ülke arasýndaki iliþkilerin güçlü baðlara dayandýðýný söyleyen Han, bölgesel güvenlik ve stratejik iþbirlikleri olmasa da iki ülke arasýndaki iliþkilerin baþka alanlarda geliþtiðini ve ani deðiþimlere dayanýklý olduðunu savundu.

- ASKERÝ VE TÝCARÝ ALANDA GELÝÞEN TÜRKÝYE-PAKÝSTAN ÝLÝÞKÝLERÝ

Washington görevi sýrasýnda Türkiye'nin eski Washington Büyükelçi Murat Mercan ve Büyükelçi Sedat Önal ile ayný dönemlerde çalýþan Büyükelçi Han, Türk mevkidaþlarý ile büyük bir uyum içinde çalýþtýklarýný ve Türkiye'nin Pakistan ile iliþkilerini çok yönlü þekilde geliþtirdiðini belirtti.

Keþmir asýllý Han, askeri alanda iki ülke arasýnda gemi, helikopter, SÝHA ve diðer silah platformlarýnda yapýlan anlaþmalarýn yaný sýra, Türk þirketlerinin Pakistan'da saygýn yatýrýmcýlar olarak önemli bir yere sahip olduðunu söyledi.

Türkiye'nin Pakistanlý yatýrýmcýlar için çok önemli kolaylýklar ve fýrsatlar sunduðunu dile getiren Han, Pakistan kökenli ABD firmalarýnýn da Türkiye'de önemli yatýrýmlarý olduðunu dile getirdi.