Pasifik Okyanusu'nun güneydoðusunda yer alan Yeni Kaledonya, Fransa'dan baðýmsýzlýðýný kazanmak için ilk ikisinden "hayýr" oyu çýkan referandumun sonuncusunu düzenlemeye hazýrlanýyor.
Fransa'ya baðlý özerk Yeni Kaledonya'da baðýmsýzlýk yanlýsý ve Fransa'dan ayrýlmayý reddeden gruplar, yaklaþýk 180 bin seçmenin bulunduðu Ada'da, 12 Aralýk 2021'de yapýlacak üçüncü ve son referandum öncesi kampanyalarýna baþladý.
Ülkenin baðýmsýzlýðýný savunan Kanak Sosyalist Ulusal Kurtuluþ Cephesi (FLNKS), 'Evet' kampanyasýný Yeni Kaledonya'nýn baþkenti Noumea'dan baþlattý.
Ýlk iki referandumdaki evet oylarýnýn yükseliþ gösterdiðini hatýrlatan FLNKS'nin liderlerinden Aloisio Sako, geçen yýlki referandumda 25 bin kiþinin oy kullanmadýðýný hatýrlatarak aralýk ayýnda bir zaferin mümkün olduðunu söyledi.
Fransa'dan ayrýlýða karþý çýkan ve "Hayýrlarýn Sesi" adý altýnda birleþen baðýmsýzlýk karþýtý gruplar ise kampanyayý Güney eyaletinin Bourail kentinden baþlattý.
Son referandumdan da hayýr çýkacaðýný ileri süren grubun öncülerinden Kaledonya Cumhuriyetçiler Partisi'nin lideri Sonia Backes, Yeni Kaledonya'nýn Fransa'dan ayrýlmaya hazýr olmadýðýný savundu.
Yaklaþýk 180 bin seçmenin bulunduðu Ada'da 4 Kasým 2018 ve 4 Ekim 2020'de yapýlan ilk iki referandumda halka, Yeni Kaledonya'nýn egemenliðini kazanarak tam baðýmsýz olmasýný isteyip istemedikleri soruldu.
Fransa Denizaþýrý Bölgeler Bakanlýðýnýn açýkladýðý sonuçlara göre, ilk referandumda halkýn yüzde 56,7'si, ikinci oylamada hayýr oylarýnda düþüþ kaydedilmesine raðmen seçmenlerin yüzde 53'ü baðýmsýzlýða 'hayýr' oyu kullandý.
Mevcut anlaþmalara göre iki yýl arayla tekrarlanmasý kararlaþtýrýlan baðýmsýzlýk referandumu, Fransa yanlýsý gruplarýn talebi üzerine erkene alýnarak, referandum tarihi 12 Aralýk 2021 olarak belirlenmiþti.
Resmi dili Fransýzca olan Ada'da, baðýmsýzlýðý en fazla yerli halk Kanaklar savunuyor.
Fransa Parlamentosunda iki milletvekili ve iki senatör tarafýndan temsil edilen Yeni Kaledonya, Fransa'dan her yýl 1,3 milyar avro mali destek alýyor.
Fransa'nýn 1853'te ilhak ettiði Yeni Kaledonya, bu tarihten itibaren 1946'ya kadar sömürge bölgesi oldu, 2003'e kadar da Fransa Denizaþýrý Bölgeler Topluluðu içerisinde yer aldý. 2003'te gerçekleþtirilen anayasa deðiþikliði sonucu Fransa'ya baðlý özerk bir bölge olarak konumlandýrýldý.
Yaklaþýk 288 bin nüfuslu ve 18 bin 576 kilometrekare yüzölçümüne sahip Yeni Kaledonya'da, 2019 nüfus sayýmýna göre yerli halk Kanaklar, nüfusun yüzde 41,2'sini oluþturuyor.