Sýnýrýmýzdaki tehlikeye geçit yok! Türkiye krizin fýrsata çevrilmesine izin vermeyecek

Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araþtýrmalarý Vakfýnca (SETA) hazýrlanan makalede uzmanlar, Ýran'ýn 1 Ekim'de Ýsrail'e düzenlediði füze saldýrýsýnýn nedenlerini, doðurabileceði sonuçlarý ve bölgedeki gerilimi analiz etti.

SETA Araþtýrma Asistaný Ýsmet Horasanlý tarafýndan hazýrlanan ve SETA'nýn internet sitesinde yayýmlanan makalede, uzmanlarýn Ýran'ýn Ýsrail'e 1 Ekim'de düzenlediði füze saldýrýsýnýn nedenleri ve gelecek senaryolarý hakkýndaki görüþlerine yer verildi.

Sakarya Üniversitesi Ortadoðu Enstitüsü'nde (ORMER) görevli Doktor Öðretim Üyesi Mustafa Caner, Ýran'ýn saldýrýsýnýn arkasýnda, "Ýsrail'den aldýðý darbelerle caydýrýcýlýðýný yitirme endiþesinin" bulunduðunu belirtti.

Ýran'ýn Ýsrail'in saldýrýlarýna yeterince karþýlýk verememesi ve güvenlik zaaflarýnýn, Ýran'ýn zayýf görünmesine neden olduðunu kaydeden Caner, bu saldýrýyla, Ýran'ýn kaybettiði caydýrýcýlýðý yeniden kurmak ve bölgesel ortaklarýna güç gösterisinde bulunmak istediðini aktardý.

Caner, Ýran'ýn bu saldýrýnýn sýnýrlý kalmasýný saðlayarak, büyük bir savaþa yol açmaktan kaçýnmak istediðini de ekledi.

Ýzmir Katip Çelebi Üniversitesi Uluslararasý Ýliþkiler Bölüm Baþkan Yardýmcýsý Doç. Dr. Tuðçe Ersoy Ceylan da, saldýrýnýn Ýsrail'de geniþ çapta yanký bulduðunu, özellikle askeri üslerin hedef alýnmasýnýn büyük endiþe yarattýðýný belirtti.

Ýsrail'in bu saldýrýya sert bir yanýt verme eðiliminde olduðuna iþaret eden Ceylan, Ýsrail'in Ýran'ýn nükleer tesislerini vurma planlarýnýn ABD ile koordine edilmeden gerçekleþmeyeceðine dikkati çekti.

Ýran Araþtýrmalarý Merkezi (ÝRAM) Baþkan Vekili Turgay Þafak ise Ýran'daki iç dengelere deðinerek, saldýrýnýn Ýran'da hem reformcular hem de muhafazakarlar tarafýndan nasýl karþýlandýðýný yorumladý.

Þafak, Ýran'ýn direniþ cephesi içindeki gruplar nezdinde caydýrýcýlýðýný güçlendirmek ve iç kamuoyunda artan hoþnutsuzluðu yatýþtýrmak için böyle bir saldýrýya giriþtiðini belirterek, Ýran'ýn bu hamlesiyle uluslararasý toplumun gözünde bir güç gösterisi yaptýðýný ifade etti.

- BEKLENMEDÝK BÝR MEYDAN OKUMA

Ankara Yýldýrým Beyazýt Üniversitesi'nde Doktor Öðretim Üyesi Muhammed Hüseyin Mercan da, Ýsrail-Hizbullah çatýþmasý baðlamýnda Ýran'ýn füze saldýrýsýnýn geniþ kapsamlý etkisi olduðunu belirtti.

Ýsrail'in Hizbullah lider kadrosuna yönelik operasyonlarýnýn, Lübnan'daki direniþ hareketini zayýflatmak ve Ýran'ýn bölgedeki nüfuzunu kýrmak adýna önemli adýmlar olduðunu vurgulayan Mercan, bu süreçte Ýran'ýn stratejik bir çýkmaza sürüklendiðini ifade etti.

Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ýn öldürülmesiyle Ýran'ýn bölgedeki etkisinin sarsýldýðýný kaydeden Mercan, Ýsrail'in bu operasyonlarla psikolojik üstünlük saðlamaya çalýþtýðýný, Ýran'ýn bu hamleye verdiði misillemenin Netanyahu hükümeti için beklenmedik bir meydan okuma olduðunu vurguladý.

SETA Araþtýrmacýsý Can Acun ise Ýran'ýn füze saldýrýsýnýn askeri boyutunu ve bölgesel sonuçlarýný ele aldý.

Acun, Ýran'ýn bu saldýrýyla Ýsrail karþýsýnda caydýrýcýlýk kazandýðýný, özellikle Hizbullah'ýn komuta kademesinin yeniden yapýlanarak iþgale karþý daha güçlü bir direnç gösterebileceðini belirtti.

Ýsrail'in Lübnan'ý iþgal giriþimlerine karþýlýk olarak Ýran'ýn bölgede yeni bir stratejik denge kurmaya çalýþtýðýný ifade eden Acun, Ýsrail'in bu duruma vereceði karþýlýðýn bölgesel bir savaþa dönüþme ihtimalini taþýdýðýný belirtti.

- BÖLGEDEKÝ GERÝLÝMÝN TÜRKÝYE'YE OLASI ETKÝLERÝ

Marmara Üniversitesi'nde Öðretim Görevlisi Bilgehan Alagöz de, Ýran-Ýsrail geriliminin Türkiye'ye olan etkilerini deðerlendirirken, bu gerilimin Türkiye açýsýndan güvenlik ve dýþ politika boyutunda önemli riskler barýndýrdýðýný vurguladý.

Alagöz, Türkiye'nin, özellikle Suriye iç savaþý sürecinde edindiði tecrübelerle sýnýrlarýna yönelik güvenlik politikalarýný sürdüreceðini ve Ýran-Ýsrail arasýndaki gerilimde Irak ve Suriye'deki terör örgütü PKK/YPG unsurlarýnýn krizi fýrsata çevirmesini engellemek için askeri operasyonlarýný sürdüreceðini belirtti.

Alagöz, Ýran'daki enerji merkezlerine yönelik olasý bir Ýsrail saldýrýsýnýn Türkiye'yi doðrudan etkileyebileceðini, böyle bir saldýrýnýn hem enerji fiyatlarýný yükselteceðini hem de Ýran'dan Türkiye'ye yönelik bir göç dalgasýný tetikleyebileceðini kaydetti.

Ýsrail'in saldýrýsý sonrasý Ýran'dan peþ peþe açýklamalar

Ýran'dan Ýsrail'e füze yaðmuru! Saldýrýda Heniyye, Nasrallah ve Nilfuraþan detayý

"Son 50 yýlýn en büyük fýrsatý"