Trump hakkýnda dikkat çeken yorum: Dengesizliði piyasalarýn dengesini bozacak
Bursa Uludað Üniversitesi Ýktisadi ve Ýdari Bilimler Fakültesi Bölümü Öðretim Üyesi Doç. Dr. Derya Hekim, dünya ekonomisinin son derece kýrýlgan olduðu bir dönemde Trump'ýn dengesiz karalarý ve hareketlerinin piyasa dengelerini de bozacaðýný söyledi.
Dünyanýn yakýndan takip ettiði ABD baþkanlýk seçimlerinde milyonlarca seçmen sandýk baþýna gitti. Demokrat Parti'nin adayý Kamala Harris ile Cumhuriyetçi Parti'nin adayý Donald Trump arasýndaki yarýþý kýrýlgan bir süreçten geçen dünya ekonomisi de yakýndan takip etti. Ýlk resmi olmayan sonuçlara göre seçimin kazananý Trump oldu. 2. kez baþkanlýk koltuðuna oturacak olan Trump'ýn zaferini ekonomistler deðerlendirdi.
Bursa Uludað Üniversitesi Ýktisadi ve Ýdari Bilimler Fakültesi Bölümü Öðretim Üyesi Doç. Dr. Derya Hekim, "Trump'ýn seçilmesi hem dünya ticareti açýsýndan hem Türkiye açýsýndan çok ciddi etkileri olan bir süreç olacak. Trump'ýn vaatleri ilk dönemde duyduðumuzdan biraz daha dozu artýrýlmýþ vaatler. Bunlarýn baþýnda zaten tüm ülkelere yüzde 10 tarife artýþý geliyor. Gümrük vergilerini artýracak. Böyle olduðu zamanda, tüm dünya fiyatlarýnda bir artýþ demek. Tabii ki bunun misillemeleri olacak. Diðer ülkelerde misilleme yapacaktýr. Dolayýsýyla biz artýk, dünyada daha fazla ticaret savaþýnýn olduðu yükselmiþ fiyatlarýn olduðu piyasalarý görebiliriz. Yani aslýnda baþlamýþ bir fragmantasyon diyebileceðimiz bir süreç varken, çok fazla serbest ticaretten bahsedemiyorken Trump bunu bir nevi üst kademeye taþýyacak. Bundan sonra artýk ticaret anlamýnda çok uzlaþmacý bir yapýyla karþýlaþamayacaðýz" dedi.
"TRUMP, GÜVENÝLMEZ BÝR KARAKTER"
Trump'ýn galibiyetinin Türkiye'ye etkilerine de deðinen Doç. Dr. Derya Hekim, "Türkiye açýsýndan þöyle düþünelim. Trump, güçlü bir lider ve Cumhurbaþkaný Recep Tayyip Erdoðan ile daha iyi iliþkileri var. Bu anlamda bizim için Kamala Harris'e göre baktýðýmýzda bir miktar daha iyi iliþki kurabileceðimiz bir karakter. Ama ben yine de burada bir çekince belirtmek istiyorum ve bir parantez açmak istiyorum. Trump güvenilmez bir karakter. Çünkü daha önce de 2018 yýlýnda da benzer süreçlerden geçtik. Ýkili iliþkilerde iyi iliþkiler saðlayabiliriz. Ama ne yapacaðýný da çok fazla bilemediðimiz bir duruma bizi sürükleyebilir. Ýlk döneminde de bize alüminyum ve çelikte tarife getirmiþti. Bunu yine zaten tüm ülkelere getireceði için yeniden Türkiye'de bu ticarette korumacýlýk önlemlerine maruz kalabilir diye düþünüyorum" dedi.
"TÜRKÝYE SAVUNMA HARCAMALARINI ARTIRACAKTIR"
Trump'ýn NATO konusunda çok sert görüþleri olduðunu ifade eden Derya Hekim, "Bu tutum tüm ülkeleri olduðu gibi bizi de savunma harcamasýný daha fazla artýrmak durumunda kalacaðýmýz bir sürece doðru götürecek gibi duruyor. Trump'ýn dengesizliði þöyle olacaktýr. Her gün artýk bence X platformunu takip edeceðiz. Sabah kalktýðýmýzda X platformunda acaba Trump bugün ne demiþ diyeceðiz. O dediklerinin muhtemelen piyasa üzerine çok büyük etkileri olacak. O yüzden bizi aslýnda Trump'ýn seçilmesiyle birlikte böyle bir dalgalý süreç bekliyor. Her gün yeni bir þeyle yeniden yüzleþebiliriz. Jeopolitik risklerin arttýðý dünyada üstüne bir de Trump riski eklenecektir. Bu da bizim daha fazla volatil bir piyasayla karþýlaþacaðýmýzý ve daha yüksek fiyatlarla, daha yüksek küresel bir enflasyonla karþýlaþacaðýmýz bir dönemi bize gösteriyor" þeklinde konuþtu.
"TRUMP, YEÞÝL DÖNÜÞÜME KARÞI"
Trump'ýn kurumlar vergisinde bir indirim düþündüðünü ifade eden Hekim, "Tabii o daha önceki döneminde de yapmýþtý. O indirimlerin süresi 2025 yýlýnda doluyor. Bunu tekrar uzatacaðý tahmin ediliyor. Amerika'da gelir daðýlýmýnda ciddi bir adaletsizlik var. Bunun gelir daðýlýmý adaletsizliðini artýracak bir süreç olacaðý açýk. Ama Trump tabii ki bunlarý çok fazla dikkate almayan bir karakter. Ayný zamanda yeþil dönüþümde de tabii ki tüm dünya için bir sekteye uðrama ihtimali görüyorum. Çünkü fosil yakýtlarý destekliyor. Bu aslýnda çok fazla Paris Anlaþmasý taraftarý deðil ve bunlara inanmýyor. Dolayýsýyla Trump döneminde daha fazla geleneksel fosil yakýt veya o endüstrilerin yükseldiðini, yeþil teknolojilerin olduðu endüstrilerin ise bir miktar ivme kaybettiðini görebiliriz. Bunun tüm dünya açýsýndan da sonuçlarý olabilir. Burada yeþil dönüþüm çabalarýný bir miktar sekteye uðratabilir" dedi.
"SAVAÞ ENDÜSTRÝSÝ TRUMP VE HARRÝS SEÇÝMÝNDEN BAÐIMSIZ"
Trump'ýn aslýnda Ukrayna savaþýn bitirme niyetinde olduðunu ifade eden Hekim, "Bunu bitirebilecek bir güce sahip. Bence olaya daha fazla iþ adamý kafasýyla baktýðý için bunu bitirebilecek durumda. O anlamda savaþ endüstrisi açýsýndan baktýðýmýzda savaþlarýn devam ettiði bir durum olarak Biden ve devamýnda tabii ki Harris'in gelmesi açýsýndan daha anlamlý olabilir. Ancak, Trump bugün böyle diyebilir. Ama yarýn buradan Trump'tan yüz bulan Çin, Tayvan'a saldýrabilir. Böyle bir ihtimal de var. Dolayýsýyla bu anlamda savaþ endüstrisinin geleceði aslýnda birazcýk Trump ve Harris seçiminden baðýmsýz olarak dünyanýn maalesef daha güvensiz bir yere doðru gitmesi sonucunda bence o tarafa doðru ilerliyor ve gerçekten bir ivmeyle artýyor" þeklinde konuþtu.
