Türkiye'nin desteði güç verdi! Karabað zaferinin üzerinden üç yýl geçti

Ýkinci Karabað Savaþý'nda 44 gün içerisinde topraklarýný kurtaran Azerbaycan ordusu, halkýn yýllar süren vatan hasretine son verdi.

Ermenistan, Sovyetler Birliði'nin daðýlmasýnýn ardýndan iþgal ettiði Karabað ve çevresindeki topraklardan yaklaþýk 30 yýl boyunca Azerbaycan askerlerine ve sivillerine saldýrýlar düzenledi.

Ermenistan ordusunun sivillere yönelik saldýrýlarýnýn giderek artmasý ve 27 Eylül 2020'de temas hattýndaki köylerin aðýr silahlarla ateþe tutulmasý bardaðý taþýran son damla oldu. Azerbaycan ordusu, ayný gün Cumhurbaþkaný Ýlham Aliyev'in emriyle karþý operasyona baþladý.

Bir süre sonra Azerbaycan için "vatan savaþýna" dönüþen operasyon 44 gün sürdü. Azerbaycan ordusu 5 þehir, 4 kasaba ve 286 köyü iþgalden kurtardý.

Savaþta, Azerbaycan ordusu 2 bin 908 þehit verdi, 94 sivil Azerbaycanlý Ermenistan'ýn saldýrýsý sonucu yaþamýný yitirdi.

Azerbaycan ordusunun 8 Kasým 2020'de Karabað'ýn sembol þehri Þuþa'yý kurtarmasýyla Ermenistan hezimeti kabul etti. Azerbaycan, Ermenistan ve Rusya arasýnda 10 Kasým 2020'de savaþý bitiren üçlü bildiri imzalandý.

Bildiri gereði Ermenistan ordusu Aðdam, Kelbecer ve Laçýn illerini de terk etmek zorunda kaldý.

Üçlü bildirinin imzalandýðý 10 Kasým tarihi "Zafer Günü" ilan edilse de bu tarih, Mustafa Kemal Atatürk'ün vefat günü olduðu için Þuþa'nýn iþgalden kurtarýldýðý 8 Kasým ile deðiþtirildi.

- SÝHA'LARIN ETKÝSÝ

Ýkinci Karabað Savaþý'nda Azerbaycan, Ermenistan ordusuna karþý silahlý insansýz hava araçlarýný (SÝHA) yoðun þekilde kullandý. Ermenistan ordusuna ait çok sayýda silah ve mühimmat Azerbaycan'a ait SÝHA'larla imha edildi. SÝHA'larla çekilen savaþ görüntüleri Azerbaycan'da sevince neden olurken Ermenistan tarafýnda olumsuz psikolojik etki yarattý.

- TÜRKÝYE'NÝN DESTEÐÝ AZERBAYCAN'A GÜÇ VERDÝ

Savaþýn ilk anlarýndan itibaren baþta Cumhurbaþkaný Recep Tayyip Erdoðan olmak üzere Türk devlet yetkilileri sýk sýk Azerbaycan'ýn yanýnda olduklarýný açýkladý. Türkiye, üçüncü ülkeleri Azerbaycan'ýn hak savaþýna müdahale etmemesi konusunda uyardý. Türkiye'nin bu desteði Azerbaycan halký ve ordusuna moral saðladý.

Cumhurbaþkaný Aliyev, Karabað'la ilgili her konuþmasýnda, Erdoðan'ýn "Azerbaycan yalnýz deðildir" sözünün üçüncü güçlerin savaþa müdahil olmasýný önlediðini belirterek, Türkiye'nin desteklerini hiçbir zaman unutmayacaklarýný ifade etti.

- AZERBAYCAN, BÖLGENÝN ÝMAR VE ÝHYASI ÝÇÝN 7 MÝLYAR DOLAR HARCADI

Azerbaycan hükümeti, 2. Karabað Savaþý'nýn bittiði 10 Kasým 2020'den bu yana geçen 3 yýlý Karabað zaferinin diplomasi masasýnda da sürdürülmesi ve iþgalden kurtarýlan bölgelerin imar çalýþmalarýyla geçirdi.

Savaþtan sonra hiç vakit kaybetmeden çalýþmalara baþlanýlan Azerbaycan'da, iþgal döneminde 30 yýl boyunca Ermenilerce tahrip edilen ve atýl býrakýlan, üç yýl önce de þiddetli çatýþmalarýn yaþandýðý bölge, artýk "akýllý þehir" ve "akýllý köy" konseptli yerleþim birimlerinin, havalimanlarýnýn ve yollarýn inþa edildiði, tarým alanlarýnýn ekilmeye baþlandýðý bir bölge haline geldi.

Bölgedeki tüm yollarý yenilemeye baþlayan Azerbaycan, geçen 3 yýlda Fuzuli ve Zengilan'da 2 uluslararasý havalimaný inþa etti. Zengilan, Fuzuli ve Laçýn'da devletin inþa ettiði evlere yüzlerce aile geri döndü. Azerbaycan, 3 yýlda bölgenin imar ve ihyasý için 7 milyar dolar harcadý.

- AZERBAYCAN, BÖLGEDE BARIÞIN TESÝSÝ ÝÇÝN DÝPLOMATÝK GÝRÝÞÝMLERÝNÝ SÜRDÜRDÜ

Savaþta elde ettiði baþarýyý diplomasi masasýnda da sürdürmeye kararlý olan Azerbaycan, Ermenistan'la barýþ elde etmek için giriþimlerini sürdürdü.

Azerbaycan Ermenistan'a karþýlýklý olarak birbirlerinin egemenliðini, toprak bütünlüðünü tanýmak, toprak iddiasýnda bulunmamayý taahhüt etmek gibi ilkelerden oluþan þartlar temelinde barýþ anlaþmasý imzalamayý önerdi. Ermenistan bu þartlarý kabul ettiðini açýkladý.

Böylece, Ermenistan ile Azerbaycan arasýnda gelecekte barýþ anlaþmasý ile sonuçlanmasý beklenilen bir süreç baþladý. Süreç, hem Rusya'nýn hem ABD'nin hem de Avrupa Birliði'nin (AB) arabuluculuðunda üç yönlü yürütülüyor.

Azerbaycan, barýþ anlaþmasý hususunda Erivan'a sunduðu son önerilerle ilgili Ermenistan'dan yanýt bekliyor.

- KARABAÐ'DA AZERBAYCAN'IN EGEMENLÝÐÝ TAM SAÐLANDI

Ýkinci Karabað Savaþý'ndan yenilgiyle ayrýlan Ermenistan, ordularýnýn bir kýsmýný Azerbaycan'dan çekse de bir kýsmýný çok sayýda silah ve mühimmatla Karabað'da varlýðýný sürdüren yasa dýþý sözde Ermeni rejime býraktý.

Azerbaycan yönetimi, 3 yýl boyunca Ermenistan'dan ordularýný geri çekmesini, Karabað'daki sözde rejimden de iddialarýndan vazgeçip kendini feshetmesini talep etse de bu talepler göz ardý edildi.

Bu durum üzerine Azerbaycan, 19 Eylül 2023'te Karabað'da anayasal yapýyý yeniden tesis etmek amacýyla "antiterör operasyonu" baþlattý.

Yaklaþýk 24 saat süren operasyonda Karabað'daki Ermenistan silahlý birlikleri ve yasa dýþý güçler silah býraktý. Mevzilerini terk ederek geri çekilen Ermeni güçler, silahlarýný Azerbaycan ordusuna teslim etti. Böylece, Cumhurbaþkaný Aliyev'in tabiriyle Karabað'da "Azerbaycan egemenliðini tam saðladý."