Verdiði tepki herkesi þaþýrtmýþtý... Hafter'in çýkýþ planý deþifre oldu

AA'da yer alan analiz þöyle:

Birleþmiþ Milletler (BM) öncülüðünde 5 Þubat'ta Ýsviçre'de toplanan Libya Siyasi Diyalog Forumu (LSDF) üyelerinin oylamasý sonucunda, 24 Aralýk 2021'de yapýlmasý planlanan seçimlere kadar Baþkanlýk Konseyi Baþkanlýðýna Muhammed Menfi, Baþbakanlýða da Abdulhamid Dibeybe seçildi.

Hafter milislerinin sözcüsü Ahmed el-Mismari, pek çok ülke ve uluslararasý kesim tarafýndan yapýlan açýklamalar gibi geçici yönetimin seçilmesinden memnun olduklarýný duyurdu. Mismari, Baþkanlýk Konseyinin yeni yönetimini tanýyarak, Konseyin Libya ordusunun baþý olduðuna iþaret etti.

Sözcünün, Hafter milislerinin yeni yönetimi hoþ karþýlayýp, alýþýlmýþýn aksi bir dil kullanarak, Konseyin yönetimi altýnda olduklarýný duyurmasý þaþkýnlýða neden oldu.

Çünkü Hafter, 2016'dan bu yana Baþkanlýk Konseyinin, kendisine baðlý milisler üzerindeki otoritesini reddediyordu. Üstelik sivil yönetimi tanýma karþýlýðýnda Libya Genelkurmay Baþkanlýðýný üstlenme tekliflerini de kabul etmiyordu.

2015 yýlýnda imzalanan Libya Siyasi Anlaþmasý'na göre Baþkanlýk Konseyi, Libya ordusunun baþý kabul ediliyor ve genelkurmay baþkanýný görevden alma yetkisi bulunuyor, Hafter ise buna karþý çýkýyordu.

Bunun yaný sýra Hafter, Tobruk Temsilciler Meclisi Baþkaný Akile Salih'le iþ birliði içinde Ulusal Mutabakat Hükümeti'ne (UMH) güvenoyu verilmemesi için çaba sarf etti. Hafter, Nisan 2019'da baþkent Trablus'a saldýrýya geçene dek hükümetin düþmesi, ülkenin doðu ve güney kesimlerindeki yetkilerinin yok sayýlmasý için uðraþtý.

Hafter, Trablus saldýrýsý baþarýsýzlýða uðramasýna raðmen kendini ülkenin lideri olarak dayatmaya çalýþtý ancak bu planlarý uluslararasý alanda karþýlýk bulmadý.

Bunlar düþünüldüðünde, Hafter'in ülkenin tek lideri olma ýsrarý göz önüne alýndýðýnda seçilen yeni yönetimden memnuniyet açýklamasý yapýlmasý þaþýrttý. Bu durum akýllara Hafter'in kendini kurtarmak için yeni bir strateji belirlediði ihtimallerini getirdi.

- HAFTER ABD'NÝN YAPTIRIMLARINDAN ENDÝÞELÝ

Eski ABD Baþkaný Donald Trump'ýn Beyaz Saray'dan ayrýlmasý ve yerine yeni baþkan Joe Biden'ýn gelmesi, birçok dengeyi deðiþtirdi. Hafter'in müttefikleri Suudi Arabistan ve Birleþik Arap Emirlikleri de (BAE) Yemen ve Libya meselesi baþta olmak üzere türlü konularda bu deðiþikliklerden etkilendi.

Hafter de bunlarý göz önüne alarak, ABD'nin kendisine karþý herhangi bir tutumundan önce yeni sivil yönetimi desteklediðini açýkladý. Zaten BM ile Hafter destekçisi Fransa dahil çeþitli Avrupa ülkeleri Libya siyasi diyaloðunu sekteye uðratanlar için yaptýrým tehditlerinde bulunmuþtu.

Destekçisi Trump'ýn gidiþinden sonra Hafter'in manevra alaný daraldý. Hafter, 2016'da müttefiki Akile Salih'e uygulanan uluslararasý cezadan Fransa'nýn vetosu sayesinde kurtulmuþtu. Ancak þu anki hassas dönemde Fransa, Hafter'i tekrar koruyamayabilir, üstelik cezalandýrma yoluna bile gidebilir.

- HAFTER'ÝN DOKUNULMAZLIK ELDE ETME ÇABASI

Geçen yýl ABD federal mahkemesinde aleyhine açýlan iki dava Hafter'in belini büküyor.

Hafter'e baðlý güçlerin Aðustos 2016 ile Mart 2017'de Bingazi'deki saldýrýlarýnda yakýnlarýný kaybeden iki aile tarafýndan Virginia'daki bir federal mahkemede Hafter aleyhine tazminat davasý açýldý.

Eski ABD Dýþiþleri Bakaný Mike Pompeo, makamýndan ayrýlmadan önce mahkeme tarafýndan kendisinden istenen sanýðýn savunma heyetinin iddia ettiði gibi Hafter'in resmi ya da yarý resmi olarak devlet baþkanlýðý dokunulmazlýðý bulunup bulunmadýðý yönündeki yazýþmayý cevaplamadý.

Suçlu bulunmasý halinde Hafter'in ABD'deki milyonlarca dolarlýk mal varlýðýna el konulabilir. Ayrýca bu Hafter aleyhine baþka davalar açýlmasýný da beraberinde getirebilir. Sonuç olarak, Hafter'in ülkenin liderliðine adaylýk ya da yüksek makamlar elde etmesinin yolu da kapanabilir.

Bunlar dikkate alýndýðýnda Hafter'in Libya'daki yeni geçici yönetime yeþil ýþýk yakmasý, Libya Genelkurmay Baþkanlýðý gibi üst düzey bir makam elde etme ve böylece ABD'de ve diðer ülkelerde yargý dokunulmazlýðý elde etme taktiði olmasý uzak ihtimal deðil.

- ÝMAJ DÜZELTME ÇABASI

Hafter'in oðlu Saddam'a baðlý Tarýk bin Ziyad milislerinin 2 Þubat'ta Sirte kentinde Hafter yanlýsý Kaniyat milislerinin karargahýna saldýrý düzenlemesi de Hafter'in imaj düzeltme çabasý olarak deðerlendirildi.

ABD, Kasým 2020'de Terhune katliamýnýn sorumlusu Kaniyat milislerine yaptýrým kararý almýþtý.

ABD'nin kararýndan sonra Hafter, Kaniyat milisleri ile arasýna mesafe koyma ve onlarýn iþlediði suçlardan sorumlu olmamak için uzak durma çabasýna girdi.

- ASKERÝ YÖNETÝM PROJESÝ DÜÞTÜ

Hafter'in Libya'da güç kullanarak yönetime gelme projesi suya düþtü. Artýk Hafter'in kendisi, milisleri ve ona destek veren doðudaki kabileler de Türkiye'nin Libya'da meþru yönetimi desteklemesiyle darbeci generalin Trablus'u ele geçirmesinin imkansýz olduðunu biliyor.

Üstelik Hafter, yalnýzca Trablus'a yeniden bir saldýrý düzenleme gücünü deðil, doðudaki ve güneydeki kalelerini de kaybediyor.

Halkýn ülkenin doðu, güney ve orta kesimlerindeki bölgelerde geçen yýl düzenlediði protestolar, Hafter'den eskisi gibi korkmadýklarýný ve ona olan öfkelerini gösteriyor.

Biden'ýn göreve gelmesiyle yönlerini Beyaz Saray'a yeniden çeviren uluslararasý kesimler nedeniyle trajik sondan kaçýnmak için Hafter'in önünde Libya'daki yeni yönetime yeþil ýþýk yakmaktan baþka seçenek kalmadý.

ABD Baþkaný Biden'ýn Libya konusunda ciddi kararlar almasý halinde Suudi Arabistan, BAE, Mýsýr ve Fransa'nýn Hafter'e desteði kesmesi muhtemel.

Hafter'in ABD'nin yaptýrýmlarýndan endiþe etmesi, aleyhine açýlan davalara karþý dokunulmazlýk elde etmeye çalýþmasý, inatla karþý çýktýðý sivil yönetime boyun eðmesi ve yeni geçici yönetimi memnuniyetle karþýlamasý sonucunu doðurdu.