Son yýllarda kamuoyunun da dikkatini çekmeye baþlayan, doðal ve kültürel kaynak deðerleri açýsýndan zenginliklerle dolu ve Batý Anadolu'nun en ilginç coðrafyalarýndan biri olan Söke sýnýrlarý içerisindeki Beþparmak Daðlarý(LATMOS)'nýn kuzeyinde bulunan Karakaya'da bir sunum gerçekleþtirildi.
Kuþadasý Eko Sistemi Koruma ve Doða Sevenler Derneði (EKODOSD), Adnan Menderes Üniversitesi(ADÜ) Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlýðý ve Karakaya Muhtarlýðý iþbirliðiyle gerçekleþtirilen etkinlikte, Latmos'un doðal ve kültürel kaynak deðerleri, tehditleri ve “Sürdürülebilir turizm, Ekoturizm ve Beþparmak Daðlarý'nýn(LATMOS) Ekoturizm Potansiyelinin Belirlenmesi” sunumlarý yapýldý. Gerçekleþtirilen sunumlara, Beþparmak Daðlarý'ndaki eskiden köy olan ve Büyükþehir yasasýyla deðiþerek mahalle haline gelen Karakaya muhtarý Hümmet Ali Yýlmaz, Söke Muhtarlar Derneði Baþkaný ve Köprüalan Muhtarý Mustafa Öztürk, Kisir Köyü muhtarý Baki Suna ve Güney yaka muhtarý Ali Çýtak katýlýrken, kadýnlar, çocuklar ve yöre sakinlerinin izlediði sunum ilgiyle takip edildi.
Yapýlan sunumlarda, Latmos'un dört bir yanýndaki doðal ve kültürel zenginliklerin görselleri sunularak anlatýldý. Yaþadýklarý coðrafyanýn çok önemli olduðu, Neolitik Dönem'den, Osmanlý Dönemi'ne kadar birçok kültürün bu bölgede yaþadýðý ve 8000 yýllýk insanlýk miraslarýnýn günümüze kadar taþýndýðý, zengin biyoçeþitliliðe sahip olduðu ve olaðanüstü güzellikte kaya yapýlarýnýn bulunduðu görsellerle aktarýldý. Bu zengin kültürün yok olmamasý, adeta bir açýk hava müzesi niteliðindeki Latmos'un tüm deðerleriyle korunmasý, özellikle madencilik faaliyetlerine kesinlikle kapatýlmasý, bölgenin koruyarak kullanýlmasý için ekoturizme açýlmasý, ekoturizm sayesinde yerel halkýn sosyal ve ekonomik geliþimine katký yapýlmasý ve bölgede yer alan tüm köylerin(mahallelerin) birlik ve beraberlik içinde, birbirlerine destek olarak Beþparmak Daðlarý'na sahip çýkmalarý istendi.
ADÜ Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlýðý Öðretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Tendü Hilal Göktuð, Dünyadaki ve ülkemizdeki turizm faaliyetlerinin doðal ve kültürel kaynaklar üzerindeki olumsuz etkilerini ve bunun sonucu olarak, yeni arayýþlarýn olduðunu, bunun sonucunda alternatif turizm, sürdürülebilir turizm, yeþil turizm ve ekoturizm gibi kavramlarýn geliþtiðini söyledi. Dünyadaki turizm anlayýþýnýn bu tür turizme doðru kaydýðýný, bu nedenle doðasý henüz bozulmayan, kültürel varlýklarýný koruyan, yapýlaþmalardan ve kent yaþamýndan uzak yerlerin tercih edildiðini belirten Göktuðu, Aydýn Bölgesinde de Latmos'un ekoturizm faaliyetleri için olaðanüstü güzelliklere ve zenginliklere sahip olduðunu, bu zenginliklerin koruma-kullanma dengesi içinde yapýlacak etkinliklerle hem korunmasý hem de bölge insanýnýn ekonomisine katký yapmasýnýn saðlanabileceði söyledi. Göktuðu, konuþmasýnda ayrýca. Beþparmak Daðlarý'ndaki hedefin, doðal ve kültürel miras potansiyelinin belirlenmesi, alt yapý ve teknik organizasyonlarýn yeterliliðini saptanmasý, kamu ve özel sektörün ve yerel halkýn ekoturizm duyarlýlýðýnýn ölçülmesi, yerel halkýn sosyal, kültürel ve ekonomik özelliklerinin araþtýrýlmasý, koruyarak kullanma ilkesi doðrultusunda ekoturizm planlamasýna iliþkin ve ziyaretçi yönetimi ile ilgili çeþitli öneriler getirilmesi olduðunu kaydetti. Kuþadasý EKODOSD tarafýndan Kutsal Daðýn Emanetleri broþürleri ve Yrd. Doç. Dr. Tendü Hilal Göktuð, tarafýndan proje anketleri daðýtýldý.
Yerel halkýn ilgili olduðu sunumlarda, öneri ve görüþleri de dile getirildi. Sunuma katýlan muhtarlar, köylerinde genç nüfusun kentlere taþýndýðýný ve bu þekilde gittiði takdirde süreç içinde köylerde insan kalmayacaðýný, yüzyýllardýr devam eden buradaki kültürün bir gün bitebileceðini belirttiler. Son yýllarda bölgelerine yerli-yabancý insanlar gelmeye baþladýðýný, turizmin geliþmesi halinde köyden kente göçün azalacaðýný söylediler. Beþparmak Daðlarý'ný çevreleyen 11 köyün birleþerek Latmos'u Koruma ve Ekoturizmi Geliþtirme Derneði'nin kurulmasý önerisini getirdiler. Bu giriþimlerine biz de destek vereceðimizi belirttik.
Kuþadasý EKODOSD Baþkaný Bahattin Sürücü, yapýlan etkinlikliði deðerlendirerek, “ Karakaya'da bulunan eski okulun doða ve tarih müzesi niteliðinde gelen ziyaretçilerin bilgi alabileceði ZTM'ye çevrilmesiyle ilgili geçtiðimiz yýllarda yaptýðýmýz müracaatta, Ýl Özel Ýdaresi'nce bir miktar ödenek saðlanmýþ ve kýsmen restoresi yapýlmýþtý. Ýl Özel Ýdareleri kapatýldýðýndan ZTM'nin yarým kalan restoresinin tamamlamasý için Aydýn Büyükþehir Baþkanlýðý'na müracaat edeceðiz. Umarýz bu konuda Büyükþehir Belediye Baþkaný Sayýn Özlem Çerçioðlu duyarlý davranýr ve Latmos bir tanýtým merkezine kazanmýþ olur. Henüz vakit varken, Latmos tamamýyla maden ocaklarý tarafýndan geri dönülmez biçimde tahrip edilmeden, ilgili kurumlarýn, kuruluþlarýn, yerel yönetimlerin, üniversitelerin ve sivil toplum örgütlerinin iþbirliðiyle, koruma altýna alýnmasý saðlanarak, binlerce yýllýk insanlýk miraslarý ve zengin doðal kaynak türleri geleceðe taþýnmalýdýr. Bu, Latmos kültürünün devam etmesi, yerel halkýn geleceði ve ülkemiz tanýtýmý için çok önemlidir “ dedi.