YÖK, araþtýrma üniversiteleri için 5 aday daha belirleyecek

Yükseköðretim Kurulunca, Araþtýrma Odaklý Ýhtisaslaþma Üniversiteleri Çalýþtayý, Gebze Teknik Üniversitesinin ev sahipliðinde düzenlendi. Çalýþtaya, YÖK Baþkaný Saraç'ýn yaný sýra TÜBÝTAK Baþkaný Prof. Dr. Hasan Mandal, araþtýrma üniversitelerinin ve aday araþtýrma üniversitelerinin rektör ve rektör yardýmcýlarý da katýldý.

Saraç, üniversitelerde çeþitlilik ve misyon çalýþmalarýnýn baþlamasý, yaygýnlaþmasý, araþtýrma üniversitelerinin seçilmesi ve 2006'dan sonra kurulan üniversitelerde pilot çalýþmalarla baþlayan "bölgesel kalkýnma odaklý misyon farklýlaþmasý" çalýþmalarýnýn Türk yükseköðretimi için bir reform niteliði taþýdýðýný ifade etti.

YÖK olarak güçlü Türkiye hedefi ile uyumlu biçimde, yayýnlarýyla eðitimiyle mezunlarýyla milli ve yerli teknolojinin alt yapýsýný oluþturacak üniversiteleri inþa etmek üzere kararlý ve isabetli adýmlar attýklarýný anlatan Saraç, "Bu süreçte özellikle araþtýrma üniversitelerimizin, dünya üniversiteleri ile rekabet edebilir hale gelmesi beklentimiz." dedi.

Ülke olarak, büyük hedefler konulan 2023'e sayýlý zamanlar kala, araþtýrma üniversiteleri ve aday üniversiteler üzerinde desteðin daha da yoðunlaþacaðýný bildiren Saraç, bu süreçte "Araþtýrma Üniversitelerimiz 2023'e 3 kala" mottosu ile her üç ayda bir bu üniversitelerin rektörleriyle bir araya gelerek çalýþma yapýlacaðýný belirtti.

- Uluslararasý alanda üniversitelerin proje bütçelerinde aldýðý pay artmalý"

YÖK Baþkaný Saraç, dünya geneline bakýldýðýnda küresel sýralamalarda en görünür olan araþtýrma üniversitelerinin küresel bilgi ekonomisinin merkezinde ve kendi ülkelerindeki ulusal yükseköðretim sistemlerinin zirvesinde yer aldýðýný kaydetti.

Bu kurumlardaki araþtýrmalarýn birçoðunun üniversite dýþý kaynaklardan saðlanan fon ve sponsorlukla yürütüldüðünü belirten Saraç, büyük uluslararasý fonlardan faydalanma oranýnýn yükseltilmesi için araþtýrmacýlara ve idarecilere ciddi görevler düþtüðünü belirtti.

Bu kapsamda, proje ortaklýklarýnda kurumlara düþen payýn ve yürütücü olarak yer alýnan projelerin artmasýnýn önemine dikkati çeken Saraç, "Nasýl önde gelen indekslerde yayýnlarý takip ederken basitçe yayýn sayýlarýný deðil etki faktörü yüksek dergilerdeki yayýnlarýn artmasýný önemsiyor ve takip ediyorsak uluslararasý projelerde de üniversitelerimizin proje bütçelerinde aldýðý payý artýrmalarýný ve proje konsorsiyumlarýnda yürütücü rolünü daha fazla üstlenmelerini bekliyoruz." diye konuþtu.

- "ÜNÝVERSÝTELERÝMÝZ BELLÝ ALANLARA ODAKLANMALI"

Saraç, 11. Kalkýnma Planý'nda üniversitelerin uluslararasý sýralamalarda üstlerde yer alabilmesi için konulan hedeflere ulaþmasý mümkün olabilecek en muhtemel üniversitelerin araþtýrma üniversiteleri olduðunu vurguladý. Araþtýrma üniversitelerinin en yetkin olduklarý tematik alanlarý öne taþýmalarý gerektiðini vurgulan Saraç, "Bir bütünden ziyade bu alanlarýn en iyisi olmaya çalýþmalýdýrlar. Büyük üniversitelerimiz, çok farklý alanlarda eðitim veriyor olabilir, fakat dünya çapýnda buluþlarýyla araþtýrmalarýyla dünya biliminde söz sahibi araþtýrma merkezleri ve ekipleri oluþturmak her alanda mümkün deðildir. Bunun için üniversitelerimizden belli alanlara odaklanmalarýný istiyoruz." ifadelerini kullandý.

Saraç, araþtýrma üniversitelerinin artýk birlikte iþ yapabilme modeline geçmesi gerektiðini belirterek "Fakat maalesef üniversitelerimizde ayný üniversitenin çeþitli fakülteleri, enstitüleri, birimleri arasýnda bile birlikte iþ yapabilme modeli geleneði maalesef oluþamamýþtýr. Bunu artýk kýrmamýz gerekmektedir. Ülkenin sosyo-ekonomik geliþmesinin baþ aktörlerinden olan üniversitelerin özellikle araþtýrma üniversitelerinin bu yetkinliklerini güçlü bir þekilde inovasyona ve toplumun kalkýnmasýna sunmalarýný bekliyoruz." diye konuþtu.

- "ARAÞTIRMA ÜNÝVERSÝTELERÝNDE ARAÞTIRMA EKOSÝSTEMÝ KURULMALI"

Araþtýrma üniversitelerinin bilginin yayýlmasý ve yenilikler, ekonomik geliþme, geliþmiþ yeteneklerle donatýlmýþ beþeri sermaye, toplumsal refah ve yaþam kalitesine katký olmak üzere 4 temel alanda iþlevsel etkilerinin bulunduðunu aktaran Saraç, "Net bir þekilde vurgulamak istediðimiz ana konu, araþtýrma üniversitelerimizde vakit kaybetmeksizin araþtýrma ekosisteminin oluþturulmasýdýr." dedi.

Kamu ve özel sektördeki araþtýrmalar ile üniversite ve sanayi sektöründeki araþtýrmalarýn birbirlerinden ayrý bir þekilde yürütüldüðüne dikkati çeken Saraç, "Aksine bunlarýn her biri, birbirinin tamamlayýcýsýdýr ve ulaþýlan sonuçlar bütüncül araþtýrma ekosistemi içerisinde ele alýnmalýdýr." vurgusunu yaptý.

Bu araþtýrmalarýn, ayný zamanda ülke ekonomisi, toplumun kendisi ve araþtýrmacýlar için güçlü birlikte çalýþma ortamlarý ve bilgi etkileþimleri sunduðuna iþaret eden Saraç, "Politika üretenler, araþtýrma fonlayýcýlarý, araþtýrma kuruluþlarý ve diðer tüm kilit paydaþlar, bu araþtýrma ekosistemin birbirinden ayrýlmaz bileþeni olduðunu bilmeli, hissetmeli ve bu konuda motive edilmelidirler." deðerlendirmesinde bulundu.

Bu ekosistemin vakit kaybetmeden kurulmasýný talep ettiklerini anlatan Saraç, bunun için araþtýrma üniversitelerindeki genç araþtýrmacýlar ve teknik personel, idareciler ve kendilerinden daha kýdemli araþtýrmacýlar ve hocalar tarafýndan yol gösterici, ufuk açýcý küçük grup toplantýlarýnýn düzenlenmesi gerektiðini kaydetti.

Araþtýrma üniversitelerinin toplumdaki rolünden ve araþtýrma ekosisteminden bahsederken üniversiteleri motive edici ve destekleyici önemine vurgu yapan Saraç, "Akademik merak üzerine yürütülen yabancý literatürde mavi gökyüzü-serbest çalýþma modeli olarak adlandýrýlan perspektifi de desteklemeliyiz." dedi.

- ARAÞTIRMA ÜNÝVERSÝTELERÝ ÝÇÝN YENÝ ADAYLAR BELÝRLENECEK

Saraç, daha sonra araþtýrma üniversiteleriyle ilgili gazetecilere yaptýðý açýklamada, toplantýda, bu üniversite rektörlerine atama ve yükseltme kriterlerini yükseltmelerini, uluslararasý baðlantýlara önem verecek tarzda nitelikli iþ gücünü istihdam etmelerini ve yayýnlarýný artýrma gibi beklentilerini aktardýklarýný söyledi.

Araþtýrma üniversitelerinin 11 olan sayýsýný artýrmayacaklarýný, sistemde 5 aday araþtýrma üniversitesinin bulunduðunu dile getiren Saraç, "Önümüzdeki haftalarda araþtýrma üniversiteleri için yeni aday aday üniversiteler için çaðrýya çýkacaðýz. Sistem için 5 aday adayý üniversite daha belirleyeceðiz. Araþtýrma ve aday araþtýrma üniversitelerine kadro takviyesi bu yýl da devam edecek." bilgisini verdi.

- YABANCI UYRUKLU AKADEMÝSYENLER ÝÇÝN YENÝ DÜZENLEME GELÝYOR

Yekta Saraç, "2023'e 3 Kala Araþtýrma Üniversiteleri" baþlýklý sunumunda ise Türk üniversitelerinin dünya üniversiteler sýralamalarýndaki yerlerine iliþkin bilgiler aktararak, Anadolu bozkýrýnda kurulan Karabük Üniversitesinin çok kýsa süre içinde ve nadir görülen bir þekilde Times Higher Education sýralamasýna ilk 800'de girdiðini ve bunun önemli bir baþarý olduðunu vurguladý.

Araþtýrma üniversitelerinde 524 yabancý uyruklu öðretim elemaný bulunduðunu bildiren Saraç, bu sayýnýn artýrýlmasýný istediklerini de söyledi.

Saraç, üniversitelerde istihdam edilen yabancý uyruklu öðretim üyelerine iliþkin bir dizi yeni kararýn uygulanacaðýný dile getirerek þu bilgileri verdi:

"Önümüzdeki haftadan itibaren üniversitelere bir genelge yollayacaðýz ve yabancý uyruklu öðretim elemaný istihdamýna yeni bir boyut getireceðiz. Lisans düzeyinde derslere girecek yurt dýþýndan gelecek hocalar için belirli kriterler arayacaðýz. Ayný þekilde hazýrlýk sýnýflarýnda yabancý dil öðretecek hocalar için de belirli kriterler arayacaðýz. Sadece farklý bir dilde ana dili olan kimsenin Türkiye'de bir üniversitede yabancý dil öðretmek için hocalýk yapmasýný doðru bulmuyoruz. Çünkü bu sonuç üretmiyor. Dolayýsýyla bu alanda kriterleri yükselteceðiz. Sadece araþtýrma üniversiteleri için deðil sistemin bütünü için devlet ve vakýf üniversitelerinde hazýrlýk sýnýflarýnda istihdam edilecek yabancý uyruklu hocalarýn yabancý dil öðretiminde tecrübeli olmasýný ve bunu belgelemesini þart koþacaðýz. Lisans ve lisansüstünde ders verecek hocalar için de belirli kriterler getirilecek. Dersin yaný sýra araþtýrma odaklý istihdam edilmek üzere de yurt dýþýndan insan getirilmesini istiyoruz. Bu da ilk olacak. Bunlarýn ücretleri de ders veren hocalardan daha yüksek olabilecek."

Saraç, araþtýrmalarýný yürütmek ve ders anlatmak üzere ülkeye yüksek kaliteli akademisyen ve araþtýrmacýlarý davet etmek üzere yasal mevzuatýn da oluþturulacaðýný belirtti.

Araþtýrma üniversitelerinde atama ve yükseltme kriterlerinin de yükseltilmesi gerektiðini de vurgulayan Saraç, "Araþtýrma üniversitelerinin bütün alanlarda iyi olmayý ama hiç olmazsa 2-3 alanda en iyi olmayý hedef olarak belirlemeliler." dedi.

- GELECEÐÝN MESLEKLERÝNDE YENÝ PROGRAMLAR ÝHDAS EDÝLECEK

Saraç, "Araþtýrma üniversitelerine, geleceðin meslekleri kapsamýnda yeni meslek alanlarýna yönelik programlar ihdas edilecek. Buna öncülük etmek hem araþtýrma üniversiteleri için hem sistem için doðru bir tercih olacaktýr. Geleceðin mesleklerinde sisteme girecek yeni programlar için yarýþma þeklinde bir süreç kurgulayacaðýz. Bu alanlar için yetkinlikleri önde tutularak bazý üniversiteler pilot olarak seçilecek. Burada araþtýrma üniversiteleri öncelikli olarak yer alýr." bilgisini de paylaþtý.

YÖK Baþkaný Yekta Saraç, üniversitelerin uluslararasý sistemlerle iletiþiminin güçlendirilmesi amacýyla Ulusal Akademik Veri Sistemi kurulmasý için çalýþmalara baþladýklarýný da bildirdi.

Çalýþtayda, Yekta Saraç baþkanlýðýnda, araþtýrma ve aday araþtýrma üniversiteleri rektörlerinin katýlýmýyla "Araþtýrma ve Aday Araþtýrma Üniversitelerinin 3 Yýlýnýn Deðerlendirilmesi" toplantýsý yapýldý.

Saraç, toplantýyý takip eden gazetecilerin 10 Ocak Çalýþan Gazeteciler Günü'nü pasta ile kutladý.