YÖK Baþkaný Prof. Dr. Saraç: YÖK 100/2000 Projesi, bilim hayatýmýzýn geleceðini þekillendirecek

Yükseköðretim Kurulu (YÖK) Baþkaný Prof. Dr. Yekta Saraç, öncelikli 100 tematik alanda doktoralý insan kaynaðýný artýrmak için baþlatýlan YÖK 100/2000 Projesi'nin, geleceðin bilim hayatýný þekillendireceðini, üniversitelere bir sýçrama yaptýracaðýný belirtti.

Yükseköðretim tarihinde ilk kez kurgulanan "YÖK 100/2000 Doktora Burs Projesi" kapsamýnda, doktora yapan bursiyer öðrenciler, YÖK Konferans Salonu'nda düzenlenen toplantýda bir araya geldi.

YÖK Baþkaný Saraç, toplantýnýn açýlýþýndaki konuþmasýnda, 2016'da YÖK tarafýndan baþlatýlan programdan yararlanan 400'e yakýn öðrenci ile bir araya geldiklerini vurgulayarak, "Öðrencilerimiz, YÖK'ün salonlarýna enerji veriyorlar." dedi. Türkiye'deki üniversitelerde, bugün itibarýyla 43 bin 265'i kýz öðrenci olmak üzere toplam 97 bin öðrencinin doktora yaptýðýný aktaran Saraç, bir kýsmý araþtýrma görevlisi statüsünde olan bir kýsmý ise baþka bir iþte çalýþan bu öðrencilerin ayrýca bir üniversitede dýþarýdan takip ederek ders ve tezlerini yürüttüklerini anlattý.

Saraç, dünyanýn ilk 10 büyük ekonomisinden birisi olma hedefini önüne koyan Türkiye'de yetiþmiþ doktoralý eleman sayýsýnda çok büyük mesafe kaydetmek gerektiðini bildirdi. Yükseköðretim kurulu sayýsýnýn 206, öðrenci sayýsýnýn 7 milyon 848 bine ulaþtýðýný aktaran Saraç, bu rakamlarýn sayýsal büyümeyi gösterdiðini belirtti. Göreve geldiðinde "Bu sayýsal büyümeye nitelik, keyfiyet ve kalitenin de eþlik etmesi gerektiðini, önceliðin ise kalite olduðunu" ifade ettiklerini hatýrlatan Saraç, bu çerçevede yürüttükleri kalite kurulu, misyon farklýlaþmasý ve ihtisaslaþmasý, bölgesel kalkýnma odaklý üniversiteler ve araþtýrma üniversiteleri, hedef odaklý uluslararasýlaþma gibi çalýþmalarý özetledi.

Yekta Saraç, doktoralý insan kaynaðýnýn nitelik ve nicelik olarak artýrýlmasýna yönelik baþlatýlan "YÖK 100/2000 Projesi"ne iliþkin detaylarý da paylaþtý. Saraç, "Çin'de 1000 kiþiye 2,2; Amerika'da 1000 kiþiye 1,7; Avrupa Birliði ülkelerinde 1000 kiþiye 1,5 doktoralý kiþi düþerken, Türkiye'de bu oran 1000 kiþiye 0,4. Bütün amacýmýz, doktoralý insan kaynaðý oranýný artýrmak. Bu istikamette ciddi mesafe kaydettiðimizi bir yýl zarfýný aþmayacak kamuoyu ile paylaþacaðýz." dedi.

"SIRADAN BÝR BURS PROGRAMI OLARAK GÖRMÜYORUZ"

Kalkýnmýþ ülkeler arasýndaki sýralamada yükselmek için doktoralý insan kaynaðýnýn da artýrýlmasý gerektiðine iþaret eden Saraç, sözlerini þöyle sürdürdü: "100/2000 Projesi de bu fikirle ortaya çýktý.

YÖK olarak çoðu kurgusu itibarýyla bir ilk olan baþkaca burs programlarýmýz da var. Fakat biz YÖK 100/2000'i sýradan bir burs programý olarak görmüyoruz. YÖK 100/2000 Projesi'ni biz bir Türkiye projesi, bir prestij projesi olarak görüyoruz. Devletimizin 2023 için çizdiði vizyonda net kalkýnma deðerini kendi beyin gücüne dayanarak artýrabilen bir Türkiye hedefleniyor.

Bizim 100/2000 dediðimiz gibi, Almanya, Çin, Kore, Japonya, Tayvan, Rusya da çeþitli isimler altýnda 100/2000 benzeri mükemmeliyeti hedefleyen doktora programlarý baþlattý. Ýþte tam da bu baðlamdan olmak üzere, 2016'da planlamayý yaparken bu burs programýndaki doktora alanlarýnýn ülkenin aciliyetle ihtiyacý olan öncelikli alanlardan olmasýna büyük önem atfettik. Bunlarýn hepsi tematik alanlar ve bu programlarda kümülatif bir kitle oluþmasýný saðladýk. En az 3 doktora öðrencisinin ayný anda programa dahil olmasýna özen gösterdik. Ancak bu alanlarda yetkinliðini ortaya koymuþ üniversitelerin programý açmasýna izin verdik."

"TAM ZAMANLI ARAÞTIRMA YAPIYORLAR"

Saraç, YÖK 100/2000 Projesi kapsamýnda doktora yapan öðrencilerin tam zamanlý üniversitede bulunarak araþtýrmalarýný yürüttüðünü aktardý. Böylece bu kiþilerin kurumu, akademiyi ve gerektiðinde sanayiyi öðrenerek tezlerini hazýrladýklarýný ifade eden Saraç, "Doktora programý boyunca her bir öðrencinin etki deðeri yüksek dergilerde birkaç araþtýrmalarýnýn yayýmlanmasýnýn teþvik edilmesini üniversitelerimizden talep ediyoruz." bilgisini verdi. Yekta Saraç, "Bu proje kurgusu, amacý ve süreçleri itibarýyla ülkemiz için bir ilktir." vurgusunu yaptý. 2000'li yýllardan sonra özellikle geliþmiþ üniversitelerde doktora programlarýnýn amaçlarýnýn farklýlýk gösterdiðini dile getiren Saraç, bunlarýn inovatif, endüstriyel ve geleceðin akademiye hedeflenen doktora programlarý gibi sýnýflanabileceðini söyledi.

Türkiye'de endüstriyel doktora programlarýnda "SAN-TEZ Projesi" ile kýsmen de olsa baþarý elde edildiðini bildiren Saraç, doktora öðrencilerine, þu sözlerle seslendi: "Ancak inovatif doktora programlarý için kapsamlý araþtýrma laboratuvarlarýnda farklý araþtýrma ekiplerinin geniþ araþtýrma projelerini üretmesini bekliyoruz. Sizlerden ayrýca uluslararasý iletiþimler kurmanýzý da bekliyoruz. Önünüze koyduðunuz tematik alanýn, sektörün ve ülkenin ihtiyaçlarýnýn, yapacaðýnýz özgün araþtýrmalarýnýz ile karþýlanacaðýna inanýyoruz. Üniversitelerimize de yeni dünya düzeninde önemli bir literatür olan akýllý uzmanlaþma konusunda kapsayýcý çalýþmalar yapmalarýný öneriyoruz. Ýþte tam da bu noktada YÖK'ün doktora konusuna verdiði önem ve akademide ve endüstride ülkemizin geleceðinin deðeri noktasýnda sizlere ciddi ümitler baðlamýþ durumdayýz."

DÖRT ALANDA 100 ÖNCELÝKLÝ ALAN

Yekta Saraç, 100/2000 YÖK Doktora Burs Programý ile burs verilen alt alanlarýn "temel bilimler ve mühendislik", "saðlýk", "sosyal bilimler" ile "mimarlýk ve tasarým"dan oluþan 4 ana baþlýk altýnda kurgulandýðýný, bu üst alanlar altýnda 100 alt alan oluþturulduðunu anlattý. Saraç, bu burs programýnda 2018-2019 eðitim öðretim yýlý bahar dönemi itibarýyla 5. kez çaðrýya çýkýldýðýný ve hali hazýrda yaklaþýk 3 bin 700 öðrencinin burslandýrýldýðýný bildirdi. Saraç, "Üniversitelerimiz kendi özgün kimliklerinin niteliðe yaptýðý vurgularýný ve kalite yönündeki çýktýlarýnýn yüksek oluþlarýna dair delilleri arasýna da YÖK 100/2000 doktora öðrencisi sayýsýný gösteriyorlar. Üniversiteler için bu sayý artýk gurur vesilesi olmaya baþladý." dedi.

Yekta Saraç, "YÖK 100/2000 Projesi, geleceðin bilim hayatýný þekillendirecek, üniversitelerimize bir sýçrama yaptýracak bir proje." diye konuþtu. Çeþitli üniversitelerde YÖK 100/2000 bursu kapsamýnda doktora yapan öðrenciler de bilimsel çalýþmalarý hakkýnda sunumlar gerçekleþtirdi. Öðrenciler, burs programý sayesinde tam zamanlý olarak doktora araþtýrmalarýný sürdürdüklerini dile getirdi.

Öte yandan, YÖK'teki toplantýnýn formatý deðiþtirilerek YÖK Baþkaný Prof. Dr. Yekta Saraç'ýn konuþmasý doktora öðrencilerinin konuþmasýnýn öncesine konuldu. Konuþmasýnýn ardýndan öðrencilerin sunumlarýný dinleyen Saraç, bu konuya iliþkin, öðrencilere "Bizim varlýðýmýz, bu kurulun varlýðý, devlet kurumlarýnýn varlýðý sizlersiniz. Sizlerden gerçekten büyük umutlar besliyoruz." deðerlendirmesinde bulundu.