YÖK temel bilimlere ilgiyi artýrma toplantýsýnýn raporunu yayýmladý

YÖK'ten yapýlan yazýlý açýklamaya göre, YÖK Baþkaný Prof. Dr. Erol Özvar baþkanlýðýnda 18 Nisan 2022'de düzenlenen Temel Bilimler Toplantýsý rapor haline getirildi.

Özvar, toplantýnýn açýlýþýndaki konuþmasýnda Türkiye'deki temel bilimler eðitiminin durumunu deðerlendirmek için bir araya geldiklerini belirterek, üniversitelerin fizik, kimya, biyoloji ve matematik gibi temel bilimler alanýndaki bölümlerine ilginin istenilen oranda olmadýðýný gözlemlediklerini ve bu bölümlere ilginin artmasý için çözüm üreteceklerini aktarmýþtý.

Raporda yer alan bilgilere göre, YÖK temsilcilerinin, üniversite rektörlerinin ve çeþitli üniversitelerden alanýnda uzman bilim insanlarýnýn katýlýmýyla gerçekleþen toplantýda temel bilim programlarýnýn mevcut durumu masaya yatýrýldý.

Temel Bilimler Toplantýsý Raporu'nda, YKS yerleþme puaný yüksek öðrenciler için temel bilimlerin özendirilmesi ve tercih edilebilir hale getirilmesi, araþtýrma ve teknoloji altyapýsýnýn mevcut durumu ile iyileþtirme önerileri, eðitim ve öðretim kalitesi, mezunlarýn istihdamý ve iyileþtirmelere iliþkin çözüm önerilerine yer verildi.

- TEMEL BÝLÝM PROGRAMLARINA ÝLÝÞKÝN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERÝLERÝ

Raporda, temel bilim programlarýna iliþkin konular ve çözüm önerileri "temel bilimlerin önemi", "program güncellemeleri", "istihdam", "tercih edilirlik ve yönlendirme", "burslar ve teþvikler", "öðrenci kalitesi", "araþtýrma görevliliði ve akademik kadrolar", "altyapý ve fiziki olanaklar" baþlýklarý altýnda sunuldu.

Buna göre, YÖK'ün düzenlediði toplantýda, temel bilimlerin önemine vurgu yapýlarak, bilim tarihi göz önüne alýndýðýnda önemli buluþlarýn öznesinin temel bilimler olduðu ve Türkiye'nin bu alanda ön plana çýkmasý için farkýndalýk oluþturmanýn gerekliliðinin altý çizildi.

Bu amaçla programlarýn güncellenmesi ve üniversite sýnavlarýna hazýrlanan öðrencilerin ilgisini çekecek tercih edilebilir programlar oluþturulmasýnýn gereði vurgulandý. Ayrýca teorik derslerden ziyade pratik derslerin aðýrlýðý artýrýlarak öðrencilerin daha çok sanayi tarafýndan istihdam edilecek kazanýmlarla mezun edilmesinin hedeflenmesine vurgu yapýldý. Bu doðrultuda programlar güncellenirken uluslararasý kalite gözetilerek yenilikçi bir yaklaþým gösterilmesi ve ortak seçmeli derslerin sayýlarýnýn artýrýlmasý gerekliliði ifade edildi.

- ÝSTÝHDAM, TERCÝH EDÝLÝRLÝK VE YÖNLENDÝRME

Raporda en çok dile getirilen problemlerin baþýnda gelen istihdama dönük çözüm önerilerine de yer verildi. Temel bilimler öðrencilerinin lisanstan itibaren TÜBÝTAK ve araþtýrma projelerinde çalýþtýrýlmalarýna olanak saðlanmasý, devletin bir süre istihdam imkanlarýný artýrmasý ve istihdam sorununa çözüm bulmak için bir süre program kontenjanlarýnýn ve dolayýsýyla mezun sayýsýnýn azaltýlmasý gibi çözüm önerileri aktarýldý.

Tercih edilirlik ve yönlendirme baþlýðý altýnda ise üniversitelerin karþýlaþtýklarý tercih sorunlarý ele alýndý ve çözüm önerileri arasýnda, temel bilimlere yönlendirmenin erken dönemde anaokulundan itibaren yapýlmasý, bu amaçla iyi öðretmenlerle temel bilimler eðitimi verilmesi, açýk öðretim kontenjanlarýnýn düþürülmesi, temel bilimlerin görünürlüðünün artýrýlmasý amacýyla kamuoyuna ve gençlere ulaþmak için farklý platformlar kullanýlmasý gibi öneriler sunuldu.

- BURSLAR VE TEÞVÝKLER

Tercih edilirliðin ve yönlendirmenin artmasýna yardýmcý olacak unsurlardan biri olan burslar ve teþviklere dönük öneriler de raporda ayrý bir tema olarak yer aldý. Bu baþlýkta katýlýmcýlarýn ortak önerilerinden biri, lisans ve lisansüstü öðrencilerin ve akademisyenlerin yeterli maddi destek almalarýný saðlayacak mekanizmalarýn kurulmasý oldu.

YÖK nezdinde ilk 10'a ya da ilk 20'ye giren öðrencilere burs verilmesi ve halihazýrda verilen maddi desteklerin artýrýlmasý önerisinde bulunuldu. Ayrýca sanayi sektörünün doktora düzeyindeki araþtýrmacýlarý maddi olarak destekleyecek þekilde teþvik edilmesi gerektiði vurgulandý.

Temel bilimler eðitim-öðretiminde baþarýlý uluslararasý üniversiteler göz önünde tutularak kalitenin saðlanmasý, lisans kontenjanlarýnýn azaltýlmasý, doktora eðitiminin sadece Ar-Ge kapasitesi, altyapý ve fiziki olanaklarý yüksek, yeterli ve yetkin akademik kadrolarý olan üniversitelerde verilmesi gibi öneriler yer aldý.

- ARAÞTIRMA GÖREVLÝLÝÐÝ VE AKADEMÝK KADROLAR

Lisansüstü öðrenci, araþtýrma görevlisi ve doktora sonrasý araþtýrmacý sayýsýnýn azlýðýna iþaret edilen raporda, bu sorunun çözümü için yalnýzca burslu deðil maaþlý olarak asistan alýmýnýn artýrýlmasý önerisi sunuldu.

Yurt dýþýndan istihdam edilen araþtýrmacýlarýn sayýsýnýn giderek azalmasý, bir diðer sorun olarak raporda yer aldý. Ayrýca norm kadro uygulamasý nedeniyle özellikle büyük üniversitelerde öðretim üyesi kadrolarý arasýnda geçiþte sýkýntýlarýn olmasý bir diðer sorun olarak aktarýldý. Bu sorunlarýn çözümüne dair bütüncül bir politika geliþtirilmesi önerisine yer verildi.

- ALTYAPI VE FÝZÝKÝ OLANAKLAR

Pek çok üniversitede laboratuvar olanaklarýnýn ve fiziki altyapýlarýn yetersizliðinin, istenilen çalýþmalarýn yapýlmasýna engel oluþu ve ödeneklerin yetersiz kalýþýnýn tartýþýldýðý toplantýda, desteklerin, ödeneklerin ve teþviklerin artýrýlmasý ve sanayinin katkýsýnýn artýrýlmasý önerisi geldi.